PROF. DR. ALİ DÜZGÜN

Kullanıcı faktörlerinin huzurevi tasarımına etkisinin incelenmesi Analyzing the effects of user factors on nursing home design

Yaşlılık, yetişkinliğin bir uzantısı olarak yaşam süresinin ileriki döneminde fiziksel ve ruhsal değişimlerin görüldüğü bir evre olarak tanımlanmaktadır. Bu şekilde tanımlanan yaşlılık; fizyolojik değişimler, psiko-sosyal faktörler ve kronoloji gibi farklı kriterlerin tanımlanmasında göz önünde bulundurulduğu bir dönem olarak kabul edilmektedir. Ülkemizde ve Dünyada yaşlı nüfusun genel populasyona oranı gittikçe artmaktadır. Bununla beraber, çekirdek aileye geçiş, sosyo-kültürel düzeydeki değişimler, beklentilerin yükselmesi gibi nedenlerle yaşlıya sunulan hizmet talebinde de değişiklikler olmaktadır. Tüm bu problemler yaşlı bakımı için oluşturulan kurumların ihtiyacını arttırmıştır. Yaşlıların bu dönemlerini daha rahat, çocuklarına yük olmadan, yaşıtlarıyla beraber geçirebilmelerini sağlamak adına huzurevleri kurulmuştur. Huzurevlerinin bu derece gündemde olduğu bu dönemde, yapılan çalışmalar sonucunda; tezin, kavramları ve kavramlar arasındaki ilişkileri içeren yedi ana bölümden oluşturulması uygun görülmüştür. İlk iki bölüm; çalışmanın içerisindeki kavramların ne anlama geldikleri ve yaşlılık sorunları ile ilgilidir. Yaşlı, yaşlılık sorunları, ülkemizde ve dünyada yaşlı nüfusu kavramları, genel olarak irdelenmiş, daha sonra tezin kapsamı doğrultusunda yönlendirilmiştir. Üçüncü Bölüm’de, yaşlılara sağlanan hizmetler ve huzurevleri incelenmiştir. Bu bölümde de yaşlılar için çok önemli olan barınma sorunlarının nasıl ele alındığı ve hizmetlerin eksikliklerine yer verilmiştir. Dördüncü Bölüm’de, huzurevlerindeki mekan gereksinimleri ve yaşlılar için tasarımın önemi ele alınmıştır. Bu bölümde standart bir huzurevinde olması gereken mekanlar ve bu mekanların yaşlılar için nasıl tasarlanması gerektiği vurgulanmıştır. Beşinci Bölüm’de, Türkiye’de ve Dünyada uygulanmış huzurevi örnekleri incelenmiş ve son olarak da altıncı bölüm’de yapılan anket çalışmalarıyla tüm bilgiler desteklenmiştir. Sonuç olarak; yaşlı nüfusunun artmasıyla beraber yaşlıların barınma sorunlarına önem verilmesi gerektiği ve huzurevi tasarımlarında kullanıcı faktörlerinin ne derece etkili olduğu vurgulanmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Yaşlanma, yaşlılar, huzur evleri, kullanıcı gereksinimleri, mekan tasarımı.