YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM ATTİLA ACAR

Savunma harcamaları ve Türkiye’nin durumu

Tarihten günümüze varolmuş bütün imparatorluk ve devletlere bakıldığında temel unsurlarının insan topluluğu, güç, toprak, zenginlik ve yönetim sistemi bağlamında etkileştiği görülür. Devlet ve imparatorlukların kuruluşundaki ilk unsur, dünyanın en tehlikeli silah olan insandır. Oluşan sistemin korunmasını ve gelişmesi yönünde desteklenmesini sağlamak için zamanına göre modern, güçlü ve büyük bir ordu oluşturulması gerekir. Bu, oluşturulacak ordu için bir kaynak yaratılması gerekliliğini doğurur. Ordunun büyüklüğü, ayrılacak kaynağın da büyük olmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle günümüze kadar devletler bu alana ayrılacak kaynağın fazlalığı sebebiyle çeşitli yöntemlere başvurmuşlar, farklı sistemler denemişlerdir. Günümüzde de savunma harcamaları devlet bütçelerinden aldıkları payda en üst seviyelerdedir. Bütçedeki bu kalemin fazlalığı diğer kalemlerde problemlere sebep olmaktadır. Bir ülke için savunmanın vazgeçilmez bir unsur olması, hele ki ülkemizin sahip olduğu konumda, eğitim, sağlık, altyapı ve diğer alanlardaki yatırımlara daha az kaynak ayrılmasını zorunlu kılmaktadır. Tüm bu sebeplerden dolayı devletler askeri harcamalarını bir düzene sokmak için farklı sistemler, yapılanmalar ve günümüzde teknolojiler denemektedir. Savunmaya ayrılan kaynaktan optimum faydanın sağlanması için kaynağın kullanılmasında bilimsel veriler kullanılmakta, yerli savunma sanayinin geliştirilmesine, savunma örgütlerine, ittifaklara girerek yada ikili anlaşmalar yoluyla güvenliğin sağlanması hedeflenmektedir. Bu şekilde savunma harcamalarında tasarruf yapılmaya çalışılmaktadır. Bu çalışmada savunma harcamalarının bir ülke ekonomisindeki yerini ve önemini vurgulamak ve açıklayıcı olmak için öncelikle kamu harcamaları üzerinde durulmuştur. Müteakiben savunma hizmeti ve savunma harcamalarının kapsamı, özelliği ve önemi ile savunma hizmetinin sağlanmasına yönelik izlenen yollar açıklanmıştır. Bunun içerisinde ülkemizin izlediği yolları, içinde bulunduğu birliktelikleri, jeopolitik, jeostratejik ve ekostratejik önemini ve gelecekte savunma hizmetlerinin ve savunma harcamalarının alacağı şekli açıklanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmadaki veri ve tablo bilgileri hariç hiçbir açıklama ve bilgi herhangi bir kurum ya da kuruluşun görüşü olmayıp sadece kişisel görüş ve değerlendirilmelerdir. Anahtar Kelimeler: Savunma Hizmetleri, Değişen Savunma Anlayışı, Savunma Harcamaları, Askeri Harcamalar.