YRD. DOÇ. DR. NAZLI ŞENCAN

A pilot study on rational drug use and drug usage habits Akılcı ilaç kullanımı ve ilaç kullanım alışkanlıkları üzerine bir pilot çalışma

Amaç: Akılcı olmayan ilaç kullanımı ve kullanılmayan ilaçların israfı mordern dünyanın önemli problemleri arasındadır. Çalışamada esas amaç, bir halk modeli olaraka üniversite öğrencilerinde akılcı ilaç kullanım alışkanlıklarını ve kullanılmayan ilaçların israfı konusundaki farkındalığı değerlendirmektir. Materyal & Metot: Çalışma İstanbul Yeditepe Üniversitesi içerisinde gerçekleştirilen Kullanılmayan İlaç Toplama Kampanyası ile başlamıştır. Kampanya katılımcılarının ilaç kullanım alışkanlıkları ve kullanılmayan ilaç israfı konusundaki anketi cevaplamaları istendi. 107 katılımcının 65’i anketi yanıtlamayı kabul etti. Anket soruları literatür değerlendirmesi sonucu oluşturuldu ve akılcı ilaç kullanımı alışkanlıklarını ölçen bir skorlama sistemi oluşturuldu. Puan yükseldikçe ilaç kullanımı daha aklıcı olarak yorumlandı. Sonuçlar aralarındaki herhangi bir ilişki ya da farklılığı bulmak amacıyla birbirleriyle kıyaslandı. Bulgular ve sonuç: Akılcı ilaç kullanımı skoru ortalaması oldukça yüksek olarak 7,14 bulunmuştur. Sosyodemografik özellikler ile akılcı ilaç kullanımı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır. Genel olarak, akılcı ilaç kullanım alışkanlıkları ve kullanılmayan ilaç israfı eczacılık fakültesi ile diğer üniversite üyeleri arasında farklı bulunmuştur. Akılcı olmayan kullanım ile ilgili çoğu problem eğitim ile çözülebilinir. Akılcı ilaç kullanımını arttırabilmek için, doktor ve eczacılar halkı uygun şekilde eğitebilecek kadar iyi bir eğitim almalıdırlar. Eczacılar hastanın en ulaşması en kolay sağlık uzmanı olarak akılcı ilaç kullanımını geliştirme ve kullanılmayan ilaç israfının negatif etkileri konusunda uyarmada önemli bir role sahiptir. Halk eğitiminin önemi vurgulanmalıdır. Genel toplum alışkanlıklarını belirlemek için çalışmalar yapılmalıdır ve tüm dünyayı etkileyecek düzeye ulaşmadan, sağlık çalışanları özellikle de eczacılar konuyla ilgili yapılan hataların düzeltilmesi için teşvik edilmelidir.

Adverse effects of statins and cost calculation for rhabdomyolysis Statinlerin yan etkileri ve rabdomiyolizin maliyet hesaplamasi

İkizlerli ED. Statinlerin Yan Etkileri ve Rabdomiyolizin Maliyet Hesaplaması. Yeditepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Farmakoekonomi ve Epidemiyoloji Mastır Tezi. İstanbul, 2012. Amaç: Bu tezin amacı statin grubu ilaçların yan etkilerini vurgulamak ve bu grup ilaçların nadir ancak hastaneye yatışa sebebiyet veren en ciddi yan etkilerinden biri olan rabdomiyolizin örnek bir hasta için farklı senaryolar üzerinden Türkiye’deki maliyetini hesaplamaktır. Aynı zamanda bu advers etkinin önlenebilmesi için oluşacak maliyet de hesaplanarak bu iki sonucu karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi de hedeflenmektedir. Materyal & Metot: Anahtar kelimeler kullanılarak ulusal ve uluslararası literatür taraması yapılmıştır. Bu amaçla Ulakbim, Pubmed ve Sciencedirect internet siteleri kullanılmıştır. Bunun yanında Türkiye ve diğer ülkelere ait sağlık kurumlarının resmi internet siteleri taranarak konuyla ilgili uyarılar değerlendirilmiştir. IMS (Intercontinental Marketing Services) Satış verileri değerlendirilmiştir. Yan etki maliyetinin hesaplanması için laboratuar testlerinin belirlenmesinde Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı’na ait güncel Sağlık Uygulama Tebliği (SUT)’nde belirtilen fiyatlar esas alınmıştır. Yan etki tedavisinde kullanılan ilaçlar için ise RxMediaPharma web tabanlı programdan yararlanılmıştır. Tespit edilen fiyatlar fiyat bandındaki Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından ödenen minimum fiyatlar kullanılmıştır. Bu verilerin geçerliliğini teyit etmek amacıyla Kırklareli Devlet Hastanesi ve Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi muhasebe bölümlerinden fiyat alınmıştır. Bulgular ve sonuç: Statinlerin kasa bağlı advers etkilerin önlenebilmesi için gereken maliyet, bu advers etkinin farkedilmemesi veya önlenememesi durumunda ortaya çıkan maliyete göre oldukça düşüktür. Üstelik advers etkinin önlenememesi sonucunda ortaya çıkan akut tubular nekroz tedavisi ömür boyu diyaliz gerektirdiğinden ortaya çıkacak maliyet hesaplananın çok üstünde olacaktır. Bu noktada statinlerin kasa bağlı yan etkileri açısından hastanın bilinçlendirilmesi ve ayrıca doktorların bu konudaki farkındalığının arttırılması büyük önem taşımaktadır. Bu sayede oluşabilecek maliyetler azaltılabilir.