PROF. DR. HAFİZE ŞEBNEM DÜZGÜN

Soil contamination mapping for an abandoned coal mine site by using worldview 2 and aster imagery Worldvıew 2 ve aster görüntüleri kullanılarak terkedilmiş bir kömür maden sahasının toprak kirlilik haritalarının oluşturulması

Kömür madenciliği vazgeçilmesi güç bir ekonomik kaynak olarak özellikle enerji üretimi açısından önemini korumakta, ancak düzgün uygulanmayan madencilik aktiviteleri su ve toprak kirliliği gibi çevresel problemlere ve uzun süreli zararlara sebep olmaktadır. Bu kirliliğin tespiti ve engellenmesi için zaman ve maliyet açısından etkin yöntemlerle toprak kirlilik seviyelerinin haritalanması toprak bilimciler için önemli bir çalışma alanı olmuştur. Şu ana kadar Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama (UA) metotları yardımıyla denetimli sınıflandırma kullanarak doğruluğu yükseltilmiş dijital toprak haritaları üretimi ile ilgi birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada ise, CBS ve UA yöntemleri kapsamında, ASTER ve Worldview 2 uydu görüntülerinin yansıma değerleri ve üzerinde çalışılan terk edilmiş maden alanından toplanmış toprak numunelerinin laboratuar yansıma değerleri ile kimyasal analiz sonuçları arasında istatistiksel ilişkiler kurulmuştur. Gerekli veri ön-işleme teknikleri uygulandıktan sonra, Worldview 2 ve ASTER görüntülerinden alınan yansıma profilleri çoklu lineer regresyon analizlerine tabi tutulmuştur. Araziden alınan toprak numunelerinin laboratuar spektraları ASD Inc. Agrispec spektrometresi ile toplanarak arazinin spektral kütüphanesine eklenmiş ve bu spektral veri, kısmi en küçük kareler regresyon analizi için girdi olarak kullanılarak, toprak bileşenlerinin laboratuar spektrası ile ilişkisi değerlendirilmiştir. Buna ek olarak, kısmi en küçük kareler regresyon katsayı grafikleri çizilerek, toprak bileşenlerinin tahmini için önemli dalga boyları belirlenmiş ve toprak özelliklerini tahmin eden bu dalga boylarının birbiriyle ve literatürdeki sonuçlarla uygunluğunu görmek amacıyla, en küçük kareler regresyon analizi sonuçları ve çoklu lineer regresyon sonuçları birbiriyle karşılaştırılmıştır. Yapılan karşılaştırmalarda sonuçların birbiriyle olduğu kadar literatürle de uyumlu olduğu görülmüştür. Bu işlemden sonra, çoklu lineer regresyon denklemleri, çalışma alanı içerisindeki boş arazilere uygulanarak, doğruluğu bağımsız bir veri seti ile değerlendirilen toprak kirliliği haritaları oluşturulmuştur. Ayrıca, kısa dalga kızıl ötesine (SWIR) kadar olan bantları kullanılan Aster uydu görüntüsünün toprak kirliliği haritaları tahmininde daha iyi sonuçlar verdiği saptanmıştır.