Y.DOÇ.DR. ENDER ÖZCAN

Performance analysis of meta – heuristic approaches for traveling salesperson problem Buluşsal yaklaşımlarda bulunarak gezgin satıcı probleminin performans analizi

ÖZET Gezgin satıcı problemi, olasılık optimizasyonunun en ünlü problemlerinden bir tanesidir. Sade tanımı ve zor olmasıyla bilinen kötü şöhretinden dolayı hep kıştırtıcı olmuş ve problem için etkili bir algoritma bulabilmek amacıyla çok güç sarfedilmiştir. Gezigin satıcı probleminde, NP doğasından dolayı sadece yaklaşık çözümler beklenebilir. Geleneksel çözümlerin herhangi bir iyi çözüm bile bulamamalarından dolayı araştırmacıları farklı yaklaşımlar bulmaya yöneltmiştir. Bu tez çalışmasında problemin çözümünde 2-OPT, Simulated Annealing, Genetik Algoritma gibi yaklaşımlar ve bu yaklaşımların Hill Climbing gibi farklı operatörler ile birleştirerek problemin çözümünde bir fayda sağlanmak amaçlanmaktadır. Seçilen yaklaşımı probleme uygulayan bir yazılım aracı dizayn edilmiş ve geliştirilmiştir. Kullanıcı dostu arayüz, kullanıcının seçtiği algoritma ile ilgili olan parametreleri girerek programın işleyişi srasında algoritmik adımların takibine olanak kılmaktadır. XI

A solution to course scheduling problem using genetic algorithms

ÖZET Aynı zamanda Zaman Tablolama Problemi de olarak bilinen Ders Çizelgeleme Problemi, kısaca, daha önceden belirlenmiş olan kısıtların gözönüne alınarak, açılan derslere saat ataması yapmaktan ibarettir. Kısıtlar, öğrenci grupları, eğitmenlerin istekleri, yönetimsel istekler ve performansı iyileştirmeye yönelik talepler olabilir. Bu tezde, çok tipli kısıtlar içerebilen bir üniversiteye ait ders çizelgeleme probleminin Düzenli Hal Genetik Algoritması ile çözümü sunulmuştur. Sistem, hem bilgi girişi hem de sonucun alınabilmesi için güçlü ve kullanımı kolay ara birim içermektedir. Üniversiteler için 18 değişik tipte kısıt tanımlanabilmesine izin verilmiştir. Kısıtlar arasında, baştan birincil-ikincil ayrımı yapılmamış, ancak kullanıcının istediklerine öncelik tanımlanabilmesine izin verilmiştir. Yeni bir mutasyon operatörü (Sıralamalı Mutasyon) ve bir çaprazlama operatörü (sınıf bazlı ve düzenli) geliştirilmiştir. İlk deney sonuçlan oldukça ümit vericidir.