PROF. DR. AHMET CEVAT ACAR

Öğrencilerin üniversite bölüm tercihleri ve kariyer yönelimleri arasındaki ilişkiye dair bir araştırma

Bireylerin beklentilerindeki gelişmeler kariyer planlamasının ve meslek seçiminin de önemini arttırmaktadır. Bu bağlamda bilgi çağında kariyer planlaması ve meslek seçimi yeni bir boyut kazanmıştır. Bu çalışmada bireylerin meslek seçimleri konusunda ilk adım olan üniversitedeki bölümlerini tercih etmelerinde etkilendikleri faktörler ile bireysel kariyer planlamasına verilen önem arasındaki ilişkilerin incelenmesi ana amacı oluşturmuştur. Ayrıca üniversite bölüm tercihlerini etkileyen faktörlerin etki düzeylerinin ve bireysel kariyer planlamasına verilen önem düzeyinin demografik özelliklere göre farklılaşma durumu araştırılmıştır. Bu çalışma sonucunda ulaşılan sonuçlar şöyle özetlenebilir: a) Üniversite bölüm tercihini etkileme konusunda mesleki değerler ve başarı güdüsü diğer faktörlere göre daha etkili, genel olarak ailevi faktörler ise üniversite bölüm seçiminde en az etkilidir. b) Kendi ilgi, beceri, değerlerini belirleme ve kariyer planlarına ulaşmak konusunda özen gösterme, bunların gerçekleşmesi için gereken çabayı sarf etme bireysel kariyer planlamada en fazla önem verilen konulardır. c) İlgi, yetenek, mesleki değerler ve psikolojik gereksinimler faktörlerinden etkilenerek seçim yapan kişilerin, bireysel kariyer planlama faaliyetlerine katılma düzeyi daha yüksektir.

Performansla ilişkili ücretlendirme ve kamu hastanelerinde uygulanan performansa dayalı ek ödeme sistemine yönelik hekim tutumlarına ilişkin bir araştırma

En kısa tanımıyla emeğin bedeli olarak ifade edilebilecek olan ücret, işgören ve işveren arasındaki iş ilişkisinin önemli bir unsurudur. Söz konusu ilişki ve ücretlendirmeye ilişkin önemli yasal ve ahlakî normlardan biri de adalettir. Ücretlerin üstlenilen işin değerine ve sağlanan katkıya uygun olmasını öngören ücret adaleti; işgörenlerin tatmin, motivasyon ve performansı ile örgütlerin maliyet etkinliği ve rekabet gücü açısından da önemli bir belirleyicidir. Ücret adaletinin böylesi önemli olduğu bir durumda, her çalışanın sağladığı katkının adil şekilde değerlendirilebileceği ve bu katkıya göre adil ücreti alabileceği performansla ilişkili ücret sistemlerinin kurulması ve işletilmesi büyük önem taşımaktadır. Ancak, ülkemizde performansla ilişkili ücretlemenin yazın ve uygulamada hakettiği ilgiyi görmediği de gözlemlenmektedir. Keza ilgili sistemlere yönelik olumsuz tutum ve tepkilerin büyük kısmının, performansın ücretlerle ilişkilendirilmesinden değil, dikkatli şekilde planlanmayıp yönetilmeyen hatalı sistemlerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Çalışmada performans ücret ilişkisi teorik olarak tüm yönleriyle ortaya konulmaktadır. Ayrıca yapılan alan araştırması ile Türkiye’de kamu kesimi sağlık sektöründe faaliyet gösteren hekimlerin, mevcut durumda önemli bir yenilik olarak uygulanan “performansa dayalı ek ödeme sistemi”ne yönelik tutumlarının ve sağlık sektöründe performansın değerlendirilmesi ve ücretlerle ilişkilendirilmesine yönelik düşünce ve önerilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma sonucunda katılımcıların mevcut durumda uygulanan performansa dayalı ek ödeme sistemine yönelik tutumlarının olumsuz olduğu net bir şekilde tespit edilmiştir. Bununla birlikte katılımcıların %43’ünün sistemin gerekli iyileştirmeler yapılarak sürdürülmesini istemesi, eleştiri ve öneriler dikkate alınarak yapılacak düzeltmeler ile performans sistemine verilecek desteğin artabileceğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Ücret, Performans, Performansla İlişkili Ücretleme, Sağlık Sektörü