YRD. DOÇ. DR. ALİYE ATAY KAYIŞ

Türkiye’de turizm sektörünün enflasyon üzerine etkisini açıklamaya yönelik bir model önerisi The impact of tourism industry in Turkey on the inflation; a model proposal

Son yıllarda en hızlı gelişen sektörlerden biri haline gelen turizm sektörü, ülkeye sağladığı döviz getirisi, oluşturduğu yüksek istihdam, dış ödemeler ve dış ticaret bilançolarının düzeltilmesini sağlaması, milletler arası kaynaşmaya aracı olması açısından gün geçtikçe artan bir öneme sahip olmaktadır. Bu yüzden hükümetler turizmden gelen geliri artırmak amacıyla, turizmi teşvik edici politikalar uygulayarak bu sektörü gündemlerinde tutmaktadırlar. Turizm gelirlerinin ülke ekonomisindeki önemi nedeniyle ekonomik ve sosyal bir olgu olan enflasyon ile arasında bir etkileşim olup olmadığı merak edilmiş ve bu çalışmaya konu edilmiştir. Turizmi ve enflasyonu konu edinen kaynaklarda, özellikle turizmin hareketlendiği dönemlerde, piyasalara yüklü miktarda döviz girdisi olacağı için, ekonominin ve bilhassa enflasyonun bu durumdan etkileneceği görüşü genel kabul olarak yer almaktadır. Ancak literatürde bu kabulü destekleyen, istatistiksel bir analizin yapıldığı ya da ekonometrik bir modelin kurulduğu herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışma, bu bağlamda literatürdeki bahsedilen eksikliği gidermesi açısından önemlidir. Bu çalışmanın amacı, turizm sektörü ile enflasyon arasındaki olası bir nedensellik ilişkisinin tespit edilmesidir. Çalışmada Türkiye’nin 2003-2011 yılları arasındaki turizm geliri ve tüfe aylık yüzde değişimi verileri aylık olarak kullanılmıştır. Nedensellik testlerinden önce değişkenlerin mevsimselliği incelenmiş, birim kök testleri ile durağanlıkları kontrol edilmiş ve VAR analizi yapılmıştır. Nedensellik analizi için Granger nedensellik testi ve Wald testi uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye’de 2003-2011 yılları arası dönem için, turizm geliri ile enflasyon arasında nedensellik ilişkisi yoktur. Yapılan varyans analizine göre de turizm geliri ve enflasyon değişkenleri, birbirini çok düşük oranlarda açıklamaktadırlar. Anahtar Kelimeler: Turizm, Enflasyon, Granger Nedensellik