Y.DOÇ. BÜLENT ÖZBAY

Van ilinde 1999-2003 yılları arasında tüberküloz eğilimi ve bu olguların değerlendirilmesi

ÖZET Bu çalışmada Van ilinde tüberküloz (Tb) sorununun boyutunu, özelliklerini ve zaman içindeki seyrini saptamak, Tb’lu hasta özelliklerini bulmak, Tb tam ve tedavi özellikleri ile etkinliklerini değerlendirmek, epidemiyolojik risk faktörlerini saptamak ve Tb temaslılarının muayene durumları ve korumaya alman temaslıları değerlendirmek amaçlanmıştır. Van ili merkez ve Erciş Verem savaş dispanseri ‘nde Ocak 1999-Aralık 2003 tarihleri arasında takip edilen 645 hastanın kayıtlan geriye dönük olarak incelendi. Hastaların genç (29±15 yıl) ve erkek nüfusta yoğunlaştığı, Van ilinde hastalık insidansınm yüzbinde 12-15 arasında değiştiği, hastaların %92.2’sinin ferdi muayene, %7.5’inin temaslı taramasıyla, %0.3’unun rapor için yapılan muayene ile saptandığı görülmüştür. Tüm hastaların %92.7’si yeni olgu, %0.9’u kronik ve %6.4’ünün nüks olgu olduğu saptanmıştır Hastaların %32.9’una Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, %23.9’una VSDTeri ve %22.6’sına Van Devlet Hastanesi tarafından tanı konmuştur. Hastaların başvuru anında yakınma olarak %83 gece terlemesi, %73 öksürük, %55 balgam, %18 hemoptizi gözlenmiştir. Hastaların %38.1’inin hiç eğitim almadığı, %32.4’ünün ilkokul mezunu olduğu, %39.4’ünde sosyal güvence ile ilgili kayıt olmadığı, %28.5’inin yeşil kartlı olduğu görülmüştür. BĞG skar durumları incelendiğinde olguların %33.3’ünde hiç kayıt olmadığı %26.5’inde bir skar, %7.9’unda iki skar olduğu saptanmıştır. PPD kayıtlan incelendiğinde %85.3’ünde herhangi bir kayıt olmadığı, %12.4’ünün pozitif, %2.3’ünün negatif olduğu saptanmıştır. Hastalarn %26.8’inin temaslı ve %42.8’inin temassız olduğu belirlenmiştir.. Tb tutulum yeri açısından hastalarn %51.8’inin akciğer, %48.2’sinin akciğer dışı olduğu görülmüştür. Akciğer dışı Tb tutulumunda tüm olgularn; %19.1’inde plevra tutulumu, %11.4’ünde yüzeysel lenfadenit, %5.2’sinde ÇrIS tutulumu ve %3.6’unda hiler LAP saptanmıştır.Hastaların balgam yayma ve kültür sonuçlan değerlendirildiğinde, %42.2’sinde bakteriyolojik tetkik yapılmadığı, %2 1.7’ sinde teksif ve kültür pozitif olduğu, %26.8’inde teksif ve kültür negatif olduğu, %8.7 olguda teksif negatifken kültür pozitif olduğu görülmüştür. Bakteriyolojik tam oranlarına bakıldığında 1999-2003 yıllan arasında %39.7’den %73.6’ya arttığı görülmektedir. Bulunan yayma pozitif olgu bulma oram değerlendirildiğinde yıllara göre %4.9 ile %47.6 arasında değiştiği görülmüştür. Tedavi sonuçlarına bakıldığında kür oranlarının yıllara göre %12.5 ile %34.4 arasında değiştiği saptanmıştır. Tedavi tamamlama oranlan yıllara göre %53.5 ve %72.6, tedavi başarısı ise %82 ile %95.4 arasında değiştiği görülmüştür. Yıllara göre ölüm oranının %1.7 ile %2.8 arasında değiştiği bulunmuştur. Bölgemizde, yeni olgu ve yayma pozitif olguların genç yaş grubunda ve düşük sosyokültürel grubta yoğunlaşma gösterdiği, olgu tespit oranının düşük olduğu, olguların mikrobiyolojik incelemelerinin yeterince yapılmadığı, tanı konan hastalarda tedavi başarısının yüksek olmasına rağmen hastalarda kür oranının düşük olduğu izlenmiştir