PROF. DR. GÜLAY GÜNLÜK ŞENESEN

Savunma sanayiinde küreselleşme biçimleri: Özel askeri şirketler

Bu tez kapsamında, küreselleşme olgusunun savunma sanayii üzerinde yarattığı etkiler tartışılmaktadır. Küreselleşme ile birlikte neo-liberal iktisat politikaları bir yandan üretim sisteminin değişimine uygun dinamikleri oluştururken, diğer yandan tüm dünyada sanayiden hizmet üretimine yönelim artmıştır. Bu durumda devlet, emek gücü ile mal ve hizmet piyasaları bir dönüşüm süreci içerisine girmiştir. Değişen koşullar savunma sanayiini de etkileyerek, burada biriken sermayenin kârlılığın arttırılabilmesi için yeni fırsatlar yaratmıştır. Küreselleşme, yarattığı güvensizlik ve kriz ortamı ile birlikte savunma sanayiinde silah satışlarını arttırıp temerküzü hızlandırırken; devletin yerini piyasaların alması gerektiğini savunan neoliberal düşünce askeri hizmetlerin özelleşmesine ve bu hizmetleri sunan özel askeri şirketlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Özel askeri şirketlerin küreselleşme ile tüm dünyaya yayılan neo-liberalizmin piyasa odaklı yaklaşımının somut bir sonucu olduğuna dikkat çekebilmek amacıyla küreselleşme ve savunma sanayiinin temel özellikleri tartışıldıktan sonra özel askeri şirketleri ortaya çıkaran faktörler, sunulan hizmet türleri ve şirketlerin günümüze kadarki faaliyetleri incelenmiştir. Bu yeni durumun ortaya çıkardığı sonuçlar ele alınırken devletin asli görevlerinden biri olan güvenlik ve savunma hizmetinin özelleşmesinden doğan sonuçların demokratik hukuk rejimlerinde ciddi sorunlar yarattığı görülmüştür. Küresel ölçekte toplumsal, siyasal, askeri ve hukuki boyutları ile askeri hizmetlerin özelleşmesi karşısında hukuki ve siyasi denetim mekanizmalarının geliştirilerek kontrol altına alınmalarının bir zorunluluk halini aldığı incelenen somut örnekler ışığında ortaya konmaya çalışılmıştır.