PROF. DR. HÜLYA BAYKAL

Bütünleşme sürecinde AB ve Türk kimliği etkileşimi

Bu çalısmanın amacı Türk kültürel kimliginin AB ulus kimlikleri arasındaki yerini anlamak, AB’ye otorite transferi sırasında AB’deki ulusların kimliklerindeki dönüsümü incelemek ve bu dönüsümün bütünlesme süreci içerisinde Türk ulus kimligi üzerindeki olası etkilerini analiz etmektir. Çalısmanın sonunda Türk kimliginin Avrupa kimliklerine göre konumunun belirlenmesi amacıyla istatistikî bir çalısma yapılmıstır. Tezin içinde, birinci bölümde konuya temel teskil eden teorik kavramların üzerinde durulmustur. kinci bölümde ise Türk kimligi, tarihsel gelisimi içerisinde Avrupa ile olan etkilesimleriyle birlikte incelenmis, daha sonra üçüncü bölüm olarak aynı tarihsel gelisimin Avrupa kimligi bakıs açısı analiz edilmistir. Dördüncü bölümde ise, Türk kültürel kimliginin göreceli konumunun Avrupa kimliklerinin degerleri referans alınarak istatistikî olarak analiz edilmis, bu analiz sırasında R. Inglehart’ın dünya degerleri haritasındaki skorlar referans alınmıstır. Sonuç bölümünde ise, ilk dört bölümde deyinilen konuların ısıgında gelecege dönük öngörülerde bulunulmustur.

Avrupa Birliğine giriş sürecinde Türkiye’nin sosyal politikası, özürlülerin konumu sorunları ve rehabilitasyonu

Bu çalışma, Avrupa Birliğine giriş sürecinde olan Türkiye’nin Sosyal Politikasını incelemek, son yıllarda bu alanda yapılan reformları ve özellikle risk gruplarının en başında gelen özürlülerin konumunu, sorunlarını incelemek; özürlülerin sosyal politika çerçevesinde Avrupa Birliğindeki konumlarını da göz önünde bulundurarak sorunlarına çözüm önerileri sunmak amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Avrupa Birliği’nin Sosyal Politikası incelenmiştir. Sosyal Politikanın ortaya çıkışı, geçirdiği aşamaları ve yenilikleri ele alınmıştır. Ayrıca bu politika oluşturulurken karşılaşılan temel uyum sorunları incelenmiştir. İkinci bölümde, Türkiye’nin Avrupa Birliğine giriş sürecinde en zorlandığı konu olan Sosyal Politikasının tarihçesiyle birlikte geçirdiği tüm evreleri ele alınmış ve bilhassa uygulamada yaşanan sorunlar dile getirilmiştir. Üçüncü bölümde, Özürlülük sorununa genel bir bakış yapıldıktan sonra Türkiye’de özürlülerin sorunları, bu konuda Avrupa Birliği uyum yasaları da göz önünde bulundurularak yapılan reformlar ve kanunlar incelenmiştir. Bu son bölümde Türkiye’de Özürlülerin Rehabilitasyonuna yönelik ne gibi çalışmalar yapıldığı incelenmiştir. Bu bağlamda Ankara ve İstanbul’da özürlülere hizmet veren bazı kurum ve kuruluşlar incelenmiş bunlarla ilgili bazı veriler verilmiştir. Daha sonra buralarda yaşanan sorunlarla alakalı bazı öneriler getirilmiştir. Avrupa Birliği üyesi bazı ülkelerle karşılaştırmalar yapılmıştır

Bir Avrupa Birliği değeri olarak ilköğretim okullarında insan hakları eğitimi

Bu çalışma, Avrupa Birliği değerleri arasında yer alan İnsan Hakları kavramının eğitim boyutunun önemini vurgulamak ve bu değerin İlköğretim müfredatında yer aldığı biçimiyle ?Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi? dersini değerlendirmek ve bu dersin işlenişi ile ilgili bazı öneriler geliştirmek amacıyla hazırlanmıştır. Araştırmamız dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, İnsan Hakları kavramı detaylı bir şekilde irdelenmiş ve Birleşmiş Milletler, UNESCO, Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği gibi kuruluşların insan haklarının gelişimine yönelik ürettiği birtakım belgeler yer almıştır. İkinci bölümde, insan hakları kavramının eğitim boyutu ele alınmış, uluslararası sözleşmelerdeki eğitim hakkı, insan hakları eğitiminin dünya içinde tarihi gelişimi, çerçevesi, anlamı, amaçları, prensipleri ve UNESCO’nun insan hakları eğitimi ile ilgili faaliyetleri konu edilmiştir. Üçüncü bölümde, iç hukuk açısından eğitim hakkı, Türkiye’de insan hakları eğitimi ile ilgili yapılan çalışmalar ve araştırmalar ile ilköğretim okullarında okutulan ?Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi? dersi irdelenmiştir. Son bölümde ise, İlköğretim Okullarında daha iyi ve etkili bir insan hakları eğitimi verilebilmesi için okul, sınıf ve öğretmen gibi temel unsurların rolleri tartışılmış ve bu konuda birtakım öneriler sunulmuştur. Böylece, İnsan Hakları kavramının gelecek kuşaklarımızı oluşturacak İlköğretim öğrencilerinin zihninde daha iyi yer edinmesi olanağı sağlanmış olacaktır.

Avrupa Birliği bölgesel politikası ve Türkiye’nin uyumu -Edirne örneği-

Demokrasi, iyi yönetişim ve hukukun üstünlüğü; küresel ve bölgesel güvenliğin düzenleyicileridirler. Küresel bütünleşme, ülkeler arasında siyasi, sosyal, ekonomik ilişkilerin yaygınlaşması, farklı kültür ve inançların entegre olmuş şekilde birlikte yaşamaları, maddi ve manevi değerlerin ulusal sınırları aşarak dünyaya yayılması demektir. Bu bağlamda böyle bir bütünleşmeye verilecek en güzel örnek; Avrupa Birliği’dir (AB). Kalkınma süreci yaşayan ülkelerde ekonomik gelişme, ülkenin tüm bölgelerinde aynı anda başlayamayabilir ve sonucunda ortaya çıkan gelişme belirli noktalarda yoğunlaşır. Neticesinde bölgesel farklılaşmalar meydana gelir. AB, kendi içinde yaşadığı bölgesel farklılıkları ortadan kaldırmak için AB Bölgesel Politikası’nı oluşturmuştur. Bu politika kapsamında geliştirilen Yapısal Fonlar aracılığıyla, ihtiyaç duyulan bölgelere çeşitli yardımlar yapılmakta, bu yardımlardan bazıları hibe programları ile gerçekleştirmektedir. Türkiye tam üye olmadığı için Yapısal Fonlar’dan şimdilik yararlanamamaktadır. Katılım Öncesi Mali Yardım Programı kapsamında geliştirilen hibe programlarını ise uygulayabilmektedir. Bu çerçevede bu çalışmaya örnek teşkil eden programlar; Edirne İline açık olan Bulgaristan-Türkiye Sınır Ötesi İşbirliği Programı ve INTERREG III/A Yunanistan-Türkiye Programı’dır. Bu Programların uygulanışı ile bölgelerin hazır bulunuşluk, proje hazırlayabilme veya projelere ortak olabilme kapasiteleri araştırılmıştır. Buradaki amaç, Türkiye’nin bu programlara dahil olmasına rağmen uygulama verilerinin ne olduğunu bulmak; Edirne İlinin verileri ile bölgenin durumunu anlayabilmek ve ülkeye bir genelleme yapabilmektir. Sonuçlar kötümser olmamızı gerektirmese de daha çok çalışmamız gerektiğini vurgulamaktadır. Tam üyelik müzakerelerinin sadece siyasi olaylarla değil, müktesebat başlıklarında daha çetin geçeceğinin sinyallerini vermektedir.

Avrupa Birliği’nde ve Türkiye’de

Ölümünden 69 yıl sonra Türkiye’de Mustafa Kemal Atatürk’ü taparcasına sevenler olduğu gibi o denli sevmeyenler de olduğu yadsınmaz bir gerçektir. Bu ikinci grupta yer alanlar arasında ülke içindeki şeriatçı kafalar, etno-santristler ve pseudo-liberallerin yanı sıra ülke dışında da önemli oranda İslâm âlemi ve Lozan Antlaşması’nın tarihi rövanşını almak isteyen emperyalist odaklar sayılabilir. Kemalist önderliğin Türk halkına miras olarak bıraktığı düşünce; aklın ve bilimin önderliğinde Ulusalcılık, Bağımsızlık ve Laik Cumhuriyet’tir. Ancak bu sayede, Ülkemiz çağı yakalayabilir ve uygar uluslar ailesinin eşit ve onurlu bir üyesi olabilir. Dışarıdan objektif gözle izleyenler Türkiye’nin diğer İslâm ülkelerinden farklı olduğunu görmektedirler ve bunu açıklamaya kalktıklarında ise karşılarına Atatürk olgusu çıkmaktadır. Türkiye 18. yüzyılın sonlarından beri batılılaşma çabası içindedir. Çarpık batılılaşma girişimleri Osmanlı’nın iflasını ve çöküşünü hızlandırmıştır. Modernleşme ve çağdaşlaşma girişimi ancak Kemalist Laik Cumhuriyet ile sağlıklı bir temele oturmuşsa da Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümünden sonra “DEMOKRATİKLEŞME” kisvesi altında onun ilkelerinden sürekli ödün verilerek günümüze gelinmiştir. Mustafa Kemal’in eserlerine doğrudan hücum edemeyen iç ve dış odaklar, Cumhuriyet, Laiklik ve Demokrasi kavramlarını sanki birbirlerinin anti tezleriymiş gibi sunmaya başlamışlardır. Bugün Türkiye’de demokratikleşme adı altında Cumhuriyet’in laik kurumlan tek tek çökertilmektedir. İşin tuhaf yanı ise bu gerileme hareketleri Avrupa Birliği tarafından da cesaretlendirilmektedir. Türkiye’nin, Avrupa Birliği ile -hele bugünkü koşullar altında- bütünleşmesinin olanaksız olduğu bilinmelidir. Avrupa Birliği, bir ekonomik ve siyasi bütünleşme projesi olduğu kadar uygarlaşma projesidir de aynı zamanda. Bu projenin kültürel boyutu da laikliktir. Laiklik ilkesi demokrasinin olmazsa olmaz koşuludur. Laiklikten her geçen gün uzaklaşan bir Türkiye’nin Avrupa Birliği ile ortak bir kültürel projede buluşması olanaksızdır. Gerek Avrupa Birliği ve gerekse Türkiye bunun farkında değil midir? Tabii ki evet. O hâlde oynanmakta olan oyun nedir? Avrupa Birliği’nce, Türkiye’yi Kemalist çizgiden uzaklaştırarak periferik ılımlı İslâm ülkesine dönüştürmek. “Ilımlı İslâm” Batı’nın çıkarlarına ılımlı yaklaşan İslâm’dır. Görüşümüz odur ki; Türkiye’de laikliği içselleştirmiş önemli bir kitle vardır. Bu kitlenin ödün vermeksizin laik demokratik Cumhuriyet’e sahip çıkması gerekiyor. Ilımlı İslâm’ın radikal İslâm’a dönüşmeyeceğinin hiçbir teminatı yoktur. Laik Cumhuriyet hem Türkiye’ye hem de Avrupa Birliği’ne barış ve huzur getirecektir, kısa ve uzun vadede…