PROF. DR. HÜSEYİN YILMAZ

Imo ikinci nesil hasarsız stabilite kriterlerinin incelenerek mevcut gemiler açısından değerlendirilmesi

Gemilerin denizlerde güvenli bir şekilde seyredebilmesi için yeterli sephiyeye ve stabiliteye sahip olması gereklidir. Gemilerin sefer boyunca denizde emniyetli bir şekilde seyredebilmesi için, gerekli stabilite kriterlerini sağlamalıdır. Gemilere uygulanan ilk uluslararası stabilite kuralları 1968 yılında zorunlu hale getirilmiştir. Uluslararası Denizcilik Örgütü IMO (International Maritime Organization) tarafından uygulamaya konan bu kriterler 100 m’den büyük yük ve yolcu gemilerini kapsamaktadır. Bu önergedeki kriterler gemilere etki eden dış etkilerle ilgili herhangi bir unsuru nazari dikkate almamaktadır. Bu yüzden, IMO 1985 yılında hava kriterlerini yürürlüğe koymuştur. IMO 1993 yılında gemilere uygulanan stabilite kriterlerini toplayarak yürürlüğe koymuş ve daha sonra 2008 yılında ise 2008 IS CODE başlıklı kurallarda mevcut stabilite kurallarını biraraya toplamıştır. Uygulanan bu stabilite kriterlerini karşılamasına rağmen bazı mevcut gemilerin devrilmesi IMO’nun uygulanan kurallar hakkında yeni çalışmalar yapmasına zemin hazırlamıştır. Bu çalışmalar genellikle gemilerin maruz kaldığı dinamik kuvvetler üzerinde yoğunlaşmıştır. 2005 yılından itibaren IMO alt komitesi Stabilite, Yükleme Hatları ve Balıkçı Gemilerinin Emniyeti SLF (Stability and Load Lines and on Fishing Vessels Safety), İkinci Nesil Hasarsız Stabilite Kriterlerini oluşturmak amaçlı çalışmaya başlamıştır. Bu tez çalışmasında, Uluslararası Denizcilik Örgütünün 2010 ve 2011 yılında yaptığı Stabilite, Yükleme Hatları ve Balıkçı Gemilerinin Emniyeti alt komitesi delegasyonunda sunulan İkinci Nesil Hasarsız Stabilite Kriterlerinden parametrik yalpa için Seviye 1 Zafiyet Kriteri üzerine yapılan ön çalışmalar örneklerle incelenmiştir. Bu kriterlerin temelinde neler istendiği ve mevcut gemileri nasıl etkilediği üzerinde durulmuştur.

Yaralı stabilite kurallarındaki değişikliklerin konteyner gemileri üzerindeki etkilerinin incelenmesi

Gemilerin bölmelendirilmesi ve yaralı stabilite hesaplamaları, geminin genel tasarım kalitesi ve hayatta kalabilirliği açısından önemli tasarım değerlendirmeleridir. Bu çalışmada, yük ve yolcu gemileri için uyumlu hale getirilmiş yeni olasılıklı yaralı stabilite kurallarının, konteyner gemileri üzerindeki etkileri araştırılmıştır. SOLAS90 ve SOLAS 2009 olasılıklı yaralı stabilite kural setlerinin uygulanma şekli ve teorik arka planı açıklanmıştır. Yeni kural seti ile getirilen değişiklikler belirtilmiştir. Bilgisayar programı kullanılarak farklı büyüklükteki iki konteyner gemisi için olasılıklı yaralı stabilite hesaplamaları her iki kural seti uygulanarak gerçekleştirilmiştir. Yeni olasılıklı yaralı stabilite kural setinin iki gemi için uygulanması sonucunda, yeni kural setinin 2 gemi üzerindeki etkisinin farklı olduğu görülmüştür. 500 TEU’luk konteyner gemisi için daha yüksek KG değerlerine imkan veren yeni kural seti, daha büyük olan 2. gemiye uygulandığında, gemi yaralı stabilite kriterini sağlamamıştır. Olasılıklı yaralı stabilite kriterini sağlamayan konteyner gemisi için mevcut bölmelendirmede değişikliğe gidilmeden, hayatta kalabilme olasılığı, s’nin, A indeksine olan katkısını arttırabilmek için, hesaplamalarda kullanılan üç kondisyonun düşey ağırlık merkezi değerleri azaltılarak, yeni olasılıklı yaralı stabilite kuralları ile uyumluluğu sağlanmıştır. Sonuç olarak, uygulama yapılan gemiler için izin verilebilen KG eğrisi yeni kural setinin sonuçları göz önünde bulundurularak yeniden tanımlanmıştır.

Türk deniz ticaret filosunun Paris memorandumu kapsamında incelenmesi

Deniz taşımacılığı; ekonomik, emniyetli ve nispeten çevre dostu olması nedeniyle taşımacılık türleri arasında dünyada en çok tercih edilenidir. Sektörün bu özelliklerini ve konumunu sürdürebilmesi için gemilerin sık ve ayrıntılı denetimlere tabi tutulması ihtiyaç haline gelmiştir. Deniz ulaştırmasında, sürekli gelişen anlaşmalar ve kurallara rağmen, tesis edilen uluslararası standartlar altyapı ve kaynak eksikliği nedeniyle arzu edilen seviyede hayata geçirilememektedir. Liman Devleti Denetimi, bu eksikliklerin engellenmesi ve ifşa edilmesi ile bayrak devletlerinin konuya daha fazla ilgi göstermelerini ve istenilen standartların uluslararası platformda kabul görmesini sağlamak için ortaya çıkmış ve yaygınlaşmıştır. Liman Devleti Denetimi, yabancı bayraklı gemilerin ulusal limanlardaki kontrolüdür. Deniz taşımacılığını, standart altı gemilere karşı koruma sorumluluğu öncelikli olarak bayrak devletlerine düşer. Bayrak devletleri yetersiz olduğu zaman liman devletleri devreye girmektedir. Bu çalışma ile Türkiye’nin Paris Mutabakat Zaptı kapsamında Türk Bayraklı gemilerin tutulma sebeplerini analiz ederek gemi işletmecilerimize rehber olması amaçlanmıştır.

İstanbul Boğazı’nda deniz trafik güvenliğinin risk tabanlı bulanık-AHP ve FMEA yöntemleri ile incelenmesi

Stratejik ve jeopolitik önemi her geçen gün artan İstanbul Boğazı, çevresinde yaşayan insan ve canlı nüfusu ile de olası bir deniz kazasında büyük risklere açık durumdadır. Bu çalışmada İstanbul Boğazı bölgesinde bu güne kadar yaşanmış kazaların oluşma nedenleri üzerinde Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi (fuzzy-AHP) ve Hata Türleri ve Etki Analizi (FMEA) yöntemleri ile analiz yapılarak, İstanbul halkı ve çevresi için Boğaz trafiğinin oluşturduğu riskler belirlenmiştir. Yapılan analizlere göre bulunan risklerin oluşturacağı tehlikelerin ve olası kazaların engellenmesi için ortadan kaldırılması gereken nedenler belirlenmiştir. Boğaz’da yaşanan kazaların %29.1’i çatışma tipi kazalar olmuştur. Bu kaza tipi can ve mal kaybına sebep olduğu gibi çeşitli etkenler ile birleşerek çevre kirliliği oluşturabilmektedir. Yaşanan kazaların oluşma nedenlerinin birçok kaza tipi için benzerlik taşıdığı görülmüştür. Çatışma, karaya oturma, çatma ve temas tipi kazalarda en sık yaşanan kaza nedenlerinin hatalı manevra, hatalı seyir, ve hava muhalefeti olduğu görülmüştür. Hatalı manevra ve seyir nedenlerinin temelinde insan hatası olduğu düşünülmektedir. Her iki kazanın birinde aktör olarak yer alan Türk gemilerinin kılavuz alma oranları ise %1’ler düzeyindedir. Bu ise kazaların insan hatası sonucu olduğunu destekler bir durumdur. Ayrıca Boğaz’da yaşanan çatışma tipi kazaların %18’inin 500 GRT altındaki gemilerin karıştığı görülmektedir. Yaygın görüş olan riskin büyük gemilerden kaynaklandığı düşüncesinin hatalı olduğu gözler önüne serilmiştir. Düzensiz sefer yapan bu gemilerin de trafik kontrol sistemine dahil edilmesi gerekmektedir. Ayrıca Marmaray çalışması nedeniyle başlatılan tek yönlü trafik uygulaması kazaların üzerinde azaltıcı etkilere sahip olmuştur, bu nedenle tek yönlü trafik uygulamasının çalışmanın bitmesinden sonrada devam edilmesinde fayda bulunmaktadır.

Yat tasarımının AHP yöntemi ile değerlendirilmesi

Yat tasarımı günümüzde artan talep karşısında kendini sürekli yenileyen bir sektör olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma, yat tasarımının müşteriden tasarım ofisine, tasarım ofisinden üretime kadar olan sürecini farklı bölümler altında inceleyerek, bölümlerin birbirleriyle bağlantılarını ortaya çıkarmaktadır. Bir yatın üretimi için gerekli olan iç tasarım, dış tasarım ve mühendislik birimleri arasındaki etkileşimler ortaya konmuştur. Farklı tip motoryatlar için AHP yönteminin ikili karşılaştırma metodu kullanılarak tasarım parametreleri ortaya konmuş ve uzmanlar tarafından değerlendirilmiştir. Superdecision programında ikili karşılaştırmaların çözümüyle elde edilen veriler sonucunda üç farklı tip motoryat için tasarım parametrelerinin etki yüzdeleri belirlenerek, yeni nesil tasarımcıların tasarımlarına başlamadan önce tekne boyutuna ve özelliklerine göre dikkat etmesi gereken noktalar ortaya konmuştur.