PROF. DR. SÜLEYMAN GÜRDAL TUNCEL

Ambient voc concentrations in the city of Balikesir and its environment Balıkesir ve çevresinde uçucu organik bileşiklerin ortam sonuçlarının incelenmesi

Atmosferik kirlilik konusunda uçucu organik bileşiklerin (UOB) değerlendirilmesi önemli bir ilgi alanı olmaya başlamıştır. Bu çalışma Balıkesir?in çevresel seviyeleriyle birlikte, kentsel ve kırsal kesimlerindeki uçucu organik bileşikleri tanımlar ve nicelendirir, ve mekansal dağılımlarını inceler. Bunlara ek olarak şehrin içme suyu barajının trafik emisyonlarından kaynaklı fazladan akımının tahminleri yapılmıştır. Bu hedefe ulaşabilmek için Balıkesir ve çevresinde, yaklaşık 50 noktada UOB?lerin pasif örneklemesi çalışması yapılmış ve GC-FID sistemiyle analiz edilmiştir. Tenax TA adsorbent olarak kullanılmıştır. Örnekleme periyotları, kış periyodu olarak Mart 2010 ve yaz periyodu olarak Ağustos 2010 tarihlerinde 7?şer günlük sürelerle yapılmıştır. 25 farklı UOB kış ve yaz periyotları için analiz edilmiş ve en sık karşılaşılan bileşikler literatür çalışmalarıyla kıyaslanmıştır. Bu çalışmada Benzene 2.64 ?g/m3, Toluene 10.90 ?g/m3, Ethylbenzene 1.30 ?g/m3, m&p-Xylene 1.80 ?g/m3 ve o-Xylene ise 0.73 ?g/m3 ölçülmüştür. Literatürdeki çalışmalarda yaz ve kış olarak ayrım yapılmamıştır bu nedenle kış ve yaz konsantrasyonlarının ortalamaları alınmıştır. Balıkesir deki ölçümler endüstrileşmiş şehirler olan Bursa ve Kocaeli?ne göre daha düşük değerlerdedir. Kış ve yaz ortanca değerlerine de bu çalışmada yer verilmiştir. Çalışma sahasından toplanan veriler için faktör analizi tekniği kullanılmıştır. Dört faktör belirlenmiş olup, bunlardan ilk üçü sırasıyla küçük araçlar, solvent buharlaşması ve motorin yayılımları olarak belirlenmiştir. Sonuncusunun ise tarımsal araçlar olmasından şüphelenilmektedir. Anahtar Kelimeler: Uçucu Organik Bileşikler (UOB), pasif örnekleme, mekânsal dağılım.