PROF. DR. HAYDAR ÖZTAŞ

Lise 9. sınıf biyoloji ders kitaplarında su ve konu ile ilgili öğrencilerde karşılaşılan kavram yanılgıları

Su; kimya, fizik ve biyolojinin ortak çalışma alanı olup canlıların yaşamı için vazgeçilmezdir. Suyun moleküler yapısı, içerdiği kimyasal bağlar, polar özelliği canlıları meydana getiren hücrelerde meydana gelen biyokimyasal olaylar için oldukça önemlidir. Suyun fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinin öğrenciler tarafından iyi bir şekilde bilinmesi biyolojik sistemlerin, hücrelerin çalışma prensiplerinin daha iyi anlaşılabilmesine olanak sağlar. Bu nedenle bu çalışmada öğrencilerin suyun canlı sistemlerdeki özelliklerini nasıl bildiklerinin saptanması amacıyla, literatür bilgisine dayalı olarak geliştirilen bir anket yardımıyla öğrencilerde karşılaşılması muhtemel kavram yanılgılarının saptanmasına çalışılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre; öğrencilerin bilgilerinde, canlıların hücrelerinde kullanılan suyun fiziksel, kimyasal özelliklerine ve işlevlerine yönelik eksiklikler ve yanılgılar olduğu saptanmıştır. Bulgular, su ve özellikleri konusunda Lise 9. Sınıf öğrencileri arasında yaygın kavram yanılgılarının olduğunu göstermektedir. Öğrencilerin iyi bildiklerini düşündükleri birçok kavramı yanlış kullandıkları gözlenmiştir. Bu durum; kavramların anlamını öğrenmede zorlanma ya da tam bilmeme, geçmişten gelen yanlış aktarım, öğretmenlerin konu aktarımı hususunda bilgileri öğrencilerin zihninde yeterince anlamlandıramama ve kitaplardaki eksiklikler olarak düşünülmektedir.

Lise 9.sınıf öğrencilerine sentrioller, bazal cisimler, siller ve mikrotübüllerin modeller yardımıyla öğretilmesi ile ilgili bir araştırma

Bu çalışmanın amacı, yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına dayalı model temelli öğrenme yönteminin 9. sınıf öğrencilerinin sentriol, kamçı ve iğ iplikleri gibi temel hücresel terimleri anlamalarına ve biyoloji dersine yönelik tutumları üzerine olan etkisini araştırmak olarak belirlenmiştir. Bu amaçla öğrencilerin akademik başarılarındaki gelişimin saptanması için ?Biyoloji Başarı Testi? ve öğrencilerin biyoloji dersine yönelik tutumlarının ölçülebilmesi için ?Biyoloji Dersi Tutum Ölçeği? kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini Çumra ilçesi Anadolu Teknik Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesi 9. sınıfında okuyan toplam 118 öğrenci oluşturmaktadır. Deney grubu öğrencilerine yapılandırmacı yaklaşım esas alınarak sentriol, sil ve kamçı gibi organellerin modelleri yaptırılarak modeller yardımıyla bu konuların öğretilmesinin, kontrol grubu olarak belirlenen gruplara geleneksel anlatım yöntemi ile sentriol, sil ve kamçı gibi organellerin öğretilmesinde herhangi bir üstünlük sağlayıp sağlamadığı araştırılmıştır. Uygulamanın 9. sınıf öğrencileri üzerine olan etkilerini değerlendirmek amacıyla Biyoloji Başarı Testi ve Biyoloji Dersi Tutum Ölçeği deney ve kontrol gruplarına ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Elde edilen bulgular, model yaparak yapılandırmacı yaklaşıma göre sentriol, sil ve kamçı gibi organellerin yapı ve fonksiyonları öğretilen deney grubundaki öğrencilerin, geleneksel anlatım metodu ile aynı konuları öğrenen öğrencilere göre daha başarılı olduklarını ortaya koymuştur. Bu nedenle yapılandırmacı yaklaşımın esas alındığı modelle yapılan öğretimin öğrenciler için yaygın olarak kullanılmasının faydalı olacağı sonucuna ulaşmak mümkündür. Anahtar Kelimeler: Biyoloji eğitimi, yapılandırmacı yaklaşım, sentriol, sil, modeller, tutum.

Lise 9. sınıf öğrencilerinde inorganik maddelerle ilgili karşılaşılan kavram yanılgılarının araştırılması

Bu çalışmanın amacı, lise 9. sınıf öğrencilerinde karşılaşılan inorganik maddelerin görev ve fonksiyonları ile ilgili kavram yanılgılarının saptanması, bu kavram yanılgılarının nedenlerinin araştırılması? olarak belirlenmiştir. Öğrencilerde karşılaşılan kavram yanılgılarının saptanması ve sebeplerinin analizi biyoloji eğitimi bakımından büyük önem taşımaktadır. Yapılan çalışmalar öğrencilerin mevcut ön bilgilerinin temel biyoloji konularını öğrenmelerini zorlaştırdığı, canlıların hücrelerinde oldukça önemli görevleri bulunan inorganik maddelerin fiziksel ve kimyasal özellikleri ile hücresel işlevlerini yeterince yorumlayamadıkları görülmektedir. Bu nedenle bu çalışma lise 9. sınıf öğrencilerinin biyoloji ders kitaplarında yer alan ?hücrede bulunan inorganik maddeler ve bunların görevleri ile ilgili öğrencilerde karşılaşılan kavram yanılgılarının saptanmasına ve bunların nedenlerinin araştırılmasına? odaklanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu Konya il merkezinde bulunan Özel Enderun Lisesi 9.sınıfında okuyan toplam 40 öğrenci ile sınırlıdır. Öğrencilere 2 aşamalı (kapalı ve açık uçlu) 10 soru içeren bir anket uygulanmış ve sorularının frekans ve yüzde dağılımları saptanarak istatistiksel olarak analizi yapılmıştır. Bulgular öğrencilerin inorganik maddelerin temel özellikleri ve bunların hücresel fonksiyonlarını yorumlamada bazı kavram yanılgısına sahip olduklarını göstermiştir. Öğrencilerin çoğunlukla hücrede bulunan mineral maddelerini hücrelerin hayatsal faaliyetleri için enerji kaynağı olarak düşündükleri saptanmıştır. Çoğunlukla mineral maddelerinin hücrelerdeki kimyasal tepkimelerdeki katalizör görevini göz ardı ettikleri, karbondioksitin bir organik molekül olmadığını bilmelerine rağmen nedenini açıklayamadıkları, canlılarda bulunan inorganik ve organik maddeler arasındaki ilişkileri yeterince yorumlayamadıkları saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Biyoloji eğitimi, Lise ders kitapları, hücre, inorganik maddeler, kavram yanılgısı,