PROF. EMİNE YILDIZ DOYRAN

Sembolist resimde mistik bir öge olarak peyzaj

Görsel sanatlarda doğa ve mistisizm kavramlarını ele almak sanat tarihsel ve felsefi perspektifte bir araştırmayı gerektirmektedir. Sanat tarihsel olarak bakıldığında bu kavramlar araştırmacıyı Sembolizm ve onun öncülü Romantizm akımlarına ulaştırmıştır. Bu doğrultuda araştırmanın genel kapsamını Sembolizm ve Romantizmde doğanın mistik bir öge olarak ele alınışı oluşturmaktadır. Sembolist ve romantik sanatçılar kişiselliğe, duygulara ve düş dünyasına yönelmiş, bunu yaparken de doğaya metafizik anlamlar yüklemişlerdir. Felsefi açıdan bakıldığında ise sanatta iç dünyanın, bilinçaltının kısacası kişiselliğin kapılarını aralayan sezgi kavramı üzerinde durulmuştur. Anahtar Kelimeler : Sembolizm, doğa, mistisizm, sezgi, Bergson

Güncel sanatta işaret ve imge olarak Türk Şamanik nesneler üzerine görsel çözümlemeler

Bu çalışma günümüz halk inanışlarında, sosyal arenada, güncel sanatta varlığını sürdürmekte olan ‘Şamanik’ inanışları ve sembolik değerlerini araştırmak üzere hazırlanmıştır. Araştırmayla ilgili olarak gerekli yüzey ve alan araştırmaları yapılmış, gerekli eserler incelenmiş, alanla ilgili tüm tez taramaları yapılmıştır. Literatür taramasıyla birlikte kaynaklar gerekli görülen alıntılarla okunarak gerekli yerlerde kullanılmıştır. Her türlü nicel ve nitel verilerden yararlanılmıştır. Günümüzde hala devam eden ilkel bir din, ruhani bir öğreti olan Şamanizm ve unutulmaya yüz tutmuş, saklı kalmış birçok Şamanik inanış, unsurlar yerlerinde incelenmiş, hikayeler dinlenmiş, gerekli kayıtlar ve notlar alınarak fotoğraflanmıştır. Toplanan veriler eşliğinde çalışma kapsamında değerlendirme yapılmıştır. Bu değerlendirmede Türk Şaman öğretileri ile Türk boyları ve yörükleriyle olan bağlantı incelenmiştir. Sembol ve imge olarak değerlendirilecek Şamanik unsurlarda geçmiş, gelecek ve günümüz çalışmalarına ek olarak simgesel ve ilkel değerlere de yer verilmiştir. Araştırma sürecinde yüzey araştırması alanlarındaki yöre halkı, bu inanışta olan kişiler, sembolik değerlerin devam ettiğine inanarak elindeki her türlü döküman, nesne, sembolik unsurları paylaşanlarla ortak çalışılarak uygun bir dil oluşturulmuştur. Anahtar Kelimeler: Şamanik, sembolik, ruhani, ilkel

Güncel sanatta bedenin yer alış biçimleri

Bu araştırmada, 20. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan Beden ve Performans Sanat disiplinleri bağlamında; sanat nesnesi olarak bedenin kullanılması ve bu kapsamda çalışan sanatçıların eylemleriyle-performanslarıyla, sanat ve beden ilişkisi güncel alandaki yeni çalışmalarla desteklenerek incelenmiştir. Araştırma dört ana başlıktan oluşmaktadır. Birinci başlık, tezin amacı, önemi ve araştırmanın kapsamı hakkındaki bilgileri; “sanat nesnesi olarak beden” kavramından yola çıkarak vermektedir. İkinci başlıkta araştırmanın dayanağı tarihsel ve kuramsal temellere oturtulmuş, kavramsal sanat sürecinden günümüze, “sanat ve beden ilişkisi” bağlamında açıklanmıştır. Modernizmin başlangıcından günümüze kadar olan bu süreç içinde modernite ve postmodernite kavramlarının beden ile olan ilişkisi incelenmiştir. Aydınlanma döneminin amaçlarına değinilerek, bu süreçteki düşünürler, felsefeciler ve postmodern tutumu konu alan düşünürler tarafından yapılan eleştirilere de yer verilmiştir. Modern toplumda bedenin konumu, çevresi ile ilişkisi ve birey üzerindeki etkileri incelenirken; sanatçı örnekleriyle birlikte, bu alan içerisindeki kuramcıların beden üzerine yaptığı araştırmalarına başvurulmuştur. Bunların yanı sıra, günümüz sanatında bedenin konumu da bu bölümde ele alınmıştır. Aynı bölümde, bedenin doğrudan kullanıldığı; Happenings (Oluşumlar), Aksiyon (Eylem), Body Art (Beden Sanatı), Performans (Gösteri Sanatı) gibi sanat hareketlerine yer verilmiş, bu sanat hareketleri üzerinden güncel sanat bağlamındaki örnekleri incelenmiştir. Seçilen örnekler değerlendirilirken, güncel sanat analizlerinden ve genel olarak ‘güncel’ sanatta kullanılan beden nesnesi yaklaşımlarından yararlanılmıştır. Araştırmacının çalışmaları ve bu çalışmaların analizlerine ise güncel sanat bağlamında yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Beden, Sanat, Güncel, Toplum, Happenings (Oluşumlar), Aksiyon (Eylem),Vücut Sanatı, Performans Sanatı