PROF. DR. TANJU MEHMETOĞLU

Critical evaluation of the energy resources of Turkey with respect to the world prospects Dünyadaki gelişmeler ışığında Türkiye’nin enerji kaynaklarının güncel bir değerlendirmesi

Dünya enerji talebinin önemli bir bölümünü karşılayan petrol ve doğalgaz rezervleri az sayıda ülkede toplanmış durumdadır. Bu durum birçok ülke için ciddi bir arz güvenliği riski oluşturmaktadır. Öte yandan çoğunluğu fosil yakıt kullanımından kaynaklanan seragazı emisyonları dünyanın geleceğini tehdit eder boyutlara ulaşmış durumda. Artık ülkeler enerji geleceklerini planlarken hem arz güvenliğini hem de bu küresel çevre problemini göz önünde bulundurmak zorundalar. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için ekonomik büyüme de üçüncü bir parametre olarak bu enerji denklemine eklenmelidir. Bu çalışmada öncelikle Türkiye’nin fosil ve alternatif enerji kaynakları potansiyelleri ve rezervleri incelendi. İkinci bölümde iklim değişikliği sorununa karşı uluslararası girişimler ve Türkiye’nin konumu analiz edildi. Üçüncü bölümde ise ekonomik büyümenin enerji ve çevreyle ilişkisi tartışıldı. Son olarak arz güvenliği, iklim değişikliği ve ekonomik büyüme parametreleri göz önünede bulundurularak Türkiye için bir enerji analizi yapıldı. Çalışma gösteriyor ki bu üç parametre birbirleriyle sıkı bir şekilde ilişkili ve bu ilişki özellikle de fosil kaynaklar söz konusu olduğunda tartışmalı durumlara sebep verebiliyor. OECD ülkeleriyle karşılaştırıldığında enerjinin Türkiye’nin büyümesinde önemli bir yere sahip olduğu görülüyor. Buna dayanarak Türkiye bu tartışmalı durumlarda arz güvenliğine öncelik verebileceği gibi çevresel anlaşmalarda da kendi şartlarına uygun bir sorumluluk üstlenebilir. Türkiye için arz güvenliğini çok tehlikeye atmayacak ağaçlandırma, enerji tasarrufu ve verimliliği gibi emisyon azaltım metotlarından başlamak daha uygun olacaktır. Kömürün yakın gelecekte de önemini koruyacağının öngörülmesi karbon yakalama – depolama metotları ve temiz kömür teknolojilerinin önemini artırıyor. Uzun vadede ise özellikle elektrik üretiminde doğal gaz ve kömür bağımlılığından kurtulmak için devlet destekli bir yenilenebilir enerji atılımı ve iyi planlanmış bir nükleer gelişim en umut vadeden çözümler olarak görünüyor.