YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA YÜZÜKIRMIZI

Esnek imalat sistemlerinin tasarım süreci ve performans analizinde kuyruk ağı modelleri

Bu çalışmada Esnek İmalat Sistemleri (EİS) incelenerek, tasarım süreci ve kuyruk ağları ile modellerinin oluşturulması ve performans analizi çalışmaları yapılmıştır. EİS için Integration Definition for Function Modeling (IDEF) diyagramları kullanılarak tasarım modelleri sunulmuştur. Bu modeller detaylı olarak incelenmiş, EİS tasarımı için gerekli parametreler araştırılarak, girdi, çıktı, kontrol ve mekanizma faktörleri tespit edilmiştir. Daha sonra, IDEF diyagramlarında belirlenen parametrelerden EİS tasarım sürecine etki eden faktörler belirlenmeye çalışılmıştır. Bu faktörler Operating Characteristic (OC) eğrileri kullanılarak değerlendirilmiştir. OC eğrileri iki veya daha fazla değişken arasındaki ilişkinin incelenmesini sağlayan bir karar destek sistemi olarak kullanılmıştır. Çalışmada Kırıkkale Üniversitesi CIM (Computer Integrated Manufacturing) laboratuarının simülasyon modeli oluşturulmuş, doğrulandıktan sonra, OC eğrileri ile tespit edilen parametreler ile test edilmiştir. EİS tasarım süreci üzerinde etkili olan bekleme yeri kapasiteleri, konveyör hızı ve işlem zamanlarının olasılık dağılımları faktörlerinin etkileri izlenmiştir. Kuyruk ağları ile analitik performans değerlendirmesi hakkında bilgiler verilmiştir. EİS sistemlerinin kuyruk ağları ile performans ölçümü için Ortalama Değer Analizi (ODA) algoritmaları kullanılmış, çeşitli kuyruk ağları topolojileri incelenmiş ve bu topolojilere ait algoritmaların yer aldığı bir yazılım geliştirilmiştir. Yazılım tek sınıflı blokesiz ve blokeli, çok sınıflı blokesiz sistemler için performans değerlendirmesi yapmaktadır. Simülasyon kullanılarak kuyruk ağı algoritmaları test edilmiştir. Müşteri/ürün sayıları, işlem oranları ve işlem zamanları dağılımları incelenerek ODA algoritmaları değerlendirilmiştir. Simülasyon modeli sonuçları ile kuyruk ağı sonuçlarının %5 izafi fark değerini aşmadığı tespit edilmiştir. Bu durum kuyruk modellerinin esnek imalat sistemlerinin performans ölçümü için etkin bir araç olduğunu göstermiştir. Çalışmalar otomotiv ve uçak endüstrisinde faaliyet gösteren iki firmadan elde edilen bilgilerle desteklenmiştir. Otomotiv firması EİS hücresi ile Kırıkkale Üniversitesi Bilgisayarla Bütünleşik İmalat laboratuarı simülasyon modelleri ve kuyruk ağları ile analiz edilmiştir. Uygulama ve vaka çalışması olarak, Turkish Aerospace Industries (TAI) yeni kurulması planlanan bir EİS hücresi için tasarım süreci, parametrelerin belirlenmesi ve optimizasyonu çalışmaları yürütülmüştür. TAI sistemi için bir EİS modeli önerilmiş, bu sistemin simülasyon modeli oluşturulmuştur. Önerilen sisteme ait kuyruk modeli ortaya konulmuştur. Simülasyon modeli ve kuyruk ağı modeli sonuçları karşılaştırılarak performans değerlendirmesi yapılmıştır. Sonuç olarak EİS’in TAI’deki mevcut duruma nazaran daha iyi bir üretim sistemi tercihi olacağı öngörülmüştür. Anahtar kelimeler: Esnek ?malat Sistemleri, Kuyruk Ağları, Performans Değerlendirme, Simülasyon, Tasarım Süreci

Bütünleşik koruyucu ve tahmin edici bakım sistemleri için kullanılabilir

Bu tez çalışmasında, bakım kavramı, bakımın gelişimi, Türkiye’de bakım düşüncesi, bakımda güvenilirliğin önemi irdelenmiştir. Bakım faaliyetlerinin optimum şekilde yürütülmesi amacı ile bakım planı ve bütünleşik bakım sistemi geliştirmek için izlenecek yol haritası önerilmiştir. Önerilen yöntem çalışmada adım adım açıklanmıştır. Bahsi geçen adımlar bakım çalışmalarına gerek duyan tüm işletmelerde kolaylıkla uygulanabilir. Çalışma ile Bakım Onarım Takip Bilgi Sistemi temel bir model olarak geliştirmiştir. Böylelikle bakımların ve arızaların kayıt altına alınması, maliyetlerin izlenmesi, işletme faaliyetlerinin bütünleşik şekilde yönetilmesi ve bu sayede makinelerin ömrünü ve verimliliğini artırmak, bakım masraflarını, zaman kaybını en aza indirmek ve bakım kararlarına hız ve kolaylık sağlamak amaçlanmıştır.