PROF. DR. ÖMER KARA

Kur’an’da isyan yakınanlamlıları ve nüansları

Arap dilinde 40’tan fazla isyan yakınanlamlısı lafız bulunmaktadır. Bunlardan 30 civarında lafız Kur’ân’da isyanla yakın manada kullanılmıştır. Bunların çoğu birbirinin tam müterâdifi değil, aralarında nüanslar bulunan mütekârib lafızlardır. İsyan yakınanlamlılarından bazıları genel olarak itaatsizliği ifade ederken, bazıları direk itaatsizlik bildirmezler. Bazıları siyasi isyan ifade ederken, bazıları da Allah’a ve onun emirlerine karşı isyanı ifade etmektedirler. Bazıları kuralları çiğneme, taşkınlıkta bulunma yönüyle isyanla yakınlık gösterirken, bazıları da karşı çıkma, kabul etmeme ve muhalefette bulunma yönüyle isyanla yakın mana taşımaktadırlar. Yine bazıları sadece kafirler için kullanılırken, bazıları da hem müminler hem de kafirler için kullanılan lafızlardır.Çalışmamız giriş, beş bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Birinci bölümde teradüf ve tekarüb konusu incelenmiştir. İkinci bölümde Arap dilinde ve Kur’ân’da furûk konusu ele alınmıştır. Furûkun gelişimi, savunucuları ve delillerine furûkçuların farkları tespit yöntemlerine yer verilmiştir. Üçüncü bölümde Arap dilinde isyan yakınanlamlılarını ve zıt anlamlıları tespit edilip bunlara yer verdik. Dördüncü bölümde isyan yakınanlamlılarının anlamları incelenmiştir. Beşinci bölümde ise; tespit edilen isyan yakınanlamlıları gruplandırılmış ve aralarındaki farklar tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kur’an, İsyan, Müteradif, Mütekarib, Yakınanlamlılık, Nüans.