PROF. DR. KAZIM ÇARMAN

Bahçe traktörlerinde kullanılan bazı muharrik lastiklerin yapısal ve işletme özelliklerinin çeki performansına etkisi Effect to traction performance of structural and working characteristics of some drive tires using in horticulture tractors

Bu çalışmada, bahçe traktörlerinde kullanılan radyal ve çapraz katlı muharrik lastiğin, üç farklı lastik profil yüksekliğinin, aks yükünün ve lastik iç basıncının çeki performansı üzerindeki etkileri deneysel olarak belirlenmiştir. Denemeler asfalt, stabilize ve anız tarla koşullarında yürütülmüştür. Belirtilen şartlar altında, yeterli performans verileri oluşturabilmek için, yeni bir tek tekerlek deney düzeneği tasarlanarak imal edilmiştir. Bir traktörün üç nokta askı sistemine bindirilmiş olan tek tekerlek deney düzeneği kullanılarak denemeler gerçekleştirilmiştir. Denemelerden önce, lastiklerin temas alanları, defleksiyon miktarları, asfalt ve stabilize zeminlerin kayma dirençleri ve anız tarlanın toprak özellikleri belirlenmiştir. Çeki (itme) kuvvetine bağlı olarak; patinaj değerleri % 0.8 ile % 34.1, çeki gücü değerleri 0.59 kW ile 3.85 kW, net çeki oranı değerleri 0.07 ile 0.93 ve çeki verimliliği değerleri 0.27 ile 0.93 arasında değişmiştir. Tüm zemin koşullarında, patinaj ve çeki verimliliği değerleri üzerinde yapılan varyans analizi ve LSD testi sonuçları; lastik tipi, profil yüksekliği, dinamik aks yükü ve lastik iç basıncının, patinaj ve çeki verimliliği üzerindeki etkisinin önemli olduğu göstermiştir. (P<0.01). Radyal lastikler çapraz katlı lastiklere göre, farklı işletme koşullarında, defleksiyona bağlı olarak daha büyük temas alanı vermişlerdir. Artan lastik profil yüksekliğine ve aks yüküne bağlı olarak temas alanları artarken, artan lastik iç basıncıyla azalmıştır. Radyal lastikler çapraz katlı lastiklere göre daha iyi çeki performansı sağlamışlardır. Çeki verimliliği, özellikle dinamik aks yükünün artmasıyla artarken lastik iç basıncı arttıkça, azalmıştır. Dinamik aks yükünün çeki performansı üzerindeki etkisi diğer bağımsız değişkenlere göre daha büyük olmuştur. Çeki verimliliği, radyal lastiklerin uygun profil yüksekliği, aks yükü ve iç basıncının seçilmesiyle artırılabileceği gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Çeki performansı, çeki gücü, çeki verimliliği, net çeki oranı, patinaj, radyal ve çapraz katlı lastik, temas alanı

Çiftlik gübresi dağıtma makinelerinde bazı yapısal ve işletme özelliklerinin iş kalitesine etkisi

Bu çalışmada çiftlik gübresi dağıtma makinesinin bazı yapısal ve işletme özelliklerinin dağılım düzgünlüğüne etkisi incelenmiştir. Bu amaçla denemelerde 2 dağıtıcı tipi (düşey ve yatay tamburlu), 3 farklı tambur çevre hızı (7, 11 ve 16 m/s) ve 3 farklı besleme debisinde (4, 6.5 ve 9 kg/s) (3 farklı bant ilerleme hızında) dağılım düzgünlükleri belirlenmiştir. Ayrıca denemelerde iki farklı nem içeriğine sahip çiftlik gübresi kullanılmıştır. Çalışmada ele alınan bağımsız değişkenlerin (dağıtıcı tipi, gübre, tambur çevre hızı ve besleme debisi) dağılım düzgünlüğü üzerindeki etkileri önemli bulunmuştur (P<0.01). Araştırma sonuçlarına göre; artan besleme hızı ve tambur çevre hızına bağlı olarak dağılım düzgünlüğünün bozulduğu saptanmıştır. Yatay tamburlu dağıtıcıların dağılım düzgünlüğü dikey dağıtıcılara göre daha iyi bulunmuştur. İleri-geri çalışma şekli için, yatay tamburlu dağıtıcıda, G2T3q2 ve G2T3q3 kombinasyonları minimum varyasyon katsayısı açısından en uygun çalışma kombinasyonları olarak elde edilmiştir.