
-
Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
- +90 372 257 4010
- http://w3.beun.edu.tr/
- Hiçbir belirt gün hizmet vermektedir.
YRD. DOÇ. DR. OLGAY YARALI
Üniversite: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi
Bölüm: Fen Bilimleri Enstitüsü

ÇALIŞMA ALANLARI

1. Delme (TR)
2. Aşındırıcılar (TR)
3. Aşındırma (TR)
4. Abrasion (EN)
5. Abrasives (EN)
6. Drilling (EN)
YÜKSEK LİSANS VE DOKTORA ÖĞRENCİLERİ
Hidrolik kırıcılar, kollu galeri açma makineleri, tam cephe galeri açma makineleri, deliciler gibi mekanik kazı makinelerinden beklenen yararlara ulaşabilmek için, bu makinelerin kazılacak kayaçların özelliklerine uygun olarak seçilmeleri gerekmektedir. Bu nedenle, mekanik kazı makinelerinin seçilmesinden ve uygulanmasından önce, kayaçların delinebilirlik, dayanım ve aşındırıcılık özelliklerinin belirlenmesi gereklidir. Delinebilirlik, aşındırıcılık için çok fazla yöntem ve standartlar geliştirilmiştir. Her bir deney yöntemi için özel ekipmanlar gerekmektedir. Bu deneyler sonucunda elde edilen değerlere bağlı olarak, kayaca uygun kazı makinesi seçimi yapılabilmekte ve makine performansı (ilerleme oranı, keski tüketimi) önceden tahmin edilebilmektedir. Ancak, delinebilirlik ve aşındırıcılık için geniş kapsamlı laboratuvar olanaklarına gereksinim duyulmaktadır. Bu olanakların elde bulunmadığı durumlarda, kayaç delinebilirliği ile kayaçların aşındırıcılığının tahmini ve makine seçimi için bazı deneysel tahmin modelleri kullanılmaktadır. Bununla birlikte bu modellerin oluşturulması sürecinde mineral bileşimi, kayaç dokusu kavramlarını içeren birçok parametreyle birlikte bazı petrografik kayaç özelliklerinin yeterince dikkate alınmadığı belirlenmiştir.Bu nedenle, bazı petrografik kayaç özelliklerini dikkate alan delinebilirlik ve aşındırıcılık modellerinden elde edilen sonuçların, uygulamada elde edilen değerlerden farklı olduğu görülmüştür. Bu tez çalışmasında, çoğunluğu Zonguldak Bölgesine ait farklı kökenli (sedimanter, metamorfik ve magmatik) kayaçların delinebilirlik ve aşındırıcılık özelliklerini belirlemek için laboratuarda deneyler yapılmıştır. Önce kayaçların delinebilirliği ve delme oranı indeksi (DRI) hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Sonra Cerchar aşıma indeks deneyi ve Norveç aşınma deney yöntemleri hakkında bilgi verilmiştir. Ülkemizde, Cerchar aşınma indeks deney aletiyle yapılan çalışmalar özetlenmiştir. Kayaçların delinebilirlikleri delme oranı indeks deneyine göre belirlenmiştir. Kayaçların aşındırıcılıkları ise Cerchar aşınma indeks deneyi ile Norveç aşınma deney yöntemi kullanılarak bulunmuştur. Elde edilen deney sonuçlarına bağlı olarak petrografik özelliklerinin kayaçların aşındırıcılık özellikleri üzerine etkisi incelenmiştir. Bu amaçla, seçilen çeşitli kayaç türleri (sedimanter, magmatik, metamorfik) üzerinde ayrıntılı mineralojik ? petrografik analizler, delinebilirlik (delme oranı indeks deneyi, kırılganlık, Sievers minyatür delme deneyi), aşındırıcılık (Norveç aşınma deneyi, Cerchar aşınma deneyi), deneyleri yapılmıştır. Kayaçların mineralojik ? petrografik analizlerinden, aşındırıcılık ve delinebilirlik deneylerinden elde edilen veriler arasındaki ilişkiler, regresyon ve kolerasyon analizi yöntemini içeren EXCEL programıyla değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın sonuçlara göre, kayaçların petrografik özelliklerinin (aşındırıcı mineral içeriği, kuvars içeriği, ortalama kuvars tane boyutu, çimentolanma derecesi ve çimento türü) kayacın aşındırıcılığı üzerine etkisinin fazla olduğu belirlenmiştir. Ayrıca kayaçların aşındırıcılığının kayaçların delinebilirliği üzerinde etkili olduğu da saptanmıştır.
Kayaçların dayanım ve pertografik özelliklerinin delinebilirliğine etkisinin araştırılması
Hidrolik kırıcılar, kollu galeri açma makineleri, tam cephe galeri açma makineleri, deliciler gibi mekanik kazı makinelerinden beklenen yararlara ulaşabilmek için, bu makinelerin kazılacak kayaçların özelliklerine uygun olarak seçilmeleri gerekmektedir. Bu nedenle, mekanik kazı makinelerinin seçilmesinden ve uygulanmasından önce, kayaçların delinebilirlik, dayanım ve aşındırıcılık özelliklerinin belirlenmesi gereklidir. Delinebilirlik için çok fazla yöntem ve standartlar geliştirilmiştir. Her bir deney yöntemi için özel ekipmanlar gerekmektedir. Bu deneyler sonucunda elde edilen değerlere bağlı olarak, kayaca uygun kazı makinesi seçimi yapılabilmekte ve makine performansı (ilerleme oranı, keski tüketimi) önceden tahmin edilebilmektedir. Ancak, delinebilirlik için geniş kapsamlı laboratuvar olanaklarına gereksinim duyulmaktadır. Bu olanakların elde bulunmadığı durumlarda, kayaç delinebilirliğinin tahmini ve makine seçimi için bazı deneysel tahmin modelleri kullanılmaktadır. Bununla birlikte bu modellerin oluşturulması sürecinde mineral bileşimi, kayaç dokusu kavramlarını içeren birçok parametreyle birlikte bazı petrografik kayaç özelliklerinin yeterince dikkate alınmadığı belirlenmiştir. Bu nedenle, bazı petrografik kayaç özelliklerini dikkate alan delinebilirlik modellerinden elde edilen sonuçların, uygulamada elde edilen değerlerden farklı olduğu görülmüştür. Bu tez çalışması kapsamında, mekanik kazıda kayaçların petrografik özelliklerinin delinebilirlik özellikleri üzerine etkisi incelenmiştir. Bu amaçla, seçilen çeşitli kayaç türleri (sedimanter, magmatik, metamorfik) üzerinde ayrıntılı mineralojik ? petrografik analizler, dayanım deneyleri (tek eksenli basınç, dolaylı çekme dayanımı), indeks deneyleri (Schmidt sertlik, Shore sertlik, eksenel ve çapsal nokta yükü dayanımı), delinebilirlik (delme oranı indeks deneyi, kırılganlık, Sievers minyatür delme deneyi) deneyleri yapılmıştır. Kayaçların mineralojik ? petrografik analizlerinden, kaya mekaniği ve delinebilirlik deneylerinden elde edilen veriler arasındaki ilişkiler, regresyon ve korelasyon analizi yöntemini içeren EXCEL programıyla değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda, kayaçların delinebilirliğine, kayacın sertliğinin, dayanımının ve kırılganlığının etkilerinin fazla olduğu, petrografik özelliklerin etkisinin ise oldukça az olduğu belirlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Delinebilirlik, delme oranı indeksi, dayanım deneyleri, indeks deneyleri, petrografik özellikler Bilim Kodu: 607.01.02
YRD. DOÇ. DR. OLGAY YARALI İLE İLGİLİ SAYFALAR VE DÖKÜMANLAR
YRD. DOÇ. DR. OLGAY YARALI İLE İLGİLİ BİLGİLER, ÖZGEÇMİŞ VE MAKELELER
ÖZGEÇMİŞ
Doç. Dr. OLGAY YARALI
Doğum
Yılı: 1966
Yazışma
Adresi :
ZONGULDAK KARAELMAS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İNCİVEZ-ZONGULDAK 67100
Zonguldak/Türkiye
Telefon : 372-2574010/1110
Faks : 372-2574023
e-posta : [email protected]
EĞİTİM BİLGİLERİ
Ülke Üniversite Fakülte/Enstitü Öğrenim Alanı Derece Mezuniyet Yılı
Türkiye
Zonguldak
Karaelmas
Üniversitesi
MÜHENDİSLİK
FAKÜLTESİ
KAYA
MEKANİĞİ Doktora 1999
AKADEMİK/MESLEKTE DENEYİM
Kurum/Kuruluş Ülke Şehir Bölüm/Birim Görev Türü
Görev
Dönemi
Zonguldak Karaelmas
Üniversitesi Türkiye Zonguldak
MADEN
MÜHENDİSLİĞİ
Yrd. Doç.
Dr. 1988-
Zonguldak Karaelmas
Üniversitesi Türkiye Zonguldak
MADEN
MÜHENDİSLİĞİ
Yrd. Doç.
Dr. 1988-2012
Bülent Ecevit Üniversitesi Türkiye Zonguldak MADEN MÜHENDİSLİĞİ Doç. Dr. 2012-
UZMANLIK ALANLARI
Uzmanlık Alanları
Kazı Mekaniği , Maden Mühendisliği ve


Yorum yaz