YRD. DOÇ. DR. HALİL ÖZKOL

Sıçanlarda oluşturulan kas yaralanmasında vitamin E, N-asetil sistein ve terapötik ultrason uygulamasının biyokimyasal ve histopatolojik etkilerinin araştırılması Investigation of biochemical and histopathological effects of vitamin E, N-acetyl cysteine and therapeuthical ultrasound application on muscular injury formed in rats

Yapılan bazı çalışmalarda kas yaralanması sonucunda artmış oksidatif hasar bildirilmektedir. Terapötik ultrason tedavisi bu tür yaralanmalarda sıklıkla uygulanmaktadır. Bu çalışmada, deneysel olarak oluşturulan kas yaralanmasında sözkonusu tedavi ile farklı antioksidan maddelerin tedavi etkinliği karşılaştırıldı. Bu amaçla bazı serum enzimleri, oksidatif stres belirteçleri, miyeloperoksidaz (MPO) aktivitesi (nötrofil infiltrasyon belirteci), enflamasyon belirteçleri olarak interlökin-6 (İL-6) ve tümör nekroz faktör-? (TNF- ?) histopatolojik inceleme ile birlikte değerlendirildi. Herbiri altı adet Wistar türü albino erkek sıçandan oluşan 6 grup oluşturuldu. Bu gruplar kontrol (K), yalnız kesi (YK), ultrason (US), vitamin E (Vit E), N-asetil sistein (N) ve miks (M) olarak isimlendirildi. K grubu dışındaki bütün hayvanlarda gastroknemius kasının kesilmesi yoluyla kas yaralanması oluşturuldu. K ve YK grubundaki sıçanlara tedavi uygulanmadı. Geriye kalan 4 gruptaki hayvanlara ise yaralanma oluşturulduktan 24 saat sonra 2 günde bir toplam 3 defa tedavi uygulandı. Bu gruplardaki sıçanlara terapötik ultrason tedavisi, vitamin E, N-asetil sistein veya bunların kombine olarak verilmesi uygulandı. Bütün hayvanlar altıncı günde sakrifiye edildi. Biyokimyasal ve histopatolojik analizler için kan ve kas dokuları alındı. Yalnız kesi grubu serum enzimleri yönünden kontrol grubu ile kıyaslandığında CK, AST ve ALT akvitesinde istatistiksel olarak anlamlı (p<0.05) artışlar görülürken LDH?da görülen yükselme anlamlı değildi. Neredeyse bütün tedavi gruplarında CK, LDH ve AST seviyesi kontrol grubuna yaklaşırken, ALT sadece vitamin E verilen grupta anlamlı olarak azalmıştı (p<0.05). Hem kan hem de kas dokusunda gerçekleştirilen biyokimyasal analizlerin gruplardaki değişimi birbirine paraleldi. Gruplardaki total antioksidan seviyenin birbirlerine çok yakın olduğu görülürken, total oksidan seviye ve oksidatif stres indeksinin yalnız kesi grubunda arttığı, tedavi grupları içerisinde yer alan M grubunda ise azaldığı görülmüştür. Ancak bu artış ve azalışlar istatistiksel olarak anlamlı değildi. MPO aktivitesi yalnız kesi grubunda artmış, tedavi gruplarında ise azaltılmıştır. Bununla beraber bütün grupların sadece kan dokusunda tespit edilen azalışları istatistiksel olarak anlamlı olup (US grubu hariç) kontrol grubundan bile daha düşük bulunmuştur. Serum enflamasyon belirteçlerinin (İL-6 ve TNF-?) değişimi ile histopatolojik bulgular incelendiğinde ise gruplar arasında önemli bir fark olmadığı görülmüştür. Bu çalışma, ultrasound tedavisinin dışında vitamin E ve N-asetil sistein tedavilerinin de kas yaralanmasının tedavisinde faydalı olabildiğini ortaya çıkarmıştır. Burada elde edilen bulguların desteklenmesi için daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.