PROF. DR. YEŞİM TUNÇOK

Dokuz Eylül Üniversitesi Teratojenite Bilgi Servisi’ne başvuran gebelerde ilaç ve radyasyon ile karşılaşmanın gebelik sonuçlarına etkisinin değerlendirilmesi

Amaç Çalışmamızın amacı, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi (DEÜTF) Teratojenite Bilgi Servisi’ne (TBS) gebelikleri sırasında ilaç ve radyasyona maruz kalım nedeniyle danışmanlık için başvuran gebelerde gebelik sonuçlarının değerlendirilmesidir. Ayrıca teratojenik etki riskinin değerlendirmesinde kullanılan FDA (Food and Drug Administration), TERIS (Teratogen Information System) ve ADEC (Australian Drug Evaluation Committee’s) gebelik risk sınıflandırmalarının birbirleriyle tutarlılıkları araştırıldı. Yöntem Kesitsel araştırmamıza TBS’mize 01.01.2005-30.06.2007 arasında başvuran, ilaç ve radyasyona maruz kalan gebelerin verileri alındı. Gebelere ait demografik veriler ile maruz kalınan ilaç ve radyasyon bilgileri standart bir forma kayıt edildi. Yaş, gebelik sayısı, önceki gebelikte ölü doğum, düşük varlığı, sigara alışkanlığı, Çalışma durumu, gebenin ve eşinin eğitim düzeyi bağımsız, düşük, ölü doğum ya da gebelik tahliyesi bağımlı değişkenlerdi. Veriler Student t test, ki-kare ve lojistik regresyon analizleri ile, gebelik risk sınıflandırmalarına göre ilaçların tutarlılığı kappa tutarlılık testi ile değerlendirildi (SPSS 11.0). Bulgular Araştırmaya alınan 220 gebenin % 67.4’ü, 20-34 yaşları arasındaydı. Yaş ortalaması 29.1±5.5 (15?43 yaş), başvuru sırasında ortalama gebelik haftası 8.2±4.4 idi (3?28 hafta). Gebelerin %5.4’ü (n=12) ilaç ve radyasyona maruz kalmıştı. Gebelerin %29.1’inde (n=64) maruz kalınan etken FDA gebelik risk sınıflandırmasına göre yüksek riskli grupta idi. Gebeliklerin %74.1’i (n=163) doğumla, %17.3’ü (n=38) isteğe bağlı ya da tıbbi gebelik tahliyesi ile sonuçlandı. FDA Risk Sınıflandırmasına göre yüksek riskli ilaç kullanan gebelerde isteğe bağlı ya da tıbbi gebelik tahliyesi, düşük riskli ilaç kullananlara göre anlamlı düzeyde daha fazlaydı (OR:2.32, GA:1.13?4.77, p=0.032). En sık maruz kalınan ilaçlar, infeksiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar ve merkezi sinir sistemi (MSS) ilaçlarıydı (sırasıyla % 24.6 ve % 24.1). FDA-ADEC, TERIS- ADEC ve TERIS-FDA gebelik risk sınıflandırmalarının birbirleriyle tutarlılıkları; sırasıyla 0.379, 0.454 ve 0.221 idi. Sonuç İlaç ve radyasyona maruz kalan gebelerde FDA gebelik risk sınıflandırmasına göre riskli grupta olmak, gebeliğin tıbbi ya da isteğe bağlı olarak sonlandırılma oranını artırmaktadır. Gebelik risk kategorilerinin birbirleriyle tutarlılıklarının düşük olması nedeniyle gebelik tahliyesi kararını verirken ilgili ilacın gebelikte kullanımı ile ilgili bilimsel araştırma sonuçları da göz önünde bulundurulmalıdır. Anahtar kelimeler Teratojenite, Teratojenite Bilgi Servisi (TBS), gebelik, ilaç, radyasyon, FDA, TERIS, ADEC