PROF. DR. HÜLYA KİRMANOĞLU

Devletin kalkınmadaki rolü:

Tez çalısmasında kalkınma süreci içerisinde devletin degisen rolü konusunda bilgi verilip kalkınmacı devlet ve dünyadaki örnekleri ele alınmıstır. Az gelismis ülkelerde kalkınma çogunlukla basarısız olmustur. Kalkınmanın basarısızlıgı piyasa hatalarından ve siyasal ve ekonomik yozlasmadan kaynaklanmaktadır. Bu tür olumsuzlukları inceleyen Kamusal Seçis teorisi devleti olusturan bireylerin kendi çıkarları dogrultusunda hareket ettigini savunmaktadır. Çalısmada yozlasma ve ekonomik kalkınma arasında iliskiler incelenmistir. Orta Asya cumhuriyetlerinden birisi olan Kazakistan, zengin dogal kaynakları ve yabancı sermayenin ülkeye girmesi nedeniyle hızla gelismektedir. Ülkenin merkezi planlama ekonomisinden piyasa ekonomisine geçis süreci, bir taraftan ekonomide büyük gelismeleri saglamıs, diger taraftan da yolsuzlugun yeni türlerin olusmasına neden olmustur. Tezde cevap verilmeye çalısılan soru, Kazakistan’da devletin ekonomik kalkınmada nasıl bir rol almıs oldugudur. Kalkınmacı devlet modelinin özellikleri çerçevesinde Kazakistan’ı degerlendirerek bu ülkenin ?kalkınmacı devlet? ? ?yozlasmıs devlet? yelpazesinin neresinde yer aldıgını inceledim. Sonuç olarak Kazakistan’ın daha çok kalkınmacı devlet modeline yakın oldugu kanaatindeyim. Anahtar kelimeler: 1) Kalkınmacı Devlet, 2) Kamusal Seçis Modeli, 3) Yozlasma, 4) Kazakistan Ekonomisi.

Irak Türkmen atasözleri üzerine bir inceleme

Bu çalısma, gelismekte olan ülkelerdeki mali krizleri tartısmaktadır. Mali krizlerin olusumu hakkındaki karsıt yorumlamaları verdikten sonra, teori ve ülke deneyimleri ısığında, mali serbestlesme ve deregülasyon politikalarının gelismekte olan ülkeler için nasıl riskler ve istikrarsızlık tasıdığını sunmaktadır. Bu çalısmanın hipotezi, mali serbestlesme ve deregülasyonu, marxist kriz teorisi temelinde, merkez kapitalist ekonomilerin birikim krizine ve düsen kâr oranlarına karsılık kârlılığın yeniden tesisiyle ilgili düzenlemeler olarak ve kapitalist sistemin yeni birikim rejiminin yapısal unsurları olarak değerlendirmek gerekliliğidir. Bu yeni dönemde, mali sermaye, dünya ölçeğinde ve elbette ki gelismekte olan ekonomilerde üretilen artı-değerden daha fazla pay alarak baslıca islevsel rolü oynamaktadır. Tez boyunca, bu görüsleri destekleyen gelisme ve istatistiksel veriler sunulmaktadır. Son bölümde ise, krizlerin sıklasma ve siddetinin artmasına karsılık alınabilecek önlemlere yer verilmektedir.

Hizmet kayırmacılığı ve Türkiye’de kamu yatırımlarının dağılımını belirleyen faktörler

Bu çalışmanın amacı, 1987-2001 yılları için Türkiye’deki kamu yatırımlarının tahsisinde etkili olan ekonomik ve politik faktörleri araştırmak ve hizmet kayırmacılığının varlığını analiz etmektir. Çalışmada, hizmet kayırmacılığının kapsamına ve hizmet kayırmacılığının belirleyicilerine değinildikten sonra, kamu yatırımlarının seçim çevrelerine tahsisindeki hizmet kayırmacılığının varlığı ampirik olarak test edilmiştir. Yapılan ampirik analizde ?Dinamik Panel Veri Modelleri? kullanılmış ve 1987-2001 dönemi için üç ayrı model tahmin edilmiştir. Tahmin model sonuçlarına göre, kamu yatırımlarının seçim çevrelerine tahsisinde ekonomik ve politik faktörler önemlidir. Ayrıca ampirik bulgular, Türkiye’de hizmet kayırmacılığının varlığını da ortaya koymaktadır.

Gelişmekte olan ülkelerde mali krizler ve devletin rolü

Bu çalısma, gelismekte olan ülkelerdeki mali krizleri tartısmaktadır. Mali krizlerin olusumu hakkındaki karsıt yorumlamaları verdikten sonra, teori ve ülke deneyimleri ısığında, mali serbestlesme ve deregülasyon politikalarının gelismekte olan ülkeler için nasıl riskler ve istikrarsızlık tasıdığını sunmaktadır. Bu çalısmanın hipotezi, mali serbestlesme ve deregülasyonu, marxist kriz teorisi temelinde, merkez kapitalist ekonomilerin birikim krizine ve düsen kâr oranlarına karsılık kârlılığın yeniden tesisiyle ilgili düzenlemeler olarak ve kapitalist sistemin yeni birikim rejiminin yapısal unsurları olarak değerlendirmek gerekliliğidir. Bu yeni dönemde, mali sermaye, dünya ölçeğinde ve elbette ki gelismekte olan ekonomilerde üretilen artı-değerden daha fazla pay alarak baslıca islevsel rolü oynamaktadır. Tez boyunca, bu görüsleri destekleyen gelisme ve istatistiksel veriler sunulmaktadır. Son bölümde ise, krizlerin sıklasma ve siddetinin artmasına karsılık alınabilecek önlemlere yer verilmektedir.

Piyasa ekonomisine geçiş sürecinde yaşanan mali sorunlar: Kırgızistan örneği

1990’lı yılların başında Merkezi Avrupa, Baltık ve BDT’ye üye olan 25 ülke merkezi planlama sisteminden piyasa ekonomisine geçiş sürecine girmiştir. Geçiş sürecinde bulunan bu ülkelerin çoğu makro- ekonomik anlamda yapısal faktörlere bağlı olarak sosyal, politik ve ekonomik alanlarda bir takım sorunlarla karşı karşıya kalmıştır. Kırgızistan da diğer ülkeler gibi birçok sorunla baş başa kalmıştır. Bu tezde Kırgızistan’ın geçiş ekonomisi sürecinde yaşanan mali sorunlar incelenmektedir. Her şeyden önce bu araştırma Kırgızistan’ın bütçe, vergi ve dış borçlar hakkında detaylı bilgi vererek bütçe politikası, vergi politikası ve düzenlemeleri, yerel bütçesinin gelir ve gider kalemleri ve yerel bütçe sisteminin yeniden düzenlenmesi gibi çeşitli kavramlar hakkında örnekler vermektedir. Çalışmanın amacı ise, tüm yukarıda sayılan mali sorunları ortaya çıkararak incelenmesi ve araştırılmasıyla beraber çözüm, sonuç ve önerileri ortaya koymaktır. Anahtar kelimeler: 1) Geçiş Ekonomisi, 2) Mali Sorunlar, 3) Kırgızistan Ekonomisi, 4) Bütçe, 5) Vergi, 6) Dış Borçlar.

Birikim sürecinin bölüşüm dinamikleri: 1970 sonrası için karşılaştırmalı bir analiz ve Türkiye örneği

Bu tezde sermaye birikimi süreci ve bu süreçte şekillenen bölüşüm ilişkileri incelenmeye çalışılmıştır. Temel tezimiz, dünya kapitalizminin 1970’li yıllardan başlayarak içine girdiği durgunluğun, özellikle 1980’li yıllardan sonra giderek yaygınlaşan finansallaşma sürecinin nedeni olduğudur. Kâr oranlarının azalmasına bağlı olarak yaşanan birikim krizi, sermaye hareketlerinin serbestleştirilmesi ve kuralsızlaştırma temelinde aşılmaya çalışılmıştır. Bu çerçevede, finansal krizleri, esasen, kapitalist üretim sürecinin çelişkilerinin kredi sistemi ve finansallaşma süreci ile belirginleştiği birer ?görüngü? olarak tanımlamak mümkündür. Finansallaşma süreci ile birlikte artan borçluluk olgusu sonucunda, kâr düzeyinin olumsuz etkilenmemesi, ancak, ücret paylarının düşürülmesi ile mümkün olmuştur. Gelir bölüşümünün ücret gelirleri aleyhine bozulmasının nedeni, söz konusu süreçte, artı-değerin paylaşımında finans kesiminin payının ve baskısının giderek artmasıdır.