Y.DOÇ.DR. AHMET NESİMİ KİŞİOĞLU

Isparta ili 2002 yılı mortalite kayıtlarının değerlendirilmesi

ÖZET Isparta İli 2002 Yılı Mortalite Kayıtlarının Değerlendirilmesi Bireylerin, sağlıkları ile ilgili çeşitli bilgileri yaşamları boyunca sağlık kurumlarınca toplanmakta ve belirli kayıt formlarına kaydedilmektedir. Hayati istatistikler başlığı altında toplanan bu bilgiler arasında ölüm istatistikleri, bir ülkenin sağlık hizmetlerinin kalitesi ve yaygınlığı ile ilgili bilgi vermesi yanı sıra ülkeler arasında kıyaslama yapılmasına olanak sağlamaktadır. Ancak ölümle ilgili bilgilerin değerlendirilebilmesi için kayıtların yeterli ve güvenilir olması şarttır.Ülkemizde ölümle ilgili bilgilerin tutulması için yasal düzenlemeler olmasına rağmen, ölüm bildirimlerindeki bilgilerin doğruluğu kesin değildir. Bu çalışmada, Isparta İli kent merkezinde 2002 yılında meydana gelen toplam 1212 ölümün nedenleri, yaş, cinsiyet, görülme ayları gibi parametrelerle olan ilişkisinin ortaya konması ile istatistiksel kayıt tutulmasının öneminin vurgulanması amaçlanmıştır.Bu amaçla Isparta kent merkezinde 2002 yılında görülen 1212 ölüm olgusuna ait ölüm raporları hastane ve sağlık ocaklarında incelenmiştir. Bu olgulara ait çeşitli dağılımlar bulgular bölümünde sunulmuştur. Ölümlerin % 80.5’ini 50 ve üzeri yaştakiler oluşturmaktadır. Erkeklerde ölümler kadınlardan daha fazladır. En fazla ölüm % 41.0 ile Tıp Fakültesinde gerçekleşmiştir. Ölüm raporlarının %50.5’inde ölüm nedeni geçerli değildir. Hatalı ölüm nedenleri olarak kardiyopulmoner arrest (%70.1), kardiak arrest (%21.4), solunum yetmezliği (%2.7) gibi nedenler gösterilmektedir. Hasta dosyalarının incelenmesinden sonra, Kardiyopulmoner Arrest bildirimli olguların % 21.7’ünün, Kardiyak Arrest bildirimli olguların %35.1’unun, gerçek hastalığının kardiyovasküler hastalık olduğu ortaya çıkmıştır. Ölenlerin 594’ünün Isparta kent merkezinde yaşadığı belirlendi. Beş yaş altı çocuk ölümlerinin önemli bir bölümü bir yaş altında görüldü (%92.1). İnfant ölümlerinin %91.4 neonatal, %8.6’sı postneonatal dönemde idi. Bebek ölüm hızı ‰19.1 olarak belirlendi. Bu hız Türkiye ortalamasından düşüktür. Bebek ölüm nedenlerinin başında %68.4 perinatal nedenler, %15.8 kongenital anomaliler olduğu bulunmuştur. Perinatal nedenlerin başında prematürite, RDS ve sepsis gelmektedir. Kazalara bağlı ölümler 1-4 yaş grubunda önde gelen ölüm nedenidir. Doğuşta beklenen yaşam süresi 75.9 yıl bulunmuştur. Isparta kent merkezi kaba ölüm hızı ‰4.0 olarak belirlenmiştir. Beş yaş üstü ölüm bildirimlerinde kardiyovasküler hastalıklar (%32.0), kanserler (%16.5), KOAH (%4.9) başlıca ölüm nedeni olduğu belirlenmiştir. En yaygın kanserler akciğer, mide, SSS, kolorektal ve meme kanserleridir. Ölüm kayıtlarının düzenlenmesinde sorunlar olduğu tespit edilmiştir. Doğum öncesi, doğum ve doğum sonu bakım hizmetlerinin iyileştirilmesi ve ölüm 125 kayıtlarının doğru düzenlenmesi gereksinimi olduğu ortaya konmuştur. Daha sağlıklı yaşamsal istatistikler için tıp eğitimi ve mezuniyet sonrası eğitimlerde konunun ele alınması ve 900 başlıklı ICD 10’un kullanılması önerilmiştir. Anahtar sözcükler: istatistik, ölüm, ölüm raporu, ölüm nedeni, Isparta

Bir sağlık ocağı bölgesindeki 15-49 yaş evli kadınlarda obezite prevalansı ve yapılan eğitimin obezite ile ilgili bilgi, tutum, davranış ve prevalansa etkisi Obesity prevalence rate among married women between 15 and 49 and the effects on obesity training program on awareness, attitude, behaviour of the women and the prevalence