YRD. DOÇ. HÜSEYİN ALİ KUTLU

Çok safhalı üretimlerde safha maliyet yöntemi: Aşkale Çimento Fabrikası’nda bir uygulama

İçinde bulunduğumuz yüzyılda bilgi teknolojisi hemen hemen her alanda kendini hissettirmektedir. Dünyadaki ekonomik gelişmelere paralel olarak ortaya çıkan sosyal ve teknolojik değişim sonucunda ülkeler arasındaki sınırlar kalkmakla beraber, küresel rekabet ortamı doğmuştur. Küresel rekabet ortamında firmalar, maliyetleri düşürmek, pazar payını ve karını artırmak için yeni üretim ortamları arayışına girmişlerdir. Küresel rekabet ortamı, üretim ortamlarının yanı sıra maliyet ve yönetim muhasebesi sistemlerini de etkilemiştir. Böylece maliyet ve yönetim muhasebesi alanında yeni yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Ülkemizde uygulanan maliyet sistemlerinden biride ?Safha Maliyet Sistemi? dir. Mamul üretimini birden fazla safhada gerçekleştiren işletmeler için en uygun maliyet hesaplama yöntemi sayılmaktadır. Üretimin birbirini izleyen ve birbirine bağlı safhalarda gerçekleştiği, sürekli ve kitle biçiminde birbirine benzer birkaç ürünün üretilmesi durumunda safha maliyet sistemi uygulanır. Bu sistemin dünyada ve ülkemizde en önemli uygulama alanları şunlardır: Çimento, tekstil, bira, madencilik, kimya, elektrik, gaz, lastik, plastik, un değirmenleri. Safha maliyet sistemi basit bir sistem olmakla beraber, üretim koşulları ve mamul çeşitlerinin çoğalması sistemin işleyişinde güçlükler çıkarabilmektedir. Çalışmamızda Aşkale Çimento fabrikasında safha maliyet sistemine yönelik bir uygulama yapılarak; çimento fabrikalarında maliyetlerin izlenmesinde ?safha maliyet? sisteminin en ideal maliyet sistemi olduğu ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler :Üretim, Maliyet, Maliyet Sistemleri, Safha Maliyet Sistemi