PROF. DR. CELAL TUNCER

Elma içkurdu [Cydia pomonella (L.)lep.:tortricidae]’nun farklı elma çeşitlerindeki zarar oranlarının belirlenmesi

Bu çalışma, 2006?2007 yıllarında, Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü’nün elma bahçesinde, MM 106 anacı üzerine aşılı 30 elma çeşidinde yapılmıştır. Çeşitler, elma içkurdunun zarar oranlarına göre karşılaştırılmıştır. Yere dökülen elmalar, Temmuz ayından hasat zamanına kadar kurtlu ve sağlam olarak sayılmıştır. Aynı işlem hasat edilen elmalarda da yapılmıştır. Zarar oranı her bir aşama için hem ayrı hem de birlikte hesaplanmıştır. Elma içkurdu populasyon dalgalanmaları feromon tuzaklarla izlenmiştir. Elma çeşitlerinin fenolojik gelişimleri, BBCH skalası esas alınarak, Nisan ayından Kasım ayına kadar on günlük aralıklarla gözlenmiştir. Elma içkurdunun ergin uçuş dönemleri ve elma çeşitlerindeki fenolojik gözlemler birlikte değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, 2006 yılında kurtlanma oranı, erkenci elma çeşitlerinde % 6- 38, orta mevsim elma çeşitlerinde % 13?74, geçci elma çeşitlerinde % 36?77 arasında olmuştur. Tüm çeşitler içinde en düşük kurtlanma % 6 oranında erkenci bir elma çeşidi olan Vista Bella çeşidinde görülmüştür. Tüm çeşitler içinde en yüksek kurtlanma ise % 77 oranında geçci bir çeşit olan Melrose çeşidinde olmuştur. 2007 yılındaki kurtlanma oranı, erkenci elma çeşitlerinde % 12?50, orta mevsim elma çeşitlerinde % 29?59, geçci elma çeşitlerinde % 25?73 arasında belirlenmiştir. Bu yılda da en düşük kurtlanma oranı % 12 ile Vista Bella çeşidinde olmuştur. 2007 yılında en yüksek kurtlanma ise % 73 ile Jonagold çeşidinde olmuştur. Anahtar kelimeler: Cydia pomonella, elma içkurdu, elma çeşitleri, zarar oranı, populasyon dalgalanmaları.

Buğday biti (Sitophilus granarius (L.), Coleoptera:Curculionidae)’nin farklı buğday çeşitlerinde gelişme süresi ve üreme kapasitesinin belirlenmesi

Bu çalışma Sitophilus granarius (L.)’un gelişme süresi ve üreme kapasitesini belirlemek amacıyla 2008-2009 yıllarında 27°C sıcaklık, %12.47-13.45 tane nemi ve %70±5 ortam nemi koşullarında 15 farklı buğday çeşidi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Buğday çeşitlerinin zararlıya karşı hassasiyetleri Dobie’nin Hassasiyet İndeksi kullanılarak tespit edilmiştir. Ayrıca free-choice testi kullanılarak zararlının çeşit tercihi de araştırılmıştır. Karahan 99 çeşidi en yüksek çeşit hassasiyetine (Dobie indeks: 8.60), en kısa zararlı gelişme süresine (34.73±0.34 gün) ve en fazla ortalama F1 yavru sayısına (19.84±1.18) sahip olarak bulunmuştur. Üzerinde araştırma yapılan çeşitler içerisinde bulunan dört makarnalık çeşidin üçü en dayanıklı ilk üç çeşit olarak tespit edilmiş ve en az F1 birey çıkışı görülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre genel olarak çeşit hassaslaştıkça yavru gelişme süresi de kısalma göstermiştir. En dayanıklı çeşit Çeşit 1252 en düşük hassasiyet indeksine (Dobie indeks: 5.48), buğday bitine göre en uzun F1 gelişme süresine (37.80±0.29 gün) ve en az ortalama F1 birey sayısına (7.95±0.62) sahip olarak bulunmuştur. Dobie hassasiyet indeksine göre en hassas çeşitten en dayanıklı olana göre sıralama şu şekilde olmuştur; Karahan 99 (8.60), Ahmetağa (8.41), Kınacı 97 (8.25), Ceyhan 99 (8.15), Bezostaja (8.00), Göksu 99 (7.85), Dağdaş 94 (7.83), Selçuklu 97 (7.48), Ekiz (7.41), Gerek 79 (7.28), Konya 2002 (6.55), Bağcı 2002 (6.50), Kızıltan 91 (6.39), Meram 2002 (6.34) ve Çeşit 1252 (5.48). Çeşit tercihi denemesi sonuçları büyük ölçüde bir önceki deneme sonuçlarına paralellik göstermiş olup hassas olduğu tespit edilen çeşitlerin daha fazla tercih edildiği gözlenmiştir. Anahtar kelimeler: Sitophilus granarius, Dobie hassasiyet indeksi, free-choice testi, buğday, varyete, hassasiyet

İki kabarcıklı koşnil (Palaeolecanium bituberculatum (Targ. and Tozz.) (Homoptera:Coccidae))’in vücut büyüklüğü ile yumurta sayısı arasındaki ilişki ve populasyon dağılımı üzerine yöneylerin etkisi üzerinde araştırmalar

Bu çalışma, Ambassy, Cevaal, Golden ve Topred’ i içeren dört farklı elma çeşidinde Konya ilinde (Sarayönü ilçesi) 2007-2008 yılında yürütülmüştür. Araştırmada iki kabarcıklı koşnil (Palaeolecanium bituberculatum (Targ. and Tozz.) (Homoptera: Coccidae))’ in vücut büyüklüğü ile yumurta sayısı arasındaki ilişki ve populasyon dağılımı üzerine yön ve yüksekliğin etkisi incelenmiştir. Her bir elma çeşidinden 50 dişi toplanmış ve yumurta sayıları ile vücut ölçüleri belirlenmiştir. İki kabarcıklı koşnilin yatay ve dikey dağılımlarını belirmek için her bir elma çeşidinden 10 ağaç ve her ağacın dört yönünden ve farklı iki yüksekliğinden (0?1 m and 1?2 m) ikişer adet dal örneği (20 cm uzunluğunda) incelenmiştir. Ayrıca dişi vücut büyüklüğü ile yumurta büyüklüğü de incelenmiştir. Önceden belirtilen sırasıyla elma çeşitlerinde ortalama yumurta sayısı 897, 956, 613 ve 761 olarak bulunmuştur. Vücut ölçüleri ile yumurta sayısı arasındaki ilişki elma çeşitlerine göre farklılık göstermiştir. Bütün elma çeşitleri birlikte değerlendirildiğinde, en yüksek ilişki yumurta sayı ile yükseklik arasında bulunmuştur (R2=0,73). Yumurta sayısı ile boy ve en arasındaki ilişki ise sırasıyla R2=0,63 ve R2=0,62 olarak bulunmuştur. Vücut boyu, eni, yüksekliği ile yumurta sayısı arasındaki eşitlik ? Yumurta sayısı = ?1415,0 + 153,1 en + 87,3 boy + 339,1 yükseklik; R2= 0,83? olarak bulunmuştur. Bütün elma çeşitleri birlikte düşünüldüğünde, 0-1 m yüksekliğindeki populasyon yoğunluğunun 1-2 m yüksekliğindekinden daha fazla olduğu bulunmuştur. Her iki yükseklikte de en yüksek populasyon yoğunluğu ağaçların Güney yönünde bulunmuştur. İki kabarcıklı koşnilin vücut büyüklüğü ile yumurta büyüklüğü arasında herhangi bir ilişki bulunmamıştır. Anahtar kelimeler: Palaeolecanium bituberculatum, iki kabarcıklı koşnil, elma çeşitleri, vücut büyüklüğü, yumurta sayısı, yoğunluk, dikey ve yatay dağılış.

Kayseri ilinde gilaboru bitkisi (Viburnum opulus L.) üzerinde bulunan Arthropoda türlerinin belirlenmesi

Bu araştırma gilaboru bitkisi (Viburnum opulus L.)üzerinde bulunan Arthropoda türlerinin belirlenmesi amacıyla Kayseri ilinin Hisarcık ve Gesi beldelerinde 2006-2007 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmada bu bölgede bulunan 523 adet gilaboru bitkisi taranmıştır. Sonuç olarak, teşhisi yapılmış olan, toplam 8 takım içerisinde 13 familyaya ait 27 tür elde edilmiş olup, bunlardan 2 tanesi sadece cins düzeyinde teşhis edilebilmiştir. Bu araştırma ile Gilaboru üzerinde belirlenen türler; Forficula auricularia L. (Dermaptera: Forficulidae); Tetranychus urticae Koch (Akarina: Tetranychidae); Aphis fabae Scopoli, Aphis viburni Scopoli, Ceruraphis eriophori Walker (Homoptera: Aphididae); Psammotettix sp., Artianus manderstjernii Kirschbaum, Idiocerus lituratus Fallen, Macropsis graminea Fabricius, Empoasca decipiens Paoli, Hardya anatolica Zachvatkin (Homoptera: Cicadellidae); Chrysoperla carnea Stemp. (Neuroptera: Chrysopidae); Archips rosanus L. (Lepidoptera: Tortricidae); Agriotes obscurus L. (Coleoptera: Elateridae); Anthonomus rubi Herbst, (Coleoptera:Curculionidae); Adalia bipunctata L., Psyllobora viqintiduopunctata L., Adalia fasciatopunctata Mulsant, Propylaea quatuordecimpunctata L., Coccinella semptempunctata L. (Coleoptera: Coccinellidae); Rhaphigaster nebulosa Poda, Piezodorus lituratus F., Palomena prasina L.. Aelia sp. (Heteroptera: Pentatomidae); Gonocerus acuteangulatus Goeze (Heteroptera: Coreidae); Vespula germanica Fabricius (Hymenoptera: Vespidae); Apis mellifera L. (Hymenoptera: Apidae)’dir. Bu türler içerisinde Empoasca decipiens ve Aphis fabae en fazla bulunan türler olmuştur.