PROF. DR. AYDEMİR OKAY

Hükümetlerin uluslararası hedef kitlelere ulaşmalarında stratejik halkla ilişkiler faaliyetlerinin etkisi: Alman toplumunda Türkiye algısı üzerine (2010-2013) ampirik bir araştırma The effect of strategic public relations activities by governments to reach international target masses: An empirical study on the German nation’s perception of Turkey (2010-2013)

Bu çalışma, uluslararası hedef kitlelere ulaşmada, hükümetlerin stratejik halkla ilişkiler uygulamalarından nasıl yararlanacağını anlatmaktadır. Bu kapsamda, halkla ilişkiler uygulamalarının etkisi araştırılmıştır. Ayrıca halkla ilişkiler faaliyetleri hükümetler nezdinde uygulandığında, ülkelere sağladığı faydalar, ülkelerin stratejik halkla ilişkiler çalışmaları ile kamuoyunda nasıl bir etki yarattığı da çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu kapsamda, Türk Hükümeti’nin 2010-2013 yılları arasında Almanya’da yürüttüğü halkla ilişkiler faaliyetleri kapsamlı olarak ele alınmıştır. Araştırma, Almanya Frankfurt’un Bensheim kentinde gerçekleştirilmiştir. Yapılan bu araştırma ile Türk Hükümeti’nin uluslararası kamuoyunu nasıl etkileyeceği, olumlu algı ve imaj yaratımı üzerinden Türkiye ile ilgili istenilen yönde tutum ve davranış değişikliklerini nasıl sağlayacağı ortaya konmuştur. Çalışma, ülkeler nezdinde uygulandığında, uluslararası stratejik halkla ilişkilerin geleceğine dair bir öngörü de sunmaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Stratejik halkla ilişkiler, ülke imajı, ülke algısı, hükümet, Türk Hükümeti, kamuoyu etkisi, halkla ilişkiler etkisi, uluslararası.

Tarihsel açıdan halkla ilişkilerde iletişimin stratejik dönüşümü

İletişim teorileri çerçevesinde tarihsel olarak iletişim değişiminin stratejik dönüşümünü ele alan çalışmada Eski Yunan’da Platon, Aristoteles, Roma’da Cicero ve Quantilianus’un iletişim çalışmaları, Orta Çağ, Rönesans ve Aydınlanma Çağı ile 19. yüzyıldaki iletişim teorileri ve iletişimdeki stratejik dönüşüm ele alınmıştır. Tarihsel olarak kuruluşların yapmış oldukları iletişim çalışmaları, iletişimdeki yenilik ve farklılıkları ortaya koymak amacı ile incelenmiş ve bu çerçevede Türkiye’deki kuruluşların pazarlama iletişiminden sosyal medyadaki uygulamalara kadar geniş bir alanda gerçekleştirdikleri çalışmalar, halkla ilişkiler perspektifi içerisinde değerlendirilmiştir.

Stratejik çalışan ilişkileri: Türkiye Petrol Kimya ve Lastik İşçileri Sendikası (Petrol-İş) çalışan ilişkileri uygulamaları incelemesi

İnsanın var olduğu her alanda iletişim ve ilişkiler mevcuttur. Bu alanlardan biri de kurumdur. Kurumlar farklı açılardan akademik çalışmalara konu olmaktadırlar. Günümüzde, kurumlarda çalışanlara yönelik iç iletişim ve halkla ilişkiler uygulamaları ön plana çıkmaktadır; çünkü temel hedeflere ulaşmak için kurumlar iç iletişime ve halkla ilişkilere ihtiyaç duymaktadır. İletişim stratejisi doğrultusunda, çalışanlar kurumları ile bütünleşmekte ve daha verimli çalışma ortamları meydana gelmektedir. Halkla ilişkilerin en önemli hedef kitlelerinden biri de çalışanlar olduğundan, çalışan ilişkileri önem atfedilmesi gereken bir konudur. Çalışan ilişkileri, bir iletişim kanalı olarak, çalışanlar ve kurumlar arasında çalışma ilişkilerinden kaynaklanan çatışmaların çözülmesi, kurumlardaki çeşitli problemlere halkla ilişkiler ve iç iletişim süreçlerinin kullanılarak çözüm bulunması, kurumlarda iletişim araçlarından kaynaklanan problemlerin çözülmesi, kurumlarda hedeflerin yönetilmesindeki iletişimsel problemlerin bertaraf edilmesi, halkla ilişkiler vasıtası ile çalışanların geliştirilmesi, çalışanların işlerine sadakat ile bağlanması adına iletişimsel çalışmaların yapılması, yeteneklerin elde tutulması ve geliştirilmesi için gerekli iletişimsel çalışmaların yapılması, stresin yönetilmesinde çeşitli halkla ilişkiler araçlarının kullanılması, çalışma hayatı dengesinin tesis edilmesi, kurum ve çalışanlar arasındaki psikolojik sözleşmenin yönetilmesi, kurumlarda karşılıklı kazanç ortamının oluşturulması, çalışanların motivasyonlarının yükseltilmesi, kurumlarda atalet problemlerinin ortadan kaldırılması, çalışan memnuniyetinin sağlanması, çalışanların entegrasyonunun ve yönetime katılımının sağlanması, çalışanların çeşitli paydaşlara karşı temsil edilmesi, çalışanlara iletişimsel koçluk ve mentorluk sağlanması ve çalışma hayatı ile ilgili diğer iletişimsel süreçleri kapsayan halkla ilişkiler uygulamalarını içermektedir. Çalışan ilişkileri endüstriyel ilişkiler kadar halkla ilişkilerin konusu kapsamına da girmektedir; çünkü endüstriyel ilişkiler sisteminde karşımıza çıkan tabloda devlet, sendikalar ve işverenler mevcuttur. Endüstriyel ilişkiler sistemi içerisinde; “grev” ve işverenin karşıt grevi (kontra grev) olarak nitelendirilen toplu olarak işçi çıkarma eylemi olan”lokavt” gibi iletişimsizlik noktaları ve direnişçi tavırlar bulunmaktadır. Her kurumda endüstriyel ve sendikal ilişkiler bulunmadığından ötürü; çalışan ilişkileri, endüstriyel ilişkilerin birtakım konuları ile ortak noktalar içeren geniş bir sahadır. Çalışanlar ve kurumlar arasında daha esnek ve olumlu ilişkiler oluşturmak isteyen kurumlar bir çalışan ilişkileri sistemi kurmakta ve bu kapsamda çeşitli halkla ilişkiler uygulamalarını stratejik bir biçimde yönetmektedirler. Çalışan ilişkileri, kurum yöneticilerinin, fark oluşturmak ve değer yaratmak adına stratejik bir biçimde yönetmesi gereken bir sahadır. Bu bakımdan, profesyonel yöneticiler çalışanlarla iletişim kurmak adına temsilsel bir yapı oluşturmak durumundadır. Kurum içi iletişimde bütünleşme sağlanması ve çalışanların kendilerini daha doğru ifade edebilmeleri için çalışan ilişkileri uygulamaları kullanılmaktadır. Çalışanlar iletişimsel açıdan sağlıklı kurumlarda daha yüksek verim elde edebilmekte ve işlerine sevgi ile bağlanmaktadırlar. Anahtar Kelimeler: Çalışan İlişkileri, Çalışan İletişimi, Kurum İçi İletişim, Stratejik İletişim, Çalışanların Temsili

Kurumsal reklamların kapsam ve içeriğinin belirlenmesine yönelik bir modelin kurumsal bakış açısıyla belirlenmesi: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (İMKB) işlem gören şirketlere uygulanması

Hızla küreselleşen iş dünyasında, varlığını devam ettirmek isteyen her ticari operasyon, hem doğduğu topraklarda hem de faaliyet gösterdiği değişik coğrafyalarda ve kültürlerde kendini tanıtıp iletişim kurmak durumundadır. Bu iletişim çalışmaları içinde, şirketlerin kendilerini ifade etmek için daha sık kullanmaya başladıkları “kurumsal reklam” gittikçe daha fazla önem kazanmakta, şirketlerin kurumsal reklamla elde ettikleri kazanımlar, sahip oldukları varlıklar içinde değerlendirilmektedir. Şirketler tarafından çeşitli giderler için harcanan paranın daha dikkatli harcanmaya başladığı ekonomik kriz ve durgunluk zamanlarında, reklam bütçesi maalesef genellikle ilk kesintiye uğrayan bütçe olmaktadır. Bu durumu tersine çevirmek için, iletişim ve reklama harcanan paranın heba edilmediğini ve doğru yere verimli biçimde harcandığını şirketlere anlatmak gerekmektedir. Bu işin belirli metodolojiler ve bilimsel yöntemlerle yapılması zorunlu olduğundan, kurumsal reklam ve bu reklam türünün kapsamı ve içeriği, akademik çalışma konuları haline gelmektedir. Kurumsal reklamı inceleme çalışmalarına katkıda bulunmayı hedefleyen bu doktora tez çalışması, genel reklam olgusundan hareket ederek, “kurumsal reklamın kapsamı ve içeriği ne olmalıdır” sorusunu Türkiye özelinde ele almaktadır. Bu amaçla, kurumsal reklamın kapsamı ve içeriği ile ilgili Financial Times tarafından yayınlanan bir liste, Türkçeleştirilerek ankete dönüştürülmüştür. Bu anket, ülkemizde İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na kote olarak kurumsallaşmanın önemli göstergelerinden birini gerçekleştiren şirketlere uygulanmış ve ‘kurumsal bakış’ın, “kurumsal reklamın kapsamı ve içeriği ne olmalıdır” sorusuna cevapları bu tezde paylaşılmıştır. Anahtar kelimeler: İletişim, Kurumsal İletişim, Reklam, Kurumsal Reklam

Sosyal teorideki iktidar düşüncesi temelinde halkla ilişkiler ve Türkiye’de halkla ilişkilerin gelişimi Public relations in the basis of power in social theory thought and development of public relations in Turkey

İktidar ve halkla ilişkiler terimlerinin kavramsal iskeletinin çıkarılması, bu iki terimin bağlantılandırılması, kurallar dizisinin saptanması, bunların gözlem ve deneyimden gelen somut malzemeyle ilişkilendirilmesi, araştırmanın çıkış noktasıdır. Bu noktadan hareketle Türkiye’de hedef kitlelerle iletişimde yapılan uygulamalar temelinden, halkla ilişkiler uygulamalarının neler olduğunu belirlemek ve bunun üzerinden Türkiye’de halkla ilişkilerin gelişim sürecini ve halkla ilişkiler davranışının niteliğini ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde sosyal teorideki iktidar düşüncesi, asimetrik ve simetrik iktidar kavramları, iktidarın araçları analiz edilmiş, halkla ilişkiler ve iktidarın bağlantı noktaları saptanmış, iktidar çeşitleri bağlamında halkla ilişkiler modelleri irdelenmiş ve halkla ilişkilerin asimetrik ve simetrik boyutu değerlendirilmiştir. İkinci ve üçüncü bölümde ise iktidar kavramı ve araçları bağlamında Cumhuriyet öncesi dönemden 2000 yılına Türkiye’de yapılan halkla ilişkiler uygulamaları saptanmıştır. Dördüncü bölümde de ?case study? yöntemi temelinde yapılan belge tarama, içerik analizi ve derinlemesine görüşme yöntemleri sonucu elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Bu çalışmalar sonucunda Türkiye’de halkla ilişkilerin gelişimi konusunda çıkarımlarda bulunulmuş ve halkla ilişkiler davranışının asimetrik ve simetrik yönü saptanmıştır. Türkiye’de halkla ilişkilerin gelişim süreci tarih öncesi; devlet görevlilerinin halkla ilişkiler ajanı olarak kullanıldığı dönem; halkla ilişkiler ajanı olarak resmi basının kullanıldığı dönem; Milli Mücadele Dönemi; toplumsal fayda temelinde yürütülen halkla ilişkiler uygulamaları dönemi; modern siyasal halkla ilişkilerin başlangıcı, profesyonel halkla ilişkiler için alt yapı hazırlıkları dönemi; halkla ilişkiler alanında yeni başlangıçlar ve hızlı gelişmeler dönemi; halkla ilişkilerin kamu ve özel sektörde niceliksel olarak yaygınlaştığı ve alanın profesyonelleştiği dönem şeklinde sekiz dönem olarak belirlenmiştir. Halkla ilişkiler davranışı açısından ise Türkiye’de ağırlıkla tek yönlü simetrik ve çift yönlü asimetrik halkla ilişkiler davranışı söz konusudur. Ancak çift yönlü simetrik uygulamalar da varlık göstermektedir.

Kentsel iletişim stratejisi oluşturmada reklam uygulamalarının rolü ve etkisi Role and effect of advertisement applications in constituting a communication strategy of urban

Kentlerin, aktörleri tarafından şekillendirildiği, değişen kent yapısının kentle iletişim içinde bulunanları kendisiyle birlikte değiştirdiği, bu süreçte kent mekânının iletişim değerlerinin göz önünde bulundurulması gerektiği çalışmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır. Amaç, kent mekânının iletişim değerlerini ortaya koymayı hedefleyen kentsel iletişim kavramını literatüre yerleştirerek, kurum ve kuruluşların iletişim stratejileri içerisinde kent mekanının etkinliğinin, kent mekanının iletişim değerlerini de koruyarak arttırılmasını sağlamaktır. Çalışmanın birinci bölümünde, kent kavramı temel paradigmalar üzerinden incelenmeye çalışılmış, ikinci bölümde kentsel iletişim kavramı tanımlanarak, bileşenleri üzerinden ayrıntılı olarak kentsel iletişim irdelenmiş, üçüncü bölümde kentsel iletişim içerisinde, ticari iletişim yönetimi bir anket çalışmasıyla değerlendirilmiştir. Anket çalışması hem fiziksel hem algısal özellikleri göz önünde bulundurularak İstanbul tarihi yarımadada uygulanmıştır. Araştırma sonucuna göre reklamların kenti zenginleştirdiği düşünülmekle birlikte, tarihi yarımada gibi doğal ve tarihi birçok niteliği bir arada bulunduran bir mekânın, özel olarak tasarlanmış bir iletişim stratejisiyle yönetilmesi gerektiği belirlenmiştir.