PROF. M. SEMİH YÜCEMEN

Reliability based safety assessment of buried continuous pipelines subjected to earthquake effects Deprem etkilerine maruz gömülü sürekli boru hatlarının emniyetlerinin güvenirlik esaslı değerlendirilmesi

Can damarları şebekeleri insanlığa modern hayatta önemli faydalar sunmaktadır. Genel ihtiyaçlar nedeni ile çeşitli ürünleri taşımaktadırlar. Gömülü sürekli boru hatları da genellikle doğal gaz ve ham petrol gibi enerji kaynaklarını üretim yerlerinden hedeflenen yerlere iletmede kullanılmaktadır. Bu enerji koridorundaki akışı verimli ve güvenli bir şekilde sürdürebilmek için akışın kesilmesinin mümkün olduğunca önlenmesi gerekir. Arzu edilen güvenirlik düzeyine karşılık gelen hedef güvenirlik indeksinin sağlanmasıyla bu sonuca ulaşılabilir. Doğal gaz iletiminde, gömülü sürekli boru hatlarında deprem tehlikesinin güvenirlik açısından değerlendirilmesi, bu tezin temel ilgi alanını oluşturmaktadır. İç basınç ve sıcaklık değişimlerinden kaynaklanan işletme yüklerine de değinilmektedir. Gömülü sürekli boru hatlarının maruz kaldığı, sismik dalga hareketi etkileri, boyuna ve enine kalıcı yer değiştirme etkilerini içeren, sıvılaşma nedeniyle oluşan yanal yayılma etkileri, sıvılaşma nedeniyle oluşan kaldırma kuvveti etkileri ve fay geçişi etkileri detaylı bir şekilde açıklanmakta ve incelenmektedir. Bahsedilen her bir deprem etkisi için işletme yükleriyle birlikte limit durum fonksiyonları sunulmaktadır. Güvenirlik hesaplamalarında, Geliştirilmiş Birinci Mertebe İkinci Moment metodu kullanılmaktadır. İki adet örnek çalışma sunulmaktadır. İlk çalışmada, yük etkisi olarak sadece iç basınç düşünülerek mevcut bir doğal gaz boru hattının güvenirlik hesabı yapılmaktadır. Buna ilaveten hedef güvenirlik indeksleri için güvenlik katsayıları önerilmektedir. İkinci örnek çalışmada da yine bir mevcut doğal gaz boru hattı, söz konusu deprem etkileri altında güvenirlik açısından detaylı bir şekilde değerlendirilmektedir.