PROF. DR. ÖNAY SÖZER

From ricoeur’s theory of metaphoric reference towards a phenomenological ontology of metaphor Ricoeur’ün metaforik gönderme kuramından metaforun fenomenolojik bir ontolojisine doğru

Tez, kendine Ricoeur’ün La Métaphore Vive adlı yapıtındaki metafor teorisini çıkış noktası yaparak, bir metafor fenomenolojik ontolojisi ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ricoeur’ün metaforik önermenin sadece bir anlamdan daha çok bir göndermesi olduğu iddiasını savunmayı üstüne alırken aynı zamanda da Ricoeur’ün görüşüne bazı önemli değişiklikler getirmektedir. Tezimde böylece, Husserl fenomenolojisinin bazı kavramlarını stratejik bir biçimde kullanarak iki aşamada kendi metafor teorimi geliştiriyorum: ilk olarak metafor, intentionalite’nin noesis kutpu yönünde y’yi x olarak algılamam biçiminde; ikinci olarak ise noema kutpu açısından metaforik göndermenin fenomenolojik bir ontolojisinin geliştirilmesi doğrultusunda ele alınıyor. Noema bir göndermedir, metaforun göndermesine ara-ülke diyorum: ?metaforlaştıran? ile ?metaforlaşan? diye adlandırdığım iki terimin düşündürdüğü dünyaların kesişmesinden doğan ?hayali dünya?. Böylece metaforik önerme bir temellendirici ögelerin buluşma yeri oluyor. Ara-ülkenin fenomenolojik tasviri onun kendi içinde çeşitli gönderme katmanlarını taşıdığını, sınırlarının kaygan olduğunu, terimlerinin birbirine geri-dönüşlülüğünden ötürü khiasmatik bir yapıda Ricoeur’ün ?sonsuz kredi? kuramına benzerlik gösterediğini ortaya koymaktadır. Bu belirlenimler poetik metafor örnekleriyle somutlaştırılmıştır, çünkü bu örnekler tam da ara-ülkeyi canlandırmakta ve a fortiori hipermetafor olarak metaforlaştırma sürecinin örnekleri olmaktadır. Son olarak tez, bu metafor teorisinin genel ontolojiye katkısının ne olabileceğini sormakta ve Ricoeur’ün ?öznellik? kavramının bu yoldan nasıl zengilesştirebileceğine işaret etmektedir.