PROF. DR. FÜSUN İSTANBULLU DİNÇER

İklim değişikliğinin Türkiye termal turizm üzerine etkisi: Bursa il merkezine yönelik bir araştırma Impact of climate change on Turkey thermal tourism, a research for Bursa city center

Küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliği, hayatımızı tümüyle etkilemeye başlayan bir problem olarak karşımızda bulunmaktadır. Aslında doğal bir süreç olan iklim değişikliği, yeryüzünde defalarca yaşanmıştır. Bugüne kadar olan iklim değişiklikleri, doğal olaylar sonucu oluşmuştur. Bugünkü iklim değişikliğinin temelinde ise insan etkileri vardır. Yani insan faaliyetlerinin sonucu oluşan bir küresel ısınma ve buna bağlı iklim değişikliği söz konusudur. Çalışmada iklim değişikliğini nedenleri, etkileri, Türkiye’nin iklim değişikliğinden nasıl etkilendiği ve ileride nasıl etkilenebileceği üzerinde durulmuştur. İklim değişikliğinin, deniz, göl, akarsu vb. yüzey suları üzerinde etkileri konulu çalışmalar daha önce yapılmıştır. Yeraltı sularının nasıl etkilendiğine yönelik de çeşitli çalışmalar yapılmakla birlikte, iklim değişikliğinin termal suları nasıl etkileyeceği yalnızca teorik olarak açıklanmaktadır. Termal sulara ilişkin teorik olarak belirtilen etkiler bu çalışmada daha da açıklanarak, Türkiye genelindeki termal sulara ve araştırma sahası Bursa il merkezine uyarlanmıştır. Bursa, eskiden beri termal sular şehri olarak bilinmektedir. Termal suların kaynağının da Uludağ olduğu bilinmektedir. Beslenmenin tek bir merkezden yani Uludağ’dan olması, termal suların kullanımında yapılan çeşitli hatalar ve iklim değişikliğinin belirtilerinin Bursa ve Uludağ’da da görülmesi, çalışmanın asıl ilgi konusunu ortaya çıkarmış ve çalışmaya yön vermiştir. İklim değişikliğinin termal turizm üzerine etkisi termal su kullanan ve Bursa il merkezinde bulunan konaklama işletmeleri üzerinden değerlendirilmiştir. İklim değişikliğinin insan sağlığı üzerine etkileri de mevcuttur. Termal turizm talebi genel olarak insan sağlığına bağlıdır. İklim değişikliğinin talep üzerine olası etkileri de bu anlamda çalışmada incelenmiştir.

Uluslararası zincir otel işletmelerinde liderlik ve yöneticilerin liderlik yönelimleri: İstanbul (Türkiye) ve Almatı (Kazakistan) şehirlerindeki aynı zincire ait otel işletmelerinde bir araştırma

Bu araştırmayla, otel işletmelerinde yönetici olarak görev yapan kişilerin, liderlik yönelimlerini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, İstanbul’da ve Almatı şehirlerinde faaliyet gösteren uluslararası zincir otel işletmeleri üzerinde gerçekleştirilen bir anket çalışmasına da yer verilen bu tez çalışması 3 bölümden oluşmaktadır. Araştırmanın ana kütlesini İstanbul ve Almatı şehirlerindeki aynı zincire ait otel işletmelerinin yöneticileri oluşturmuştur. Ayrıca aynı zincire ait olan zincir otel işletmelerinin sayısı her iki şehirde 4’er tane olduğu tespit edilmiştir ve otel işletmelerinin yöneticilerine uygulanmıştır. Araştırmada kullanılan anket üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümünde demografik özelliklerini saptamak amaçlı 8 soru, ikinci bölümünde ise otel yöneticilerinin liderlik yönelimini belirlemek amaçlı 15 soru, ayrıca liderlik vasıflarını tespit etmek amaçlı 5 örnek vakadan oluşan anket departman müdürlerine ve genel müdür, genel müdür yardımcılarına uygulanmıştır. Araştırma 2010 yılı Mayıs- Eylül ayları içerisinde gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler bilgisayar ortamına aktarılmış ve ?SPSS 17.0 for Windows? istatistik paket programı yardımıyla analiz edilmiştir. Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metotları (Çapraz Tablo, Ortalama, Standart sapma, T Testi ve Korelasyon) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda her iki şehirde de otel işletmelerindeki yöneticilerin daha çok göreve yönelik bir liderlik yönelimini benimsediklerini söyleyebilmek mümkündür. Ayrıca İstanbul şehrindeki yöneticilerin Almatı şehrindeki yöneticilere göre daha çok insana yönelik liderlik yönelimi sergilemişlerdir. Liderlik vasıflarını tespit etmek amaçlı sorulan sorular da ise Almatı şehrindeki otel yöneticilerinin İstanbul’daki otel yöneticilerine göre daha sık risk aldıkları ortaya çıkmıştır.

Alanya ve çevresinde beş yıldızlı otellerde yiyecek içecek kalite maliyetlerinin değerlendirilmesine yönelik bir araştırma

Küreselleşmenin getirdiği yoğun rekabet ortamında, uzun vadede işletmeleri hayatta tutacak olan olgu kalitedir. Üretilen hizmetin ve/veya malın kalite düzeyi, işletmenin ve ürünün süreklilik kazanması açısından önem taşımaktadır. Arzulanan kalite seviyesinin sağlanabilmesi açısından işletmeler önemli ölçülerde maliyetlere katlanmaktadırlar. Çoğu işletme açısından yönetimsel endişelerin bulunduğu konular arasında maliyet etkinliğinin sağlanılması, rekabet avantajının elde edilmesi ve karlılık düzeylerinde arzulanan seviyelere ulaşılabilmesi yer almaktadır. İşletmeler politikalarını ve stratejilerini bu konular çerçevesinde belirlemekte ve amaçlarına ulaşmalarını sağlayacak faaliyetler gerçekleştirmektedirler. Geleneksel konaklama işletmeleri olarak tanımlanan otel işletmelerinde de bu konular önem taşımaktadırlar. Günümüz rekabet ortamındaki otelcilik sektörünün önemli bir bölümü olan yiyecek ve içecek operasyonunun işlevlerinden birisi de maliyet sistemidir. Bu alanda üç tip kalite maliyeti bulunmaktadır: (1) önleme, (2) değerleme ve (3) başarısızlık maliyetleri. Genel karlılık açısından bu alanın katkısı göz önüne alındığında; bu maliyetler ile maliyet etkinliği, rekabet avantajı ve karlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi otelcilik sektörü açısından gereklilik arz etmektedir. Bu çalışmada yukarıda bahsedilmekte olan ilişkilerin ampirik anket çalışması ile yarı yapılandırılmış mülakat ile Alanya ve çevresindeki turizm işletme belgeli beş yıldızlı otel işletmelerinde analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Anahtar Kelimeler: Yiyecek ve ?çecek, Kalite Maliyeti, Maliyet Etkinliği, Rekabet Avantajı, Karlılık Düzeyi

Sürdürülebilir turizm kapsamında İstanbul’daki 4 ve 5 yıldızlı otellerde enerji verimliliği uygulamaları

Turizm faaliyetlerinin uygulanması ve turizmin geliştirilmesi açısından çevre çok önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle, turizmin bir yandan çevresel kaynaklardan faydalanabilirken, diğer yandan da bu kaynakların korunması için çaba sarf etmesi gerekmektedir. Günümüzde bu çabalar sürdürülebilir turizm konusunu gündeme getirmiş durumdadır. Sürdürülebilir turizmin odağı ise bu kaynakların nesilden nesile aktarılmasıdır. Bu süreç ise ancak turizm işletmelerinin çevreye olan duyarlılığının arttırılması ile sağlanabilir. Enerji verimliliği; özellikle Şehir otelleri açısından sürdürülebilir turizme katkı sağlayan önemli bir etkendir. Otel işletmeleri her ne kadar hizmet ağırlıklı birimler olsalar da, enerjinin en yoğun olarak kullanıldığı işletmelerdir. Otellerde alınacak tasarruf ve verimlilik önlemleri ile orta ve uzun vadede olumlu geri dönüşler olabilecektir. Enerji verimliliği ile oteller maliyet ve rekabetçilik gibi açılardan kazanımlar sağlarken, diğer yandan da çevre korumasına destek olarak sürdürülebilir turizme ve daha genel olarak sürdürülebilir kalkınmaya katkı sağlayabilirler. Bu çalışmada İstanbul’daki 4 ve 5 yıldızlı otellerde enerji verimliliği faaliyetleri inceleme konusu yapılmıştır. Çalışmada bahsi geçen otellerde enerji verimliliği adına ne gibi uygulamaların yapıldığı ve bu uygulamaların sağladığı avantajlar anlatılmaya çalışılmıştır. Ayrıca çalışmanın sonucunda da belirtildiği üzere otellerin tümünün enerji verimliliğine ilişkin çalışmaları olmamasına karşın, genel olarak enerji verimliliği konusunda ciddi bir potansiyel ve bilinçlenme olduğu gözlemlenmiştir. Son olarak SWOT analizi ve TOWS matrisi ile desteklenen çalışmada, otellerde enerji verimliliği faaliyetlerine ilişkin bazı temel değerlendirmeler yapılmıştır.

Konaklama işletmelerinde müşteri deneyiminin sadakat ve tavsiye davranışına etkisi The impact of customer expereince on loyalty and recommendation in hospitality

Deneyimler hem kavramsal hem de uygulama alanında örgütlerin başarısı ile yakından ilişkilendirilmeye başlanan nispeten yeni bir kavram olarak ortaya çıkmaktadır. Fakat deneyimleri etkileyen unsurlardaki belirsizlik nedeni ile bu kavramın örgüt stratejilerinde kullanımı sınırlıdır. Bu çalışma bu ihtiyaçtan yola çıkarak literatür taraması, müşteri ve yönetici görüşmeleri ile müşteri deneyimi boyutlarının oluşturulması ve anket haline getirilerek deneyümlerin konaklama işletmelerinde müşteri davranışı üzerindeki etkisinin ölçülmesini amaçlamıştır. Ankette kullanılacak deneyim boyutları belirlenmeden önce, lüks otel müşterileri ve lüks otel yöneticileri ile müşteri deneyimleri hakkında mülakatlar yapılmış, bu çalışma sonucunda oluşan veriler ikinci kez literatür ile karsılaştırılarak ankette kullanılacak boyutlara ulaşılmıştır. Daha sonra bu boyutlar 350 adet beş yıldızlı otel müşterisi ile yapılan anketler ile test edilmiştir. Araştırmanın giriş bölümü müşteri deneyimi kavramı için giriş hükmünde bir çerçeve ortaya koymakta, birinci bölümde müşteri deneyimleri kavramının tanımı, gelişimi, boyutları, yazın taraması ile birlikte sunulmakta, ikinci bölümde ise deneyimlerin diğer işletme disiplinleri ile ilişkisi üzerinde durulmaktadır. Üçüncü bölümde çalışmanın çerçevesi literatür taraması ve yapılan önçalışma ile desteklenmekte, araştırmada kullanılan teorilerin birçoğu bu alanda öncü olmuş başka çalışmalar ile birlikte üçüncü bölümde anlatılmaktadır. Ayrıca çalışmada kullanılan faktörlerin ve anketin diğer öğelerinin nasıl oluşturulduğu literatür ve anketten önce yapılan nitel ön araştırmanın sonuçları ile bu bölümde desteklenmektedir. Dördüncü bölümde çalışmanın yöntemi, veri toplama ve analizi üzerinde durulmakta, bulgular ve sonuçlar tartışılmaktadır. Çalışmanın sonucunda lüks konaklama işletmelerinde müşteri deneyimini etkileyen unsurlar belirlenerek, fiziksel ve sosyal deneyimler olarak iki gruba ayrılmış daha sonra bu faktörler ve müşteri davranışı üzerindeki etkileri anket çalışması ile test edilmiştir.

İnanç turizminin turistik destinasyon pazarlamasındaki yeri ve önemi: Göbekli Tepe örneği The place and importance of faith tourism in tourist destination marketing: The example of Göbekli Tepe

Rekabetin yoğun bir şekilde uluslararası boyutta yaşandığı turizm endüstrisinde destinasyonlar turistik faaliyetlerden yeterli payı alabilmek için sahip oldukları potansiyelleri doğru bir şekilde kullanmaları gerekmektedir. Semavi öncesi dinlere ait inanç merkezleri de bu potansiyelin kullanılması açısından ülkemizde atlanan ve inanç turizmi yerine kültür turizmi olarak pazarlanan alternatif bir turizm çeşidi olarak karşımıza çıkmaktadır. Oysa bu mekanlar günümüz inançlarını etkileyen daha eski dinlerin merkezlerini oluşturmaktadırlar. Bu çalışmada semavi öncesi dinlere ait bir inanç merkezi olan Göbekli Tepe’nin inanç turizmi açısından oldukça önemli bir bölge olan Şanlıurfa destinasyonuna katmakta olduğu değer ve marka imajı incelenmiş, ilerleyen süreçte bu potansiyelin daha büyük katkı sağlaması için izlenmesi gereken yol, 18 katılımcı ile yapılan görüşme sonrası ortaya konan GZFT analizi ile belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonunda ortaya konulan bulgulardan hareketle yerel yönetimlere, sektöre, turizm oda ve birlikleri ile yerel halka çeşitli önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: İnanç Turizmi, Destinasyon Pazarlaması, Göbekli Tepe, Şanlıurfa

İstanbul’da bulunan beş yıldızlı konaklama isletmelerinde getiri yönetimi ve elektronik dagıtım kanalları ile etkileşimi

Rekabet kosullarının sürekli zorlastıgı bir ortamda, sabit kapasiteye sahip konaklama isletmelerinde finansal basarı, genellikle yöneticilerin kapasiteyi talep karsısında ne derecede etkili kullanabildigine baglı olmaktadır. Kapasitenin etkin kullanılabilmesi için elektronik dagıtım kanallarından faydalanılması bahsedilen finansal basarıyı daha da arttırmaktadır. Bu nedenle çalısmada, konaklama isletmelerinde getiri yönetimi uygulamaları ve elektronik dagıtım kanalları ile etkilesimi konusu incelenmistir. Konu incelenirken, ayrıntılı bir yazın taraması yapılmıs, getiri yönetimi uygulayan otellerle görüsülmüs ve İstanbul’daki bes yıldızlı otel isletmelerine anket formları gönderilmistir. Alan arastırmasında ortaya çıkan bulgular getiri yönetimi ile elektronik dagıtım kanalları arasında çok yakın ve önemli bir etkilesim oldugunu göstermektedir. Bu etkilesim su sekilde özetlenebilir; GY uygulamaları için alınan kararlar öncesi ciddi ve detaylı arastırmalar yapılması, bu arastırmaların sonuçlarının da müsterilere dogru bir sekilde yansıtılması gerekmektedir. Elektronik dagıtım kanalları getiri yönetimi uygulamaları için gerekli arastırmaların hızlı ve dogru bir sekilde yapılmasının yanı sıra, alınan kararlarında hızlı bir sekilde müsterilere yansıtılmasını da saglamaktadır. Bu da getiri yönetimi uygulamalarının basarısını arttırmaktadır.

Otel yatırımlarında kapasitenin belirlenmesi çalışmaları ve İstanbul’daki otel yatırımları üzerine bir araştırma

Turizm, doğal, kültürel ve tarihsel potansiyeli bulunan ve bu potansiyelin satış ve pazarlamasını yapan ülkeler için vazgeçilmez bir faktördür. Bu temel faktörden daha fazla faydalanmak isteyen tüm ülkeler, turizm yatırımlarına ağırlık vermektedirler. Bu amaca yönelik olarak yapılan turizm yatırımlarında da ilk sırayı otel işletmeleri almaktadır. Otel işletmeleri; turizmi sürükleyen, istihdam oranının en yüksek oranda olduğu, en fazla ekonomik getirisi olan ve sektörün temelini oluşturan işletmelerdir. Otel işletmelerinde önemli bir diğer konu da otel yatırımlarının büyüklük hacimleri ile orantılı olarak kapasitenin belirlenmesi çalışmalarıdır. Otel işletmelerinde, hem hizmet sunma özelliklerine, hem departman çeşitliliklerine ve hem de yatırımlarının büyüklüklerine göre kapasitelerinin belirlenme çalışmaları ele alınmaktadır. Bu çalışmada, otel yatırımlarında kapasitenin belirlenmesi çalışmaları detaylı bir şekilde ele alınıp analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında, İstanbul’daki otel yatırımları üzerine bir araştırma yapılarak, konunun öneminin daha güncel hale gelebilmesi ve daha tesirli sonuçlar ortaya çıkarılabilmesi amacıyla 5 yıldızlı otel yatırımları esas alınmış dolayısıyla kapsamlı bir değerlendirme gerçekleştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Yatırım, Otel Yatırımı, Kapasite, Otel işletmelerinde kapasite.