PROF. DR. ASIM KASAPOĞLU

Güç transformatörleri ve harmoniklerin incelenmesi

Güç transformatörleri enerji iletiminde en önemli bileşenlerden biridir. Burada da güç transformatörlerinde önemli olan temel prensipler ve harmonik konusu işlenmiştir. Güç transformatörleri sürekli olarak sorunsuz bir şekilde çalışması iletim sistemimizde arz güvenliliğinin devamlılığı ve kararlılığın sağlanması bakımından önem arz etmektedir. Bu nedenle transformatörlerin temel prensiplerini iyi anlamak gerekmektedir. Bu tezde çeşitli bağlantı şekillerindeki güç transformatörlerinde oluşan harmonik gerilimleri, akan harmonik akımları ve bunların etkileri, eşdeğer devresi, ototransformatörler, güç transformatörlerinde uyartım, sıra dizi akımları ve eşdeğer devreleri, devreye girme anında oluşan devreye girme akımları anlatılmıştır. Anlatılan harmonik konusu ile ilgili mevcut çalışmakta olan bir güç transformatöründen ölçümler alınmış, fabrika test verilerinden elde edilen değerlerle güç transformatörünün eşdeğer devresi çıkartılmış ve bu eşdeğer devre kullanılarak güç transformatöründe harmoniklerin simulasyonu yapılmıştır.

IGBT doğrultuculu kesintisiz güç kaynaklarının 6 pulse ve 12 pulse doğrultuculu kesintisiz güç kaynaklarıyla mukayesesi ve üstünlüklerinin analizi

Yapılan bu çalışmada sistemlere kesintisiz olarak enerji aktarılması işlemini gerçekleştiren Kesintisiz Güç Kaynakları incelenmiş, bu cihazların temel olarak çeşitli tipleri ele alınmış, özellikle doğrultucu kısımları biraz daha irdelenerek IGBT doğrultuculu kesintisiz güç kaynaklarının üstünlükleri incelenmiştir. Kitabın giriş kısmında tez içerisinde anlatılan konuların kısa bir anlatımının yapılmasından sonra 2. bölümde güç kalitesi kısmına yer verilmiş, güç sorunları ve çözümleri ele alınmıştır. 3. bölümde sistemlere kaliteli ve kesintisiz enerji aktaran Kesintisiz Güç Kaynakları incelenmiş, bu cihazların topolojileri, iç yapıları, kullanım şekilleri anlatılmıştır. 4. bölümde kesintisiz güç kaynaklarının doğrultucu kısmı irdelenmiş, çeşitli doğrultucu tipleri incelenerek IGBT doğrultuculu kesintisiz güç kaynaklarının 6 darbeli ve 12 darbeli kesintisiz güç kaynaklarına göre üstünlükleri ifade edilmiştir. 5. bölümde ise sonuçlar belirtilmiştir.

Research of inverter switching devices in series arrangement İnverterlerde seri bağlı anahtarlama elemanları kullanımı

Günümüzde, güç elektroniği dönüştürücüleri geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bu güç elektroniği dönüştürücülerinden biri olan DC ? AC dönüştürücüler (inverterler) ayrıca çok çeşitli uygulamalarda kullanılmaktadır. İnverterlerde seri bağlı anahtarlama elemanlarının kullanımı; düşük maliyet ve daha iyi anahtarlama karakteristiği gibi bir takım avantajlar sağlayan önemli bir konu olarak görülmektedir. Bu tez çalışmasında, inverter devrelerinde seri bağlı anahtarlama elemanlarının kullanımı incelenmiştir. Dolayısıyla, yarım köprü inverter devreleri (sırasıyla, seri bağlı 2 MOSFET ve seri bağlı 3 MOSFET kullanılarak kurulmuş) simüle edilmiştir. Ardından her kolda seri bağlı 2 MOSFET ile yarım köprü inverter devresi kurulmuş ve laboratuvarda test edilmiştir. Bütün simülasyon ve laboratuvar çalışmalarında ana anahtarlama elemanı olarak; IRFS4410 (100V) model numaralı MOSFETler kullanılmıştır. Özet olarak; MOSFETlerin, bağdaşabilirlik, uyumluluk ve güç paylaşımı kabiliyetleri test edilmiş ve başarılı bir sonuca ulaşılmıştır.

Enerji Santrallerinde Yuvarlak Kutuplu Senkron Generatör ve Yardımcı Ekipmanlarının Belirlenmesi

Son yıllarda dünyanın enerji ihtiyacı büyük bir hız ile artmaktadır. Bu ihtiyacı karşılıyabilmek için kurulan enerji santrallerinin sayısı günden güne çoğalmaktadır. Orta ve büyük kapasiteli bu santrallerin büyük bir kısmında senkron generatörler pay sahibidir. Yuvarlak kutuplu senkron generatörler ise bu payın büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Büyük güçlü yapıda olan bu makineler aynı zamanda şebekelerin önemli birer parçası olarak güç sistemlerindeki yerlerini almaktadırlar. Bu çalışma kapsamında temel olarak yuvarlak kutuplu senkron generatörün çalışma prensibi, tahrik makineleri ve güç sistemleriyle olan ilişkisi incelenerek, fosil yakıtlı bir enerji santrali için kullanılacak olan yuvarlak kutuplu bir senkron generatörün seçiminde nasıl bir yol izlenmesi gerektiği ortaya konulmuştur. Yuvarlak kutuplu senkron generatörün kararlı hal durumu incelenerek gerekli denklemler ortaya konulmuştur. Basit çevrim ve kombine çevrim bir enerji santralinde gaz ve buhar türbinlerine ait generatörlerin seçiminde dikkat edilecek hususlar incelenmiştir. Generatör ile şebeke arasındaki uyumu sağlayan yükseltici tip transformatör ve orta gerilim sistemlerinin dizaynında göz önünde bulundurulması gereken başlıca konular ele alınmıştır.