YRD. DOÇ. DR. SUNA KAYMAK ÖZMEN

Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programına yönelik değerlendirmeleri

Okul öncesi dönem insan yaşamının temelini oluşturur. Bu dönemdeki yaşantılar bireyin gelecekteki hayata bakış açısını da önemli ölçüde etkiler. Öncelikle çalışan annelerin çocuklarına bakım ve risk altındaki çocukların diğerleriyle eşit düzeylere gelmesi için açılan anaokulları, günümüzde çocukların bireysel gelişimlerini en üst seviyeye çıkarmak, sosyalleşmelerini sağlamak, çevreye duyarlılıklarını artırmak ve temel becerileri kazandırarak onları ilköğretim birinci sınıfa hazırlamak amacıyla hizmet vermektedir. Bu hedeflere ulaşılabilmesi için okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan program bu dönem çocuklarının öğrenme ihtiyaçlarının karşılayabilir nitelikte olmalıdır. Programın başarı ile uygulanmasını sağlayan en temel öğelerden birisi okul öncesi öğretmenidir. Bu nedenle okul öncesi eğitim kurumu öğretmenlerinin okul öncesi programının uygulanmasına yönelik görüşleri önem kazanmaktadır. Öğretmen görüşlerinin incelemesinden elde edilen katkı ve sonuçlar, okul öncesi çocuğunun eğitimde fırsat eşitliğine yönelik karşılaşılabileceği sorunları en aza indirebilir. Araştırmada, okul öncesi dönem çocuğuna gerekli bilgi, beceri, tutum ve değer yargılarını kazandırmada uygulanan programın ve okul öncesi öğretmeninin önemini vurgulanmaktadır. Araştırmanın genel amacı, Kars ili ve ilçelerinde görev yapan okul öncesi eğitim kurumlarında görevli öğretmenlerin uygulanmakta olan okul öncesi eğitim programına yönelik görüşlerinin incelenmesidir. Araştırma, betimsel bir alan araştırmasıdır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Uzun (2007) tarafından geliştirilmiş anket kullanılmış, verilerin analizi SPSS 16.0 paket programı aracılığıyla yapılmıştır. Analiz işleminde kay-kare test tekniği kullanılmıştır. Okul öncesi eğitim kurumlarında görevli öğretmenlerin okul öncesi eğitim programına yönelik görüşleri ?Çalıştıkları kurumun türü?, ?En son mezun oldukları bölüm?, ?Mesleki kıdem? ve ?Sınıfta bulunan öğrenci sayısı? değişkenlerine göre incelenmiş ve ankette bulunan maddelerin bu değişkenlerle ilişkisi olup olmadığına bakılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; okul öncesi eğitim kurumu öğretmenlerinin çoğu anaokullarında çalışmaktadır. Araştırmaya katılan öğretmenler ağırlıklı olarak okul öncesi öğretmenliği mezunudur. Öğretmenlerin çoğunun mesleki kıdemi 0-5 yıl arasındadır. Öğretmenlerin görev yaptığı sınıflardaki çocuk sayısı ağırlıklı olarak 16-20 arasındadır. Öğretmenlerin okul öncesi eğitim programını uygulama konusundaki görüşleri araştırmanın 2. alt problemindeki değişkenlerle karşılaştırıldığında; bu görüşleri ile anketin 18., 20., 25., 26., 36., 39., 43. ve 45. maddeleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. ANAHTAR KELİMELER: program, görüş, okul öncesi, öğretmen, çocuk

İlköğretim öğretmenlerinin bilişsel farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenkere göre incelenmesi

Bu araştırmada Kars ili ve ilçelerinde görev yapan sınıf ve branş öğretmenlerinin bilişsel farkındalık düzeyleri çeşitli değişkenlere göre incelemek amaçlanmıştır. Araştırma, tarama yönteminde betimsel bir çalışmadır. Anlamlılık düzeyi .05 olarak kabul edilmiş ve analizler SPSS 16 programı ile gerçekleştirilmiştir. Kars ili ve ilçelerinde görev yapan sınıf ve branş öğretmenlerinin bilişsel farkındalık düzeyleri tespit edilmiş ve bilişsel farkındalık düzeyleri ?Branş?, ?Cinsiyet?, ?Mesleki kıdem? ve ?Ayda okunan kitap sayısı? değişkenlerine göre incelenmiştir. Araştırmada Kişisel Bilgiler Formu ile Ahmet Tosun ve Metehan Irak tarafından Türkçe’ ye uyarlanan Üstbiliş Ölçeği-30 kullanılmıştır. Bu form ve ölçek Kars ili ve ilçelerinde görev yapan 389 sınıf ve branş öğretmenine uygulanmıştır. Öncelikle elde edilen verilerin normallik varsayımını karşılayıp karşılamadığını incelemek için Kolmogorov-Smirnov (K-S) Testi ve homojenlik varsayımını karşılayıp karşılamadığını incelemek için ise Levene F Testi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, cinsiyet, kıdem ve ayda okunan kitap sayısı değişkenlerinin normal dağılım göstermediği; branş değişkeninin ise normal dağılım gösterdiği ve varyansların homojen olduğu görülmüştür. Bunun sonucunda, bilişsel farkındalık düzeyleri bakımından kadın ve erkek öğretmenler arasında fark olup olmadığını belirlemek için Mann-Whitney U-Testi; öğretmenlerin bilişsel farkındalık düzeylerinin kıdem ve ayda okudukları kitap sayılarına göre anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek için Kruskal-Wallis H Testi ve branşlarına göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için ise Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, öğretmenlerin bilişsel farkındalık düzeylerinin çoğunlukla orta ve yüksek düzeyde olduğu saptanmıştır. Yine analiz sonuçlarına göre, öğretmenlerin bilişsel farkındalık düzeylerinin; ?Branş?, ?Cinsiyet?, ?Mesleki kıdem? ve ?Ayda okunan kitap sayısı? değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın sonuçlarına göre Milli Eğitim Bakanlığı’ nın bilişsel farkındalık ile ilgili hizmet içi eğitim seminerleri açması önerilebilir. Ayrıca tüm sınıf ve branş öğretmenlerinin bilişsel farkındalık düzeylerini ölçebilecek ölçek geliştirme çalışmaları yapılması önerilebilir.