PROF.DR. HÜSEYİN AKTAŞ

Bir magnetik alanda bulunan hidrojen ve benzeri iyonik atomların gama-faktörlerinin hesaplanması Calculation of gamma-factors of the hydrogen and hydrogen like ionic atoms in a magnetic field

ÖZET BİR MAGNETİK ALANDA BULUNAN HİDROJEN VE BENZERİ İYONİK ATOMLARIN g-FAKTÖRLERİNİN HESAPLANMASI ONAY, Sedat Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fizik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Danışman: Prof. Dr. Hüseyin AKTAŞ Haziran 2002, 51 sayfa Bu tezde, temel durumdaki hidrojen atomu ve benzeri iyonik atomların zayıf bir magnetik alanla etkileşmesi tartışıldı. (Za), (Za). -. Mertebesindeki terimleri M içeren elektronik g-faktörü hesaplandı. Bunun için Breit Hamiltonyeni kullanıldı. Rölativistik olmayan çekirdek yaklaşımında yaklaşık öz fonksiyonlar elde edilir, bu dalga fonksiyonları, magnetik alana bağlı terimleri incelemek için kullanıldı. ANAHTAR KELİMELER: g-faktörü, Breit Denklemi, Rölativistik Düzeltme.

Fe-%2Mn-%0.5Cr alaşımında austenite-bainite-martensite faz dönüşümlerinin incelenmesi Investigation of phase transformation austenite-bainite-martensite in an Fe-%2Mn-%0.5Cr alloy

ÖZET Fe-%2Mn-%0.5Cr ALAŞIMINDA AUSTENİTE-BAİNİTE-MARTENSİTE FAZ DÖNÜŞÜMLERİNİN İNCELENMESİ Şule OCAK Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fizik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Danışman: Prof. Dr. Hüseyin AKTAŞ Şubat 2003, 62 sayfa Bu tez çalışmasında, Fe-%2Mn-%0.5Cr alaşımında gözlenen austenite- martensite ve austenite-bainite faz dönüşümlerinin yapısal magnetik, ısısal ve mekanik özellikleri çeşitli fiziksel yöntemler kullanılarak araştırılmıştır. Fe-Mn-Cr alaşımlarında austenite fazdan martensite faza geçişin atermal özellik gösterdiği çeşitli araştırıcılar tarafından daha önce yapılan çalışmalarda açığa kavuşturulmasına rağmen bu alaşımda bainite yapının oluşumu incelenmemiş olup bu tez çalışmasında austenite faz içerisinde martensite fazın yanı sıra bainite yapının oluşumu ve bu fazların yapısal özellikleri mikroskopi yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Bu incelemeler sonucunda ısıl işlemden sonra yavaş soğutulan alaşımda austenite yapı içerisinde numune kenarlarına doğru uzanan ince ve çubuk şekilli martensite yapının oluştuğu ve numunenin iç kısımlarına doğru alt tabakalara sahip bainite yapının oluştuğu, ısıl işlemden sonra hızlı soğutulan alaşımda ise tamamiyle bainitik yapı gözlenmiştir. Fe-%2Mn-%0.5Cr alaşımında ortaya çıkan austenite-bainite-martensite fazların ne çeşit bir magnetik davranış sergiledikleri ve bu fazların hacımsal miktarlarını belirlemek için Mössbauer spektroskopisi yöntemi kullanılmıştır. Yapılan incelemelerde martensite ve bainite fazın güçlü bir ferromagnetik, austenite fazın ise paramagnetik olduğu bulunmuştur. İncelenen alaşımın bazı ısısal özellikleri, bainite ve martensite fazın başlama ve bitiş sıcaklıkları diferansiyel taramalı kalorimetre (DSC) kullanılarak bulunmuştur. DSC sonuçlarına göre austenite fazdan martensite ve bainite faza geçişte ekzotermik bir ısı akışı, bainite ve martensite fazdan austenite faza geçişte ise endotermik bir ısı akışı göstermiştir. Fe-%2Mn-%0.5Cr alaşımında ortaya çıkan austenite-bainite-martensite fazların mekanik özellikleri Vickers mikro sertlik tekniği ile araştırılmıştır. Bu araştırmalar sonucunda elde edilen veriler karşılaştırıldığında austenite-bainite- martensite fazların birbirinden çok farklı sonuçlar ortaya koyduğu görülmüş olup, mekanik sertlik açısından martensite fazın bainite fazdan, bainite fazın da austenite fazdan daha sert bir yapıya sahip olduğu anlaşılmıştır. i Anahtar Kelimeler: Fe-Mn-Cr alaşımı, Austenite, Martensite, Bainite, DSC, SEM İr

Fe-%32Ni-%0.4Cr alaşımında austenite-martensite faz dönüşümleri ve bunların fiziksel özellikleri Austenite-martensite phase transformations in Fe-%32Ni-%0.4Cr alloy and some physical properties of this alloy

ÖZET Fe-%32Ni-%0.4Cr ALAŞIMINDA AUSTENİTE-MARTENSİTE FAZ DÖNÜŞÜMLERİ VE BUNLARIN BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ GÜNER, Melek Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fizik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Danışman: Prof. Dr. Hüseyin Aktaş Ocak 2003, 60 sayfa Bu tez çalışmasında, Fe-%32Ni-%0.4Cr alaşımında gözlenen austenite-martensite faz dönüşümlerinin yapısal, mekanik ve austenite fazın manyetik özellikleri çeşitli fiziksel yöntemler kullanılarak araştırılmıştır. Fe-%32Ni-%0.4Cr alaşımında austenite fazdan martensite faza geçişin atermal özellik gösterdiği diğer araştırmacıların daha önceki çalışmalarında ortaya konulmasına rağmen bu tez çalışmasında diğer araştırmaların aksine bu alaşımda austenite fazdan martensite faza geçişin izotermal bir özellik gösterdiği elektron mikroskop çalışmaları sonucunda alaşımın yapısal özellikleri belirlenerek açığa kavuşturulmuştur. Fe-%32Ni-%0.4Cr alaşımında austenite fazda bulunan kristal taneciklerinin büyüklüğünün alaşımın mekanik özelliklerini nasıl değiştirdiği ve austenite faz içerisinde oluşan martensite fazın bu dönüşüme etkisi, mikro sertlik test yöntemleri ile araştırılmıştır. Austenite fazın kristal tanecik büyüklüğünün mekanik özellikler üzerinde çok etkin olduğu, içerisinde martensite faz bulunan alaşımın austenite faza göre çok değişik mekanik özellik gösterdiği mikro sertlik deneyleri sonucunda ortaya konulmuştur. Oluşturulan austenite-martensite faz dönüşümlerinin yapısal özellikleri, austenite kristal yapının manyetik özellikleri ve austenite-martensite fazların mekanik özellikleri bu çalışmada açığa çıkarılmıştır. Fe-%32Ni-%0.4Cr alaşımında ortaya çıkan austenite ve martensite fazlarının manyetik özelliklerini belirlemek için yapılan araştırmalarda sadece austenite kristal yapının ferromanyetik özellik gösterdiği Mössbauer spektroskopisi yöntemi ile belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Austenite-Martensite, Mössbauer Spektroskopisi, Taramalı Elektron Mikroskobu, izotermal Martensite, Mikro sertlik