YRD. DOÇ. DR. SALİH ÖZTÜRK

Dolar ve Euro’nun rezerv para mücadelesi ve Türkiye ekonomisi üzerindeki etkisi

Sanayi Devriminden İkinci Dünya Savaşı’na kadar uluslararası rezerv para olarak hâkimiyetini sürdüren İngiliz Sterlini, İngiltere’nin savaşta askeri gücünü kaybetmesi ve 1944 Bretton Woods Anlaşması’yla birlikte rezerv para hâkimiyetini Amerikan Dolarına kaptırmıştır. Bu hâkimiyetle birlikte Dolar zamanla birçok ülkenin para biriminin yerine geçerek dolarizasyon kavramını da ortaya çıkarmıştır. İkinci Dünya Savaşı’ndan günümüze kadar ABD Ekonomisi, dünya ekonomisinin lideri olmuş ve askeri gücü ile de bu liderliğini pekiştirmiştir. 1999 yılında büyük bir ekonomiye sahip Euro’nun doğuşuyla birlikte ABD Dolarının karşısına bir rakip çıkmış ve her geçen gün Dolar karşısında güçlenmiştir. Son 20 yıldır kötüye giden ABD ekonomisine kıyasla Euro’nun bunu fırsata çevirerek güçlenmesi ve uluslararası piyasada rezerv para gücünü hissettirmesi kısacası Euro’nun Dolar ile rezerv para mücadelesine girmesi tezimizin ana konusu olmuştur. Araştırmamızın sonucunda ABD ekonomisine olan güvenin azaldığı ve doların rezerv para hâkimiyetine muhalif ülkelerin her geçen gün arttığı gözlemlenerek uluslararası rezerv para statüsünün ülke ekonomisini büyük, güvenilir ve istikrarlı yapıya sahip olmasıyla kazanılabileceği tespit edilmiştir. Bu kriterler göz önünde bulundurulduğunda ve paranın ait olduğu ülkenin ekonomik büyüklüğü ve gücü, finansal piyasaların derinliği ve entegrasyonu, döviz kuru istikrarı ve dış ticaret hacimleri kıyaslandığında Euro’nun Dolar karşısında güçlenerek Dolar’ın rezerv para hâkimiyetini ele geçirebileceği sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Rezerv Para, Dolar, Euro, Petrodolar, OPEC