PROF. DR. FATİH GÜLTEKİN

Yüksek fruktozlu mısır şurubu ve sukroz tüketiminin wistar albino cinsi sıçanlarda obezite üzerine etkisi

Yüksek Fruktozlu Mısır Şurubu ve Sukroz Tüketiminin Wistar Albino Cinsi Sıçanlarda Obezite Üzerine Etkisi Çalışmamızda sıçanların aynı kalorideki farklı şuruplara yönelik tüketim tercihleri ile tüketilen kalori miktarlarının obeziteye etkileri araştırılmıştır. 54 adet 3 haftalık Wistar albino cinsi sıçan (27 dişi ve 27 erkek) çalışmaya dâhil edildi. Sıçanlar kontrol (n=18; 9E, 9D), sukroz (n:18; 9E, 9D) ve HFCS (yüksek fruktozlu mısır şurubu) (n:18; 9E, 9D) olarak üç gruba ayrıldı. Sıçanlara standart yemin yanında kontrol grubuna çeşme suyu; sukroz grubuna sukroz; HFCS grubuna ise HFCS çözeltisi verildi. HFCS ve sukroz %15 konsantrasyonda içme suyuyla karıştırıldı. Sıçanlar 6 ay boyunca beslendi ve bu süreçte sıçanların kilo takibi yapıldı. Deney sonunda alınan kanlarda trigliserit, total kolesterol, HDL-kolesterol, LDL- kolesterol ve VLDL-kolesterol düzeyleri çalışıldı. Karaciğer ve abdominal aorta ise histopatolojik olarak değerlendirildi. Erkek ve dişi sıçanlarda hem sukroz hem de HFCS ile beslenme; sıvı tüketimi, toplam kalori alımında, serum total kolesterol ve HDL-kolesterol düzeylerinde anlamlı artışla, yem tüketiminde ise anlamlı azalışla sonuçlanmıştır. HFCS ve sukroz tüketenler karşılaştırıldığında ise, sukroz tüketilmesi sıvı tüketimi, yem tüketimi, toplam kalori ve kilo alımında anlamlı artışa yol açmıştır. Kilo artışı erkeklerde sukroz, dişilerde ise HFCS tüketenlerde anlamlı bulunmuştur. Erkek sıçanlarda sukroz tüketimi LDL-kolesterolü arttırırken, HFCS tüketimi LDL-kolesterolü düşürmüştür. Sonuçta, sukroz ve HFCS’nin obeziteyi arttırıcı ve kan lipit profilini olumsuz yönde etkileyeceği belirgin bir fark göstermediği; ancak etkilerinin cinsiyetlere göre farklılık gösterdiği söylenebilir. Daha belirgin farklılıklar için aynı kalorinin tüketildiği daha yüksek miktarda sukroz ve HFCS’nin verildiği çalışmaların yapılması faydalı olacaktır. Anahtar kelimeler: HFCS, sukroz, trigliserit, kilo artışı, obezite

Doğum öncesi maruz kalınan sentetik gıda boyalarının öğrenmede rol alan reseptörler üzerine etkisinin araştırılması

Son yıllarda gıda katkı maddelerinin kullanımında belirgin artış vardır. Gebeliğin altıncı ayından doğum sonrası ilk birkaç yıla kadar olan dönem insanlar için kritik gelişme dönemidir. Bu dönemde gıda katkı maddelerine maruziyetin, çocuklarda bazı davranışsal ve gelişimsel rahatsızlıklara ve öğrenme problemlerine yol açtığı iddia edilmektedir. Katkı maddelerinin öğrenme üzerine etkilerinin hangi mekanizma ile gerçekleştiği tam olarak bilinmemektedir. NMDA ve nACh reseptörlerinin öğrenme ve hafızada rol oynadığı düşünülmektedir. Bu amaçla, çalışmamızda doğum öncesi maruz kalınan sentetik gıda renklendiricilerinin NMDA reseptörü alt birimlerinden NR2A ve NR2B ile nACh reseptörü alt birimlerinden nAChRs; ?7, ?4 ve ß2 üzerine etkilerini araştırdık. Çalışmamızda 30 adet dişi sıçan kontrol grubu ve gıda boyası grubu olmak üzere iki eşit gruba bölündü. Gıda boyası grubuna, gebe kalmalarından bir hafta önce başlanarak gebelik sonlanıncaya kadar dört hafta boyunca, sık kullanılan dokuz sentetik renklendirici karışım halinde günlük olarak verildi. Kontrol grubuna da eş zamanlı olarak içme suyu verildi. Doğan yavrular üç aylık olduklarında, her bir gruptan 12 dişi ve 12 erkek yavru sıçan rastgele seçildi. Seçilen sıçanların hipokampüsleri çıkarılarak homojenatlarında NR2A, NR2B alt birimleri ve nACh reseptörü ?7 , ?4, ß2 alt birimleri Western Blot yöntemi ile çalışıldı. NR2A ve nAChR ?7 reseptör ekspresyonu açısından her iki cinsiyette de kontrol grubuna oranla istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı (p>0,05). Gıda boyasına maruz kalan erkek sıçanlarda kontrol grubu ile kıyaslandığında NR2B ve nAChR ß2 reseptör ekspresyonunda sırası ile %17’lik ve %6,70’lik artış, nAChR ?4 reseptör ekspresyonunda ise %5,67 azalma saptandı (p<0,05). Gıda boyasına maruz kalan dişi sıçanlarda ise NR2B reseptör ekspresyonunda % 14'lük azalma gözlendi (p<0,05). Anne karnında gıda boyalarına maruziyet erişkin dönemde öğrenmede rol alan reseptörlerin bazılarının düzeylerini etkilemektedir. Bu etki cinsiyete göre farklılık göstermektedir.

Bazı yağ diyetlerinin sıçan hipokampus dokusunun yağ asiti kompozisyonu ve NMDA reseptör altbirimleri üzerine etkisi

Bu çalışmada erkek Wistar-Albino cinsi erişkin sıçanların 4 hafta süren çeşitli diyetler sonucu hipokampus yağ asidi kompozisyonları, NMDA reseptör NR2A ve NR2B altbirimleri ve hipokampus lipit peroksidasyonu ürünü düzeyleri üzerine olan etkisi araştırıldı. Sonuç olarak çeşitli yağ diyetlerinin 4 hafta sonunda sıçan hipokampusunda DYA, TDYA ve ÇDYA oranlarını değiştirdiği saptandı, NR2A seviyelerinin ayçiçek diyetiyle anlamlı derecede azaldığı ve NR2B ekspresyonunun da balık yağı diyetinden olumlu bir şekilde etkilenmiş olduğu gözlendi. Özellikle yağ asidi kompozisyonu ve antioksidan kapasite açısından diyetlerin hipokampusa etkileri sonucu MDA düzeyleri değişim gösterdi. Bu diyetlerin daha uzun süre kullanımının özellikle hipokampusta hem NMDA reseptör regülasyonu hem de lipid peroksid düzeyleri üzerinde koruyucu etkisi olabileceği düşünülebilir. Yağ asidi kompozisyon değişikliğini daha net izleyebilmek için uzun süreli ve kapsamlı metodlarla çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Doğum öncesi noael (no observed advers effect level-gözlenebilir yan etki oluşturmayan düzey) düzeyinde sentetik gıda boyalarına maruziyetin erişkin dönemde öğrenmeye etkileri Effects of artificial food colourings, exposed during prenatal term via mothers diet with the dose of noael, on learning and memory

Daha sonra yüklenecektir.