PROF. DR. MERAL GÜLHAN

Yaşlı hastalarda toplumda gelişen pnömoni:

Toplumda gelişen pnömoniler (TGP) kişide günlük yaşamı sırasında ortaya çıkan, sık rastlanan, tedavi maliyeti yüksek ve ölümcül olabilen bir infeksiyon hastalığıdır. İnsidansı 65 yaş ve üzeri nüfusta daha fazladır. Bu hastalarda hastaneye yatma ve mortalite oranları gençlere göre 3-4 kat daha fazladır. Dünya nüfusunun giderek yaşlanması ile birlikte önümüzdeki yıllarda TGP’nin daha önemli bir sorun olacağı öngörülmektedir. Çalışmamızda, 65 yaş ve üstü TGP’li hastalarda risk faktörleri ve prognozun araştırılması amaçlandı. Çalışmaya kliniğimizde yatarak tedavi edilen TGP’li 65 yaş ve üstü 100 hasta ile 65 yaş altı 70 hasta dahil edildi. Hastaların dosyaları retrospektif olarak incelendi. Yaş, cinsiyet, komorbid hastalıklar, postero-anteriyor akciğer grafisi, tam kan, biyokimya ve mikrobiyolojik inceleme sonuçları hasta takip formlarına kaydedildi. Sonuçlara göre CURB-65 ve PSİ skorlamaları yapıldı ve bu objektif ölçütlere göre hastalar sınıflandırıldı. Ayrıca hastalara uygulanan tedaviler, tedavi süreleri, hastanede yatış süreleri, klinik ve radyolojik düzelme süreleri değerlendirildi. Tüm bulgular 65 yaş ve üstü hasta grubu ile kontrol grubu olarak alınan <65 hasta grubunda karşılaştırıldı. Çalışmamızda yaşlı olgularda, komorbid hastalık yüzdesi, kronik obstruktif akciğer hastalığı ve böbrek yetmezliği oranları istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulundu (sırasıyla p=0.033, p=0.039, p=0.043). Tüketilmiş sigara paket-yıl sayısı yaşlı grupta daha fazlaydı (p=0.005). TGP'nin, CURB-65 ve PSİ skorlaması sonucu göre daha ağır bir hastalık tablosu sergilediği gösterildi (p<0.001). Ortalama SaO2 ve serum protein düzeyleri daha düşük bulundu (p=0.025, p=0.001). Radyolojik olarak bilateral tutulum oranı daha yüksek izlendi. Komplikasyon görülme sıklığı karşılaştırıldığında yaşlı olgularda komplikasyon daha fazla izlendi (p=0,004). Klinik ve radyolojik düzelme daha geç oldu (p=0.004, p=0.029). Bu durum hastaların hastanede daha uzun yatış sürelerine, daha uzun süre parenteral antibiyotik tedavi almalarına neden olmuştu. Ölüm oranları karşlaştırıldığında yaşlı grupta kontrol grubuna göre daha yüksek oranda bulunsa da sonuç istatistiksel olarak anlamlı değildi. Sonuç olarak, TGP ileri yaş olgularda daha ağır bir klinik tablo sergilemekte, daha geç iyileşmekte ve daha uzun süre tedavi ve yatış gerektirmektedir. Komorbid sorunlar TGP gelişimi için önemli risk faktörleridir. Yaşlılarda TGP gelişimi için risk faktörlerinin mümkün olduğunca azaltılması, komorbid hastalıkların iyi kontrolü, korunma yöntemlerine ve aşılanmaya daha fazla önem verilmesi, hem hastalığın hasta için oluşturacağı kötü sonuçları önlemek, hem de ülke sağlık harcamalarını azaltmak açısından büyük önem taşımaktadır.