YRD. DOÇ. DR. HAMZA BAHADIR ESER

Sağlık kurumları çalışanlarının sendikal örgütlenme konusundaki davranışlarının cinsiyet temelinde incelenmesi Isparta ili merkez kamu hastaneleri örneği Investigation of gender based behaviors of health care workers on unionized organization: Isparta city sample of central public hospitals

Bilindiği üzere sendikalar, çalışanların haklarını korumak üzere örgütlenmiş tüzel kişiliklerdir. Dünya ve ülkemize genel olarak bakıldığında öncelikle işçi sendikaları aktif faaliyet göstermiş olup zamanla memur sendikaları da yaygınlaşarak büyümeye başlamıştır. Tarihsel süreç içerisinde sendikalar incelendiğinde ve Türkiye örneği göz önüne alındığında sendikaların zaman içerisinde asıl var oluş sebeplerinden saptıkları gözlenmektedir. Öyle ki, temel amacı çalışanların haklarını koruyarak geliştirmek olan sendikalar güncel siyasetin konjonkturel aktörleri haline gelmişlerdir. Siyasi ve ideolojik görüş ayrılıklarına göre farklı sendikal oluşumlar ortaya çıkmıştır. Bu durum sendikaların, çalışanların hakkını savunma gayesinden uzaklaşmalarına neden olarak onları siyasetin güç merkezleri haline getirmiştir. Bu bağlamda kadınların siyasal etkinlik ve bilinç düzeyleri erkek çalışanlara nazaran göreceli olarak daha düşük olması nedeniyle kadın çalışanlar sendikal faaliyetlerden uzaklaşmıştır. Çalışmada, sağlık çalışanlarının sendikal örgütlenme davranışları cinsiyet temelinde incelenmiş olup, sağlık Sektörünün ele alınmasının temel nedeni ise sektörde kadın emeğinin yoğun olmasıdır. Ayrıca sağlık çalışanlarının sendikal görüşleri arasında cinsiyet temelinde anlamlı bir fark olup olmadığı konusu kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır.

Sivil toplum kuruluşları ve yerel siyaset, sivil toplum kuruluşları yöneticileri üzerine bir değerlendirme: Uşak alan araştırması Non-governmental organizations and local politics, an evaluation of director of non-governmental organizations: Uşak case study

Temsili demokrasinin halkın taleplerini karşılayamaması nedeniyle günümüzde önemi gittikçe artmaya başlayan sivil toplum kuruluşlarından beklenende artmaya başlamıştır. Halkın isteklerinin yönetime iletilmesinde önemli araçlardan birisi olan sivil toplum kuruluşları, günümüzde hem katılımcı hem de çoğulcu demokrasinin bir aracı haline gelmesi beklenmektedir. Yerelde oluşturulacak kamu politikalarında meşruiyet krizi çözmek için sivil tolum kuruluşlarını katılımı gereklidir. Yönetimi aldığı kararları da etkilemenin en etkili yolu ise örgütlü toplumdur. Bu tezin amacı sivil toplum kuruluşları yöneticilerinin yerel siyasetteki etkinlik algısını, sivil toplum kuruluşlarının yerel karar alma süreçlerine katılıp katılmadığını ve yerel demokrasinin gelişimine katkıda bulunup bulunulmadığını ortaya koymaktır. Çalışmanın birinci ve ikinci bölümünde yerel siyaset, yerel demokrasi kavramı, yerel siyaset aktörlerini; sivil toplum ve sivil toplum kuruluşları kavramları, özellikleri ve işlevleri kuramsal olarak incelemiştir. Çalışmanın üçüncü bölümündeki uygulama kısmında ise; kuramsal boyuta uygun bir çerçevede anket formu hazırlanmış ve Uşak ilindeki sivil toplum kuruluşları yöneticilerine uygulanmıştır. 126 sivil toplum kuruluşu yöneticilerine uygulanan anket verilerine yönelik olarak SPSS yazılımı kullanılarak istatistiksel analizler yapılmıştır. Bu bağlamda, temel olarak tanımlayıcı istatistikler, faktör analizi, Mann-Whitney U, Kruskal wallis hipotez testleri kullanılmıştır. İstatistiksel analiz değerlendirilmesi sonucunda, sivil toplum kuruluşları yöneticileri yerel siyasette etkin olmanın bir gereklilik olduğunu, sivil toplum kuruluşlarının yerel demokrasinin güçlenmesinde önemli bir aktör olduğunu ifade etseler de; sivil toplum kuruluşlarının yerel düzeyde kamu politikası oluşturma sürecine katılmadığı görülmektedir. Katılım olanaklarının yetersiz olması, sivil toplum kuruluşlarını önemsenmemesi ve sivil toplum kuruluşları uygun çalışma ortamı yaratılmaması sivil toplum kuruluşlarının katılımını engelleyen faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kadınların iş piyasasındaki yeri ve karşılaştıkları sorunlar

Kadının toplumsal hayatta kendini kabul ettirme süreci yüzyıllardan beri süre gelmektedir. Ücretli çalışan olarak kendini emek piyasası içerisinde bulan kadın, istihdam etmenin yanı sıra birçok zorluk ve engellere karşı durabilme savaşı vermektedir. Çalışmanın temel amacı kadınların çalışma hayatında karşılaştıkları sorunları araştırmaktır. Bu bakımdan kadınların tarihsel süreç içerisinde emek piyasasının neresinde yer aldığına bakmakla başlanacak bu çalışma sanayi devrimi sonrası şekillenen yeni emek piyasasının durumu ve beraberinde getirdiği avantaj ve dezavantajlar ele alınacak. Çalışma dört ana başlık altında ele alınacaktır. Birinci bölümde kadının toplumdaki yerine genel bir bakış açısıyla değinilecektir. Öncelik olarak kadın olgusuna ve kadınların toplumdaki ve ailedeki konumu ele alınacaktır. Genel bakış açısı olan aile işçisi kadının durumu sanayi devrimi öncesi ve sonrası olmak üzere iki başlığa ayrılarak ele alınmıştır. Sanayi devrimi öncesi vasıfsız işçi konumundaki kadın, sanayi devrimi sonrası emek piyasasına daha vasıflı işçi sıfatıyla yer almaya başlamıştır. İkinci bölümde kadının çalışma hayatındaki yerini alışı ve mevcut durumu hakkında bilgi verilmektedir. Kadınların çalışma hayatında ev işçisi olarak büründüğü rolün ücretli işçiye dönüşümü ele alınacaktır. Kadınların işgücüne katılım oranının düşük olmasının nedenlerine değinilecek ve bu durumda yaşanılan cinsiyet eşitsizliği boyutu incelenecektir. Üçüncü bölümde kadının çalışma hayatında karşılaştığı sorunlar birçok açıdan alt başlıklar içerisinde ele alınmıştır. Bunlardan başlıcası cinsiyet ayrımcılığıdır. Genel kabul görmüş erkek üstünlüğü düşüncesinin sonucu olan bu ayrımcılık kadının işe alınmasından terfisine, ücretlendirmeden, işten çıkarılmasına kadar birçok konu da yaşanmaktadır. İş hayatında karşılaşılan bu zorluklar sadece karşı cinsle değil aynı zamandan kadınların hemcinsleriyle de yaşanmaktadır. Bu açıdan kraliçe arı sendromuyla bu duruma değinilecektir. Dördüncü ve son bölümde ise kadının iş hayatında yaşadığı sorunlara yönelik koruyucu yasalar belirtilmiştir. Devletin kanunlarla desteklediği kadın zamanla daha da güçlenmesine rağmen mevcut hiyerarşik düzenin çok da dışına çıkamamaktadır. Yine de sanayi devrimi sonrası kadınlara hukuki açıdan birçok hak tanınmıştır. Bu haklar iş hayatında olduğu kadar toplumsal düzen içerisinde de kadına olumlu yönde etki yaratmıştır. Çalışmanın bu son bölümünde kadının toplumsal ve çalışma hayatını etkileyecek kanunlara ve haklara değinilecektir. Anahtar Kelime: Kadın, Çalışma Hayatı, Çalışma Hayatındaki Zorluklar, Cam Tavan Sendromu, Kraliçe Arı Sendromu.