PROF. DR. VEDAT TOPRAK

Alteration identification by hyperspectral remote sensing in Sisorta gold prospect (Sivas-Turkey) Hiperspektral uzaktan algılama ile alterasyon belirlenmesi: Sisorta altın sahası (Sivas-Türkiye)

Havadan uçakla elde edilen spektrometrik imaj datası ya da hiperspektral data 1980 lerden bu yana gelişmiş bir teknoloji ile jeolojik amaçlarla kullanılmaktadır. Güneş ışığının 0.4?2.5 ?m spektral aralığı hidrotermal alterasyon gruplarına özgü hidroksil içeren mineraller, sülfatlar ve karbonatlar hakkında oldukça yeterli bilgi sağlar. Alterasyon minerallerini ayıklamak ve jeolojik açıdan değerlendirmek amacıyla uygulanan ve test edilen hiperspektral analiz teknikleri Hyperion uydu görüntüsü kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Sisorta altın cevherleşmesi bölgesi arazi çalışmalarıyla tanımlanmış porfiriye bağlı epitermal ve mezotermal alterasyon zonları içerir. Hatasiz görüntü verisi elde etmek için çekilen uydu görüntüsüne has düzeltmeler uygulanmıştır. Geniş çaplı arazi haritalaması ve spektroskopik çalışma verileri kullanılarak uydu görüntüsü verisinden dokuz mineral spektrası ayıklanmıştır. Kısmi ayrıştırma teknikleri uygulanmış ve sonuçlar mineral bazında değerlendirilmiştir. Son aşamada spektral korelasyon haritalama tekniği ile kil grubu mineralleri olan kaolinit, dikit, halloysit, illit, montmorillonit ve alünit ve demir oksit grubu mineralleri olan hematit, götit ve jarosit haritalanmıştır. Kil ve demir oksit grubu mineralleri yaklaşık yüzde seksen kesinlikle saptanmıştır. Bu çalışma ile alterasyon mineralleri ayıklanması için uydu görüntüsüne has bir algoritma önerilmiş ve sonuçları jeolojik açıdan değerlendirilmiştir.

Weighted multi-visibility analysis on directional paths Yönlü hatlarda ağırlıklı çoklu-görünürlük analizi

Görünürlük analizi, jeolojiden telekomünikasyona, geniş bir disiplinler dizisi tarafından kullanılan önemli bir GIS aracıdır. Çoklu-görünürlük, yığışımlı bir görünürlük türü olarak, birden çok noktadan-noktaya sonucu, bir çoklu-değer dizisi içerisine birleştirmektedir. Nokta, hat, veya alanlar, kaynak ve hedefler olarak kullanılabilmekte ve birleşik değerler her iki yönde de hesaplanabilmektedir. Çoklu-görünürlük aracılığıyla, bir sayısal yükseklik modeli üzerine özel bir 2.5B görünürlük değer yüzeyi oluşturulabilir. Çoklu-görünürlüğün etkinliği ağırlıklı hedef bölgeleri ile yükseltilebilir. Uzaklık ve açı gibi diğer ağırlıklandırma kriterleri de tanımlanabilir. Açık kaynak GIS araçları bu tür çoklu-görünürlük analizi için sınırlı bir destek sunmaktadırlar. Bu çalışmada, kaynak olarak bir hattı kabul eden, ağırlıklı bir çoklu-görünürlük metodolojisi geliştirilmiştir. Yöne dayanan belirli görüş açıları bulunan, hareket halindeki özneleri de dikkate almak için hatlar belirli yönlere sahip olabilmektedir. Metodolojiyi pratik ve otomasyona dayalı bir şekilde uygulayabilmek için bir yazılım aracı geliştirilmiştir. Araç Python programlama diliyle geliştirilmiştir ve açık kaynak Quantum GIS yazılımına eklenti olarak çalıştırılabilmektedir. Önerilen ağırlıklı çoklu-goörünürlük metodolojisi ve ilgili yazılım aracının, değer yüzeylerinin yaratılması ve tüm hat için bütünleşik nicel görünürlük değerinin hesaplanması aracılığıyla, görünürlük kalitesinin değerlendirilmesinde kullanılması mümkündür.