PROF. DR. MEVLÜT MÜLAYİM

Bartın’da sorgum (Sorghum bicolor (L.) moench) çeşitlerinin ikinci ürün silajlık olarak yetiştirilmesi Sorgum variaties (Sorghum

Bu araştırma, 2009 yılı Bartın ili Topluca köyünde taban arazide su verilmeden yapılmıştır. Temmuz – Ekim ayları arasında tahıl hasadından sonra ikinci ürün olarak Silajlık Sorgum (Çeşit: Populasyon, Rox, Leoti), Sorgum x Sudan otu (Çeşit: GrazerN2, Greengo,) çeşitlerinin Bartın ilinde yetiştirilmesini belirlemek amacıyla `Tesadüf Blokları’ deneme deseninde dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre, çeşitler arasında iststistiki olarak bitki boyu, bitki çapı, yaprak sayısı, dekara yeşil ot verimi, dekara kuru madde verimi, başaklanma (salkım oluşturma süresi) ve gevreklik değerleri önemli farklılık bulunmuştur. En yüksek bitki boyu 245 cm ile Greengo çeşidinde, en yüksek bitki çapı 1.6 cm, en yüksek yaprak sayısı 11.4 bitki/adet, en yüksek yeşil ot verimi 4453 kg/da ile Leoti çeşidinde, en yüksek kuru madde verimi 757.1 kg/da ile Populasyon da, en erken başaklanma süresi 77 gün ile Greengo çeşidinde, en yüksek gevreklik 1-9 skalasına göre 3 ile Leoti çeşidinde de tespit edilmiştir. Sonuç olarak Bartın İlinde tahıl hasadından sonra ikinci ürün olarak Sorgum ve Sorgum x Sudanotu melezi bitkisi tarımında, Batı Akdeniz araştırma enstitüsünden temin edilen silajlık Sorgum Leoti çeşidinin başarılı bir şekilde yetiştirilebileceği ortaya konulmuştur.

Bazı tahıl-baklagil karışımlarınınverim özellikleri ve toprağa sağladığı organik madde miktarlarının belirlenmesi

Bu araştırma 2011 yılında limon fidanları altında yetiştirilen tahıl- baklagil karışımlarının verim özelliklerinin ve toprağa sağladığı organik madde miktarlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Deneme Mersin’in Silifke ilçesinde 3 yaş limon fidan bahçesinde, ?Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller? deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yapılmıştır. Araştırmada materyal olarak, yem bezelyesi ve adi fiğin 75+25, 50+50 oranında arpa ile karışımları ekilmiştir. Ekimler 20.04.2011 tarihinde yapılmış, hasatlar ise 25.06.2011 tarihinde yapılmıştır. Belli oranlarda karıştırılan tahıl baklagil karışımlarının yeşil ot verimi, kuru ot verimi, kuru madde oranı, ham protein oranı ve verimi incelenmiştir. Ayrıca karışımların ekim öncesi, hasat zamanı ve hasattan bir ay sonrası dönemlerde yapılan toprak analizleri ile toprağa bıraktığı kuru kök artığı miktarlarına bakılmıştır. Araştırmamızda ele aldığımız kriterlere göre, karşım oranlarında en yüksek bitki boyu 59.32 cm ile 75 YB+25 A oranından elde edilirken, en düşük bitki boyu 36.71 cm ile 75 F+25 A 75:25 oranından, yeşil ot verimleri ise en yüksek 2.150 kg/da ile 75 YB+25 A karışımından sağlanırken, en düşük yeşil ot verimi 1.250 kg/da ile 50 F+50 A karışım oranından, kuru ot verimleri en yüksek 537.25 kg/da ile 75 YB+25 A karışımından sağlanırken, en düşük kuru ot verimi 250 kg/da ile 50 F+50 A karışım oranından ve kuru madde oranı en yüksek % 19.52 ile 50 YB+50 A karışımından sağlanırken, en düşük kuru madde oranı % 15.17 ile sıra arası 50 F+50 A karışım oranından elde edilmiştir. Farklı karışım oranlarındaki kuru madde verimi en yüksek 414.25 kg/da ile 75 YB+25 A karışımından sağlanırken, en düşük kuru madde verimi 189.20 kg/da ile 50 F+50 A karışım oranından, ham protein oranı en yüksek % 23.59 ile 75 YB+25 A karışımından sağlanırken, en düşük ham protein oranı % 21.96 ile 50 F+50 A karışım oranından, ham protein verimi en yüksek 97.04 kg/da ile 75 YB+25 A karışımından sağlanırken, en düşük ham protein verimi 21.96 kg/da ile 50 F+50 A karışım oranından bulunmuştur. Karışım oranlarına göre en yüksek kuru kök miktarı 294.69 kg/da ile 75 YB+25 A oranından, en düşük ise 108.05 kg/da ile 75 F+25 A oranından elde edilmiştir. Ekim yapılan deneme alanından ekim öncesi, hasat zamanı ve hasat sonrası olmak üzere üç farklı zamanda toprak örnekleri alınmıştır. Toprakta bitki kök kalıntıları, azot, fosfor, potasyum ve mikro element miktarları belirlenmiştir. Farklı örnek alma zamanlarına göre topraktaki organik madde miktarı ekim öncesinde % 1.60 olarak bulunmuştur. Hasat zamanında alınan toprak örneklerinde karışım oranlarının ortalamasına göre ise topraktaki organik madde miktarı % 1.54-2.25 arasında bulunmuştur. Araştırmamızdan elde edilen sonuçlara göre değerlendirildiğinde Akdeniz Bölgesi ve benzer iklim koşullarında turunçgil bahçelerinde ekilen ağaçların verime yatana, ağaç sıra araları tamamen kaplayıncaya kadar veya sonrasında da bu karışımlardan % 75 yem bezelyesi+% 25 arpa karışımı ekiminin uygun olacağı ön plana çıkmaktadır. Bölgede turunçgil bahçelerinde yapılacak % 75 yem bezelyesi+% 25 arpa karışım ekiminin bölge şartlarına göre Şubat sonu, Mart veya Nisan ayının ilk yarısında ekim yapılmalıdır. Bölgede yapılacak geç ekimlerde ise % 75 fiğ+% 25 arpa karışımının uygun olacağı, bakım işlerinin özellikle sulamanın araştırmamızda yeterli ve zamanında yapılması halinde bulduğumuz değerlerden daha fazla yeşil ot verimi alınabileceği sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Arpa, Fiğ, Kuru Madde, Limon, Ot Verimi, Organik Madde, Yem Bezelyesi, vb.

Farklı fiğ (Vicia sativa L.) arpa (Hordeum vulgare L.) karışımlarının verimi ve kalite üzerine etkisi

Bu araştırma Konya ilinde tarımı yapılan ve yeni tescil edilmiş farklı fiğ (Vicia sativa L.) çeşitlerinin arpa (Hordeum vulgare L.) ile farklı karışımlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Deneme ?Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller? deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak 2009 Nisan-Haziran aylarında yürütülmüştür.. Denemede fiğ çeşitlerinin yalın ekimi yanında arpa ile oluşturduğu karışımlar; %75F+%25A, %50F+%50A ve %25F+%75A olacak şekilde belirlenmiştir. Araştırmada materyal olarak arkadaş bitkide alternatif bir çeşit olan Konevi arpa çeşidi ile Alınoğlu, Zemheri, Faruk bey, Karaelçi ve SZF-1 fiğ çeşitleri kullanılmıştır. Her bir parselde bitki boyu (cm), botanik kompozisyon (%), yeşil ot verimi (kg/da), kuru ot oranı (%), kuru ot verimi (kg/da), ham protein oranı (%), ham protein verimi (kg/da) belirlenmiştir. Çalışmada en yüksek yeşil ot verimi (2160 kg/da), kuru ot verimi (450.50 kg/da) ve ham protein verimi (77.50 kg/da) %50F+%50A karışımından elde edilmiştir. Ham protein oranı yönünden en iyi karışım ise %18.21 ile %75F+%25A karışımı olmuştur. Bu çalışmada ele alınan özelliklerden fiğ çeşitleri arasında fark görülmezken, karışım oranları arasında farklılıklar istatistikî olarak önemli bulunmuştur. Konya sulu şartlarında yüksek ot verimi amaçlayan üreticilere %50F+%50A karışımı önerilebilir.

Konya şartlarında bazı kimyasal gübrelerin mera karışımının yem verimi ve kalitesi üzerine etkileri

Bu araştırma Konya’da 2012 Ekim ayında yeni tesis edilen bir suni merada, azot içerikleri farklı olan üç azotlu gübrenin (Amonyum Nitrat (%33 N), Amonyum Sülfat (%26 N) ve Üre (%46 N) ) meranın ilk biçiminde ot verimi ve kalitesi üzerindeki etkilerini tespit etmek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada azotlu gübrelerin saf 0, 3, 6, 9, 12 kg/da dozları kullanılmıştır. Deneme tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Sulu şartlarda yürütülen bu çalışmada meranın birinci biçiminden elde edilen yeşil ot verimi, kuru ot oranı, kuru ot verimi, bitkilerin ağırlıklarına göre botanik kompozisyonu, ham protein oranı ve ham protein verimi gibi özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; azotlu gübreleme ile yeşil ot ve kuru ot verimlerinde artış görülmüştür. Denemede yeşil ot verimi genel ortalaması 551.1 kg/da, kuru ot verimi genel ortalaması da 158.5 kg/da olarak tespit edilmiştir. Araştırma parsellerinde en yüksek yeşil ot verimi 654.2 kg/da, en yüksek kuru ot verimi 218.5 kg/da ile Amonyum Nitrat gübresinin N12 dozundan elde edilmiştir. Azotlu gübreleme ağırlığa göre botanik kompozisyon içerisindeki buğdaygil oranını artırırken baklagil oranını azaltmıştır. Buğdaygil oranı genel ortalaması %96.23, baklagil oranı genel ortalaması ise %3.77 olarak tespit edilmiştir. Araştırma parsellerinde en yüksek buğdaygil oranı %98.53 ile Amonyum Nitrat gübresinin N12 dozundan, en yüksek baklagil oranı ise %5.79 ile gübre uygulanmayan (şahit) parselden elde edilmiştir. Mera otunun ham protein oranı ve ham protein verimi azotlu gübreleme ile artış göstermiştir. Araştırmada ham protein oranı genel ortalaması %7.91, ham protein verimi genel ortalaması 13.13 kg/da’dır. Parsellerde en yüksek ham protein oranı %12.67, en yüksek ham protein verimi 28.09 kg/da ile Amonyum Nitrat gübresinin N12 dozundan elde edilmiştir Elde edilen verilere göre; Konya ve benzer ekolojilerde sulanabilen suni meralarda ilkbahar gübrelemelerinde azotlu gübrelerden Amonyum Nitrat gübresinin dekara 9 kg/da saf azot olarak verilmesi tavsiye edilebilir bulunmuştur. Ancak gübrelemede daha güvenilir sonuçların elde edilebilmesi için çok yıllık ve yıl boyu alınacak verimlerin değerlendirildiği araştırmalara ihtiyaç olduğu bir gerçektir.

Sulu şartlarda macar fiğinin (Vicia pannonica crantz.), arpa (Hordeum vulgare L.) ve tritikale(Triticosecale witt.) ile karışımlarının farklı ekim zamanları ve sıklıklarında hasıl ot verimi ve bazı tarımsal özeliklere etkisi

Bu çalışma, Macar fiğinin (% 70), arpa (% 30) ve tritikale (% 30) ile karışımlarında farklı ekim zamanları ve sıklıklarının yeşil ot verimi ve bazı verim öğeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amacıyla, 2006-2007 ve 2007-2008 ekim yıllarında Konya Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü sulu koşullarında yürütülmüştür. Çalışmada, Tarm Beyazı-98 Macar fiği çeşidi ile Beyşehir-98 arpa çeşiti ve Melez-2001 tritikale çeşiti kullanılarak Macar fiği (% 70)+arpa (% 30), Macar fiği (% 70)+tritikale (% 30) karışımları oluşturulmuştur. Karışımların ekimi, 4 farklı ekim zamanında (01 Eylül, 20 Eylül, 10 Ekim ve 30 Ekim) ve 4 değişik ekim sıklığında (200, 300, 400 ve 500 adet/m2) gerçekleştirilmiştir. Araştırmada karışım, ekim zamanı ve sıklıklarının yeşil ot verimi ve bazı verim özelliklerine etkisi incelenmiştir. Araştırma sonucunda, iki yıllık ortalamalara göre ekim zamanı, karışım ve ekim sıklığı faktörlerinde en yüksek; yeşil ot verimi 10 Ekim (4507.5 kg/da) tarihinden, Macar fiği+tritikale karışımından (4716.5 kg/da) ve 500 adet/m2 (4349.9 kg/da) ekim sıklığından, yaş otta Macar fiği oranı 30 Ekim (% 28.2) tarihinden, Macar fiği+tritikale karışımından (% 29.0) ve 300 adet/m2 (% 23.6) ekim sıklığından, kuru otta Macar fiği oranı 30 Ekim (% 28.6) tarihinden, Macar fiği+tritikale karışımından (% 31.6) ve 200 adet/m2 (% 25.1) ekim sıklığından, kuru madde verimi 10 Ekim (1258.6 kg/da) tarihinden, Macar fiği+tritikale karışımından (1184.0 kg/da) ve 300 adet/m2 (1141.3 kg/da) ekim sıklığından, ham protein oranı 30 Ekim (% 13.9) tarihinden, Macar fiği+tritikale karışımından (% 13.8), 200 ve 400 adet/m2 (% 13.3) ekim sıklığından, ham protein verimi 10 Ekim (156.3 kg/da) tarihinden, Macar fiği+tritikale karışımından (160.9 kg/da) ve 300 adet/m2 (144.4 kg/da) ekim sıklığından elde edilmiştir. İki yıl süreyle yürütülen bu çalışmada, ele alınan özellikler arasında farklılıklar istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Ele alınan özellikler bakımından elde edilen sonuçlara göre; Orta Anadolu sulu şartlarında ot amaçlı karışım yetiştirmek isteyen üreticilere, karışım olarak Macar fiği (% 70)+tritikale (% 30) karışımı, ekim zamanı olarak 10 Ekim, ekim sıklığı olarak 300 ve 400 adet/m2 önerilebilir. ANAHTAR KELİMELER: Macar fiği, tritikale, arpa, karışım, ekim zamanı, ekim sıklığı, yeşil ot verimi , verim öğeleri