PROF. DR. M. ESAT BAŞKAN

Ereğli (Konya) civarının jeolojisi ve zeminin özellikleri

Yüksek lisans tezi olarak hazırlanmış bu çalışmada, Ereğli (KONYA) ilçesi ve güneyinin jeolojisi ile ilçe merkezinde yeralan sıkılaşmamış tortulların jeotektonik parametrelerinin tesbitine çalışılmıştır. Bölgede Bolkar grubuna dahil olan Dedeköy (üst Permiyen) ve Gerdekesyayla (Alt – Orta Triyas) formasyonları temeli oluştur maktadır, inceleme alanının en yaşlı birimi üst Permiyen yaşlı De deköy formasyonudur. Yer yer dolomitik kireçtaşı -yarı mermer özel liği gösteren ve orta-ince tabakalanma sunan birimin tabanı, inceleme alanı ve yakın çevrede gözlenememektedir. Oldukça çatlaklı bir yapıya sahip olan Dedeköy formasyonunun üstüne uyumlu olarak Ger dekesyayla formasyonu gelmektedir. Fiil it, kalkşist ardalanmasından oluşan Gerdekesyayla birimi içerisinde kireçtaşı olistolitleri de yeralmaktadır. Çalışmalar birimin bölgesel metamorfizmaya bağlı olarak, yeşil şist fasiyesinde başkalaşıma uğradığını göstermektedir. Birimin yaşı Alt – Orta Triyas olarak belirlenmiştir. Bolkar grubuna dahil olan bu birimler Erken Alpin hareketlerinden etkilenerek deforme olmuşlardır. II İnceleme alanında Gerdekesyayla formasyonu üzerine, diskordan olarak Halkapınar formasyonu gelmektedir. Halkapınar formasyonu tabanda konglomeralar ile başlayıp, kumtaşı, kumlu kireçtaşı ve killi kireçtaşları ile devam etmektedir. Formasyon içinde; andezitler, bazaltlar ve diyabaz daykları ile bunlara ait bloklar da yer- almaktadır. Yaşı üst Paleosen-Orta Eosen olarak belirlenen formas yon, Orta Alpin hareketlerinden etkilenmiştir. Halkapınar formasyonu üzerine ise, bölgede çok az bir ya yılımı olan ve tabanda bir kara! aşmaya işaret eden kırmızı renkli oluşuklar ile başlayan üst Miyosen yaşlı Katrandedetepe formasyo nu diskordan olarak gelmektedir. Gölse! ortamda çökelen bu litolo jiler Alpin orojenezinin son safhalarında ve oldukça sakin bir devrede oluştuklarından tabaka eğimleri yatay veya yataya yakındır. En üstte ise, açılı diskordansla Kuvaterner yaşlı taraça çökelleri, yamaç molozları ve alüvyonlardan oluşan genç oluşuklar yeralmaktadır. Sütunlu Dere’den ve diğer eğimli vadilerden taşınıp yığılan klastikler.eski dere yataklarında taraça çökellerini oluşturmuştur. Meşelik Sırtı ve Karatepe yakınlarında yer alan yamaç molozları, fay diklikleri ve eğimli yamaçların eteklerinde birikmişlerdir. Ereğli ilçe merkezindeki genç alüvyon konisi ise, daha çok ivriz Çayı’nın aşındırıp yığdığı malzemelerden oluşmuş tur. Tutturulmamış çökellerin incelenmesinde ise, numunelerin tane, yığın ve kıvam özellikleri tayin edilerek sınıflandırılmış tır. Numuneler üzerinde kompressibilite, direk kesme ve serbest basınç deneyleri yapılarak ilgili parametreler tesbit edilmiştir. Bu parametrelere dayanılarak gevşek kayaçlar üzerinde genel bir değerlendirme yapılmıştır.