YRD. DOÇ. DR. SÜLEYMAN ŞAKAR

Tavuk çiftliği atıklarının havasız çamur yataklı reaktörde arıtılabilirliği

Bu çalışmada, tavuk çiftliklerinden kaynaklanan atıkların iki adet laboratuar ölçekli Havasız Çamur Yataklı Reaktör (HÇYR) sistemi ile arıtılmasında, farklı işletme koşullarının arıtma verimi ve biyogaz üretimi üzerindeki etkileri araştırılmıştır. 2 farklı deney seti (1+8 ve 1+6) ve 2 ayrı hidrolik bekletme süresi (?h = 15.7 gün ve ?h = 12 gün) ile çalışılmış olup, toplam 4 farklı kararlı durum esas alınmıştır. Birinci bölümde, tavuk atıklarından kaynaklanan problemler ve çalışmanın esasları kısaca açıklanmıştır. İkinci bölümde, kümes ve çiftlik hayvanlarından kaynaklanan atıkların havasız sistemlerde arıtılması konusunda yapılan detaylı bir literatür araştırmasının bu çalışmaya yönelik önemli bulguları özetlenmiştir. Üçüncü bölümde, çalışmada kullanılan tavuk atıklarının genel özellikleri, HÇYR sisteminin teknik özellikleri, devreye alma çalışmaları, kullanılan ekipmanlar ve çalışmada kullanılan analitik prosedürler verilmiştir. Dördüncü bölümde birinci (1+8) ve ikinci (1+6) deney setlerine ait deneysel sonuçlar ve değerlendirmeler verilmiştir. Aynı bölümde, , çalışmada kullanılan granüler aşı çamurun morfolojik özellikleri, SEM (Scanning Electron Microscope) analizi sonuçları ve granüler aşı çamuru ile ilgili hidrodinamik hesaplamalar ve HÇYR sisteminin çamur kolonu davranışları incelemek maksadıyla yapılan deneysel çalışmaların sonuçları verilmiştir. Son bölümde, birinci (1+8) ve ikinci (1+6) deney setlerinden elde edilen kararlı hal verileri için DataFit® mühendislik programı (version 8.1.69, Copyright© 1995-2005 Oakdale Engineering) ile matematiksel modelleme çalışmaları (nonlineer regresyon analizi ve kinetik modelleme) yapılmıştır. Nonlineer regresyon analizi çalışmasında, deneysel sonuçlara bağlı olarak TKOİ giderme veriminin (ES), günlük üretilen biyogaz miktarının (Qg) ve sistemden çıkan TKOİ konsantrasyonunun (Se) tahmin edilmesine yönelik nonlineer modelleme çalışmasına ait detaylı sonuçlar verilmiştir. Ayrıca, kararlı hal verileri kinetik bakımdan 4 farklı modele (Chen-Hashimoto kinetik modeli, Stover-Kincannon kinetik modeli, Grau vd. 2. mertebe kinetik modeli ve logaritmik kinetik model) göre değerlendirilmiştir. Elde edilen kinetik katsayılar literatür verileri ile mukayese edilmiş ve hesaplanan değerler, kullanılan atık tipi ve organik yükleme koşulları açısından yorumlanmıştır.