PROF. DR. SEVİNÇ ERASLAN

Gestasyonel diabetes mellitus tanili hastalarda apelin, fetuin-A ve D vitamininin insülin direnci ile ilişkisi

Amaç: GDM?nin fizyopatolojisinde merkezi rol oynayan insülin direnci gelişimine apelin, fetuin-A ve 25-OH D vitamininin etkisi incelenmiştir. Yöntem: Araştırmamız olgu kontrollu kesitsel bir araştırma olarak tasarlanarak, 01 Eylül 2012-31 Mart 2013 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Araştırma grubunu, gestasyonel diyabeti olan gebeler, benzer yaş ve gebelik haftası aralığındaki sağlıklı gebeler ve benzer demografik özelliklere sahip sağlıklı kadınlar olmak üzere 40?ar kişilik üç farklı grup oluşturdu. Araştırmada gestasyonel diyabet tarama ve tanısı IADPSG kriterlerine göre yapıldı. Araştırma grubunun demografik verileri, antropometrik ölçümleri, giyim alışkanlıkları, medikal ve reprodüktif öyküleri kayıt edildi. Araştırma grubundan en az sekiz saatlik açlık süresi sonrasında elde edilen kan numunesinden araştırmada belirlenen parametreler çalışıldı. Hastaların insülin duyarlılığı QUICKI (Quantitative insulin sensitivity check index)?e, insülin direnci HOMA-IR (Homeostasis model assessment?a göre ve pankreas insülin sekresyonu HOMA-ß (homeostasis model assessment-beta)?ya göre hesaplandı. Bulgular: Araştırmamıza hasta grubu olarak 38 GDMli gebe, kontrol grubu olarak 41 sağlıklı gebe ve 39 gebe olmayan sağlıklı kadın dahil edildi. HOMA insulin direnci indeksi GDMli gebe grubunda en yüksek saptandı ve istatistiksel olarak anlamlıydı (GDM: 2.1± 1.62, Sağlıklı gebe: 1.56± 1.75, Gebe olmayan sağlıklı kadın: 1.3± 0.54, p=0.024). Ortalama serum apelin düzeyi GDM?li gebelerde en düşük saptandı ve istatistiksel olarak anlamlıydı (GDM: 1.99 ± 1.36 µg/ml, Sağlıklı gebe: 2.95 ± 1.36 µg/ml, Gebe olmayan sağlıklı kadın: 2.62 ± 1.67 µg/ml, p=0.017). Ortalama serum fetuin-A düzeyi bakımından olgu grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (GDM: 85.7 ± 27.4 µg/ml, Sağlıklı gebe: 85.4 ± 32 µg/ml, Gebe olmayan sağlıklı kadın: 94.1 ± 26 µg/ml, p=0.314). Ortalama serum 25-OH D vitamini düzeyi bakımından olgu grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (GDM: 19.1 ± 9.08 ng/ml, Sağlıklı gebe: 21.5 ± 10.7 ng/ml, Gebe olmayan sağlıklı kadın 20.6 ± 8.4 ng/ml, p=0.531). GDMli gebelerde serum apelin düzeyi ile HOMA insulin direnci indeksi arasında güçlü ve negatif yönde bir korelasyon izlendi (r=-0.616, p=<0.001). Serum apelin düzeyindeki 1 birimlik artışın GDM gelişim riskini % 40 azalttığı saptandı (RR=0.604, p=0.04). Her üç grupta serum fetuin-A ve 25-OH D vitamini düzeyleri ile insülin direnci parametreleri arasında bir ilişki gözlenmedi. Sonuç: Apelinin daha önce yapılan çalışmalarda GDM üzerine etkisi olmadığı bildirilmişken, araştırmamızda GDM gelişiminde etkili olabileceği gözlenmiştir. Bu açıdan araştırmamız ilk olma özelliğini taşımaktadır. Gebelikte yetersiz apelin yapımı, gestasyonel diyabet gelişimini kolaylaştıran bir faktör olabilir. Apelin molekülünün GDM tanısı ve izleminde erken bir gösterge ve GDM açısından tedbir alınmasını öngören bir belirteç olabilmesi için gebeliğin başından itibaren bakıldığı, daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç olduğunu düşünmekteyiz. Anahtar Kelimeler: Gestasyonel diabetes mellitus, apelin, fetuin-A, 25-OH D vitamini