PROF. DR. ÜLKÜ YETİŞ

Ozonation of a denim producing textile industry wastewater?Process optimization Kot kumaşı üreten bir tekstil endüstrisinin atıksuyunun ozonlanması-Yöntem optimizasyonu

Kot üretimi renkli indigo boyama atıksuyu ortaya çıkaran tekstil endüstrisinin önde gelen alt sektörlerinden biridir. Mevcut çalışmada ozonlama işlemi indigo boyama atıksuyuna(KOİ=820mg/L; Renk=5500Pt-Co) ve kot kumaşı üreten tesisin bütün atıksuyuna hem biyolojik arıtmadan önce (KOİ=2750mg/L; Renk=3950Pt-Co)hem de biyolojik arıtmadan sonra (KOİ=800mg/L; Renk=3700Pt-Co)parçalama ve toksisiteyi azaltma amacıyla uygulanmıştır. Ozonlama ayrıca tesis içinde alınması öngörülen kostik geri kazanımı ve boyama prosesi atıksuyunun yeniden kullanımı tedbirlerinden sonraya ortaya çıkacak atıksuyun (KOİ=3100mg/L; Renk=4500Pt-Co)arıtılmasında denenmiştir. Ozonlama indigo boyama atıksuyuna uygulandığında, 1320mg/saat ozon dozunda ve 60 dakikalık arıtma süresi neticesinde %61 KOİ ve %95 renk giderimi sağlanmıştır. 1.6-12.3 pH değerleri arasında indigo boyama atıksuyunda yapılan çalışmalarda ise optimum pH değeri 4 olarak bulunmuştur. Diğer taraftan, ön-arıtma olarak tesis atıksuyuna uygulanan ozonlama işleminde 3240 mg/saat ozon dozunda 70 dakikalık arıtma neticesinde %86 renk ve %46 KOİ giderimi sağlanmıştır. Ozonlama işlemi tesiste önlemler alındıktan sonra ortaya çıkması öngörülen atıksuya uygulandığında 3960 mg/saat dozunda 80 dakikalık arıtma neticesinde %31 KOİ ve %86 renk giderimi ile daha düşük verimli arıtım sağlanmıştır. Ozon, biyolojik olarak arıtılmış atıksuya uygulandığında ise çok daha düşük ozon dozu olan 420 mg/saat dozunda 40 dakikalık bir arıtım neticesinde, son-arıtmanın ön-arıtmadan daha verimli olduğunu gösteren %47 KOİ ve %96 renk giderimi değerleri elde edilmiştir. H2O2 ilavesi ile arıtım değerlerinde olası bir artışı gözlemlemek için yapılan çalışmalarda ise değişik H2O2 konsantrasyonları denenmiş olup; herhangi bir değişiklik gözlemlenememiştir. Renk ve KOİ gideriminin yanı sıra, ozon ile arıtılmış tesis atıksuyunda ozonlamanın biyoçözünürlük üzerinde etkisini değerlendirebilmek için BOİ5/KOİ değerleri hesaplanmıştır ve BOİ5/KOİ oranının 0.22’den 0.39’a yükseldiği saptanmıştır.

Removal of lead using anaerobic biomass Anaerobik biyokütle kullanarak kurşun giderimi

Bu çalışmada ağır metal gideriminde anaerobik çürütme çamurunun (AÇÇ) kullanımı incelenmiştir. Kullanılan ham ve susuzlaştuılmış AÇÇ örnekleri, Ankara Şehri Atiksu Antma Tesisi içindeki anaerobik çürütücü ve mekanik susuzlaştırma ünitelerinin çıkışından alınmıştır. Başlangıç pH sı 2.0, 4.0 ve başlangıç pH sı ayarlanmamış koşullarda ham AÇÇ kullanılarak sorpsiyon kinetik ve denge testleri yapılmıştır. En yüksek Pb(II) giderim kapasitesi 8.5 mmol (ya da 1760 mg) Pb(II) / g biyokütie olarak başlangıç pH sının kontrol edilmediği koşullarda gözlenmiştir. Susuzlaştuılmış AÇÇ kullanıldığı zaman Pb(II) giderim kapasitesi 2.5 mmol (ya da 518 mg) PbÇH) I g biyokütie olarak bulunmuştur. Her iki biyokütle de çözelti pH sında artmaya neden olmuş, başlangıç değeri 4-5 arasında olan pH dengede 7-8 olarak ölçülmüştür. Ayrıca AÇÇ örnekleri Pb(D) çözeltisi ile karıştırıldıktan sonra çabuk çökebilen, iri ve iyi topaklaşan parçacıklar oluşmuştur. Yüksek Pb(ü) giderim değerleri ve deneyler sırasındaki gözlemler biyosorpsiyonun yam sua kimyasal çökelmenin özellikle düşük başlangıç Pb(n) konsantrasyonlarında baskın mekanizma olduğunu göstermiştir. FTIR çalışmalarında, ham AÇÇ biyokütlesi yüzeyindeki karboksil gruplarının Pb(H) biyosorplanmasındaki temel fonksiyonel gruplar olduğu bulunmuştur. Başlangıç pH 2.0 da elde edilen düşük kapasite değerleri, karboksil grupları için Pb(H) ile hidrojen iyonları arasında bir rekabet olduğunu göstermektedir Ham AÇÇ kullanılarak farklı Pb(H) başlangıç konsantrasyonları için tek ve 3 basamaklı kesitli-beslemeli reaktör sistemleri çalıştırılmıştır. Üç basamaklı reaktör düzeneği kullanıldığında reaktör sisteminin verimliliğinin arttığı görülmüş ve yaklaşık 200 mg/L başlangıç Pb(ü) konsantrasyonunda 2 mg/L nin altında çıkış konsantrasyonu elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Anaerobik çamur, ağır metaller, biyosorpsiyon, çökelme, kurşun, reaktör çalışması.