PROF. DR. MEHMET KARAOSMANOĞLU

Arkeolojik veriler ışığında Doğu Anadolu Geç Demir Çağı (M.Ö. 6. -4. yy.) çanak çömleği Pottery of Eastern Anatolia in Late Iron Age (B. C. 6-4. ) in the light of archaeological datas

Tezimizin konusunu, Urartu çanak çömleğinin sonu ile Geç Demir Çağı çanak çömleğini inceleyerek, yayılım aşaması ve sonuna değin olan gelişim süreci ve bu süreçteki etken olan faktör ve dinamikler konusunda bilgi edinerek, DAB’ne komşu bölgelerle etkileşimini belirlemeye çalıştık. Bu amaçla; DAB’nde yapılan kazı ve yüzey araştırmalarını içeren yayınlar ve Prof. Dr. Mehmet Karaosmanoğlu’nun Saztepe/Cimintepe II yüzey araştırmasında toplananlar ve satın alma yoluyla bölge müzelerine gelen çanak çömlekler üzerinde incelemeler yapılmıştır. Kuzey Pakistan, Azerbaycan, Nahçıvan, İran ile Doğu Anadolu’da boya bezemeli Akhamenid seramikleri ele geçirilmiştir. Seramiklerin Pers satraplık merkezlerinde yoğunlaştığını görmekteyiz. Çalışma alanımızı oluşturan DAB’nin coğrafi özellikleri ve sınırlarına değinilmiş ve ayrıca bölgede daha önce yapılan araştırmaların tarihçesi verilmiştir. 61 merkezde GDÇ seramiği ele geçirilmiş ve kataloğu oluşturulmuştur. Seramikler mal gruplarına ayrılarak, tipolojileri yapılmış ve diğer merkezlerdeki benzerleri bulunmuştur. Değerlendirmelerimiz sonucunda, Doğu Anadolu GDÇ seramiği, biçim olarak çok da hareketli sayılamayacak, monoton bir çömlekçiliğe sahip olmasına rağmen görünüm olarak tek, iki ve üç renkli boyama bezemelerle bu tek düzelik kırılmaya çalışılmıştır. Süsleme konusunda çömlekçi ustaları geometrik, bitkisel ve insan figürleri gibi çok farklı konuları işlemiş, bazıları son derece özenli ve düzgün işçilik gösterirken, bazıları ise özensiz ve gelişigüzel yapmışlardır. Tez malzememiz, yapım tekniği, form tipolojisi ve bezeme motiflerine göre ?Klasik Olmayan/Batı Üçgen Bezeli Seramik? grubuna girmektedir.