Y.DOÇ.DR. ERCÜMENT NEŞET DİZDAR

Karabük ili demir-çelik endüstrisinde meydana gelen iş kazalarının bilgisayar destekli analizi ve çözüm önerileri

ÖZET Bilim Uzmanlığı Tezi KARABÜK L DEM R-ÇEL K ENDÜSTR S NDE MEYDANA GELEN Ş KAZALARININ B LG SAYAR DESTEKL ANAL Z VE ÇÖZÜM ÖNER LER Yusuf KURTGÖZ Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine Eğitimi Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Ercüment N. D ZDAR Şubat 2006, 136 sayfa Üretim sistemlerinin en değerli elemanı olan insan, aynı zamanda bu sistemin hizmet ettiği yegâne unsurdur. O halde üretimde yer alan insanın muhtemel tehlikelere karşı korunması gerekir. Gelişen teknoloji ve hızlı sanayileşme Türkiye’de Demir-Çelik Endüstrisinde çalışan sayısını giderek artırmıştır. Karabük nüfusunun üçte birinin istihdam edildiği bu sektördeki en büyük problem yaşanan iş kazalarıdır. Karabük’te, bu sektörde yaşanan iş kazaları diğer endüstri dallarına oranla daha sık yaşanmakta ve dolayısıyla iş günü kayıpları da daha fazla olmaktadır. Bu çalışma, Karabük ili Demir-Çelik Endüstrisinde çalışanların olası iş kazalarına karşı korunabilmesi için alınabilecek tedbirlere katkıda bulunmayı amaçlamıştır. Çalışma kapsamında, Karabük ilindeki Demir Çelik firmalarının bünyelerinde 2000-2004 yılları arasında meydana gelen 1194 kaza incelenmiştir. iii ÖZET (devam ediyor) Kazalar Risk Analiz metotlarından TEUM (Tehlike Erken Uyarı Modeli)’ne göre analiz edilmiştir. Çalışmada, kazaların analizi için, TEUM&KAP 1.0 (Tehlike Erken Uyarı Modeli Kaza Analiz Programı) programı yazılmıştır. Bu program, Delphi 7.0’da geliştirilmiş olup, veritabanı olarak Microsoft Access kullanılmıştır. Alanında geliştirilmiş ilk program olan TEUM&KAP sayesinde, verilerin analizi çok kısa bir sürede tamamlanmış olup Karabük Demir Çelik Endüstrisinde iş kazalarının en aza indirilebilmesi için alınması gereken tedbirler, bu analiz sonuçlarından çıkarılarak çalışmanın sonuç bölümünde liste halinde sunulmuştur. Anahtar Sözcükler: Tehlike Değerlendirme, Bilgisayar Destekli Risk Analizi, TEUM Bilim Kodu: 626.13.01 iv

Ülkemiz insan antropometrisine uygun mutfak mobilyası tasarımı için veri bankasının oluşturulması ve bir uygulama

ÖZET Bilim Uzmanlığı Tezi ÜLKEMİZ İNSAN ANTROPOMETRİSİNE UYGUN MUTFAK MOBİLYASI TASARIMI İÇİN VERİ BANKASININ OLUŞTURULMASI VE BİR UYGULAMA Recep Serkan ALTIPARMAK Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mobilya ve Dekorasyon Eğitimi Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Ercüment Neşet DİZDAR Ocak, 2006, 118 Sayfa Yaşanan ortamlardaki rahatlık hissi ve çalışma performansı, öncelikle kullanılan eşyaların fiziki vücut yapılarına uygunluğuna bağlıdır. Zira ergonomide birinci adım, kullanılmakta olan araç-gereç gibi tüm donanımın kullanıcı antropometrisi ile uyumunun sağlanmasıdır. Ayrıca, insan vücut ölçüleri sabit olmayıp günden güne değişmekte olduğundan bilgilerin güncel olması da çok önemlidir. İnsanların yaşadıkları ortamlarda (konutlarda) beslenme ihtiyaçlarını giderdikleri ve alışkanlıklarına ve diğer gereksinimlerine bağlı olarak pek çok etkinliğin gerçekleştirildiği mutfakların doğru tasarımı için dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Mutfağın içerisinde gerçekleştirilen eylemler, kullanıcı gurubun alışkanlıkları, gereksinimleri, maddi sınırlılıklar, mekanın boyutları v.b. mutfak tasarımını etkileyen faktörlerdendir. Bu faktörlerle birlikte kullanıcı grubun fiziki ölçüleri yani antropometrik verileri de mutfak tasarımında dikkate alınması gereken hususların başında yer almalıdır. ii Antropometrik iş istasyonu (çalışma ortamı) tasarımının amacı, mekansal boyutların insan vücut ölçülerine uyumunun sağlanması ile zararlı postürlerin eliminasyonu ve stresin minimizasyonudur. Ancak antropometri bilimi, sadece çeşitli vücut bölüm ve öğelerinin büyüklükleri ile ilgilenmez. Aynı zamanda cinsiyet, ulus ya da yaş grupları gibi faktörler bazında vücut ölçülerindeki farklılık biçimlerini ve toplumsal sapmaları da inceler. Mutfak tasarımlarıyla ilgi yapılan yurt dışı çalışmalar her ne kadar zengin görülmekle beraber, ülkelere (ulus) göre insanlarının vücut ölçüleri farklılık gösterdiğinden, ülkemiz insanına uygun mutfak donanımları ancak, onlardan sağlanacak antropometrik ölçülere ve bu ölçülerin doğruluk ve güncelliğine bağlıdır. Yapılan bu çalışmada, ülkemiz insan antropometrisine uygun mutfak mobilyası tasarımı için veri bankası oluşturulması amaçlanmıştır. Mutfaklarda daha çok bayanların çalıştığı göz önünde bulundurularak, normal çalışma postüründe fiziksel özrü bulunmayan, 19 yaş ve üzeri, toplam 906 bayandan, 12’si ayakta olmak üzere toplam 27 vücut ölçüsünün yer aldığı bir veri bankası oluşturulmuştur. Elde edilen antropometrik bilgi bankası, çalışmanın ekinde sunulmuştur. Bu çalışmanın sonucuna göre, tezgah yüksekliği 95 cm, tezgah derinliği ise 65-75 cm olarak önerilmiştir. Anahtar Sözcükler: Antropometri, Ergonomi, Mutfak Mobilyası, Tasarıda Optimizasyon Bilim Kodu: 626.28.01 iii