PROF. DR. SEMA ÖNCEL

Osteoporoza bağlı kifotik postürü olan hastalarda omuz retraksiyon harnesi (posturex) adlı korsenin denge, dorsal kifoz açısı ve yaşam kalitesi üzerine etkinliği

Amaç: Çalışmamızın amacı; osteoporoza bağlı kifozu olan hastalarda omuz retraksiyon harnesi (posturex) isimli, rutinde poliklinik hastalarına ağrı ve kifotik postürlerini düzeltmek için önerdiğimiz bir korsenin denge, yaşam kalitesi ve dorsal kifoz açısını azaltma üzerine rutin osteoporoz ve denge egzersizlerine ek bir yarar sağlayıp sağlamadığının araştırılmasıdır. Materyal Metod: Osteoporoz tanısı almış ve dorsal vertebra grafilerinde dorsal kifoz açısı 50 derecenin üzerinde olan 29 hasta çalışmaya alındı. Hastalar randomize edilerek iki gruba ayrıldı. Bir gruba (n=14) konvansiyonel osteoporoz egzersiz programı (germe, güçlendirme ve denge egzersizleri), diğer gruba (n=15) bu tedaviye ek olarak omuz retraksiyon harnesi (posturex) adlı korse verildi ve hastalar üç ay boyunca izlendi. Hastaların statik denge değerlendirmesi `’Kinestetic Ability Trainer” (Kinestetik Beceri Eğitim) (sport KAT 1700) cihazı ve tek ayak denge testi ile, fonksiyonel mobilite değerlendirmesi `’Timed Up & Go” testi (Zamanlı Ayağa Kalkma ve Yürüme Testi) ile, fonksiyonel denge değerlendirmesi Berg Denge Ölçeği ile yapıldı. Dorsal kifoz açıları lateral dorsal vertebral grafilerinden Cobb yöntemiyle ölçüldü. Yaşam kalitesi `’Quality of Life Questionnaire of the European Foundation for Osteoporosis” (QUALEFFO 41) ile, boy uzunluğu stadiometre ile değerlendirildi. Dorsal kifoz açısı ve boy uzunluk ölçümü tedavi öncesi ve tedavi sonrası üçüncü ayda yapılırken, diğer değerlendirmeler tedavi öncesi, tedavi sonrası birinci ve üçüncü aylarda yapıldı. Bulgular: Her iki grup arasında yaş, boy, vücut kitle indeksi, eğitim düzeyi, menapoz yaşı, kronik hastalık öyküsü, fonksiyonel aktivite skoru, kalsiyum skoru, D vitamini alımı, vertebra dışı kırık varlığı, vertebral kompresyon kırığı sayısı ve yapılan egzersiz sayısı açısından anlamlı fark yoktu (p>0.05). Her iki grupta tedavi ile Berg Denge Ölçeği ile ölçülen denge değerlerinde, Zamanlı Ayağa Kalkma ve Yürüme testinde, sağ ve sol tek ayak denge testinde, yaşam kalitesinin fiziksel ve zihinsel fonksiyon boyutlarında ve dorsal kifoz açısında anlamlı düzelme saptandı (p0.05). Korseyi kullanan ve kullanmayan grupta, hastaların boy uzunlukları karşılaştırıldığında sadece korse kullanan grupta başlangıçtaki ve üçüncü ay sonundaki karşılaştırmalarda istatiksel olarak anlamlı fark saptandı (p=0.034). Her iki grubun karşılaştırmalarında tedavi öncesinde ve tedavi sonrası birinci ve üçüncü ayda yapılan diğer tüm değerlendirme ve ölçümlerde gruplar arasında anlamlı farklılık saptanmadı (p>0.05). Sonuç: Dorsal kifoz artımı olan osteoporozlu hastalarda rutin olarak verdiğimiz egzersiz programına ek olarak posturex adlı korsenin üç aylık kullanımının denge, dorsal kifoz açısı ve yaşam kalitesi parametreleri üzerinde istatiksel olarak anlamlı bir katkısının olduğu saptanamamıştır. Ancak ek korse kullanımının, sadece egzersiz yapanlarla karşılaştırıldığında daha dik postur sağlayarak, boy uzunluk artışına ek katkısı olduğu saptanmıştır. Anahtar Sözcükler: Osteoporoz, kifoz, korse, denge, yaşam kalitesi