PROF. DR. ADEM BAKKALOĞLU

AA5754 alüminyum alaşımlarının ikiz merdaneli sürekli döküm yöntemi ile üretilmesi ve termomekanik proses parametrelerinin etkilerinin araştırılması Production of AA5754 aluminium alloys by twin roll continous casting and investigating effects of thermomechanical process parameters

AA5754 alüminyum alaşımı malzemeler yüksek korozyon direnci nedeniyle gemi inşaat sektöründe, Avrupa ülkelerinin daha çok denize yakın lokasyonlarda inşaat sektöründe izolasyon malzemesi olarak, otomotiv sektöründe çeliğe göre özgül ağırlığının daha düşük olması nedeniyle şase, aks ve iç panel uygulamalarında kullanım alanı bulmaktadır. AA5754 alaşımlı levhalar DC döküm ve sıcak haddeleme metoduna göre üretilmektedir. DC döküm ve sıcak haddeleme ile üretilen ürünler yüksek çevrim ve enerji maliyeti sebebiyle yüksek maliyetli olmaktadır. Bu çalışmada, proses maliyetinde düşüş sağlayarak ticari amaçlara kullanılabilecek düşük maliyetli ve malzeme kalitesi açısından uygun AA5754 alüminyum alaşımlı levhaların amacıyla çift merdaneli sürekli döküm yöntemi, soğuk haddeleme ve tavlama ile kombine edilmiş termomekanik prosesleri kullanılarak üretilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada çift merdaneli döküm yöntemiyle 7,00 mm kalınlığında üretilmiş AA5754 alaşımlı malzemeler soğuk haddeleme ve tavlama aşamaları ile 2,00 mm ve 0,70 mm kalınlığında nihai ürün haline getirilmesi amaçlanmıştır. Döküm sonrasında tav görmeden 2,00 mm kalınlığına haddeleme denemesinin yapıldığı (2. Proses) laboratuvar çalışması ile ve endüstriyel methodla homojen tavlı prosesle 0,70 mm kalınlığına haddeleme (5. Proses) denemesinin, malzemelerin aşırı pekleşme göstermesi sonucunda ticari açıdan uygun sonuçlar vermeyeceği kanısına varılmıştır. Homojenleştirme tavı ve yeniden kristalleşme tavı ile gerçekleştirilen niahi 2,00mm kalınlığındaki 3 farklı termomekanik proses denemesinde (1., 3., 4. Prosesler) ticari açıdan kullanılabilir özellikte ürünler elde edilmiş, nihai kondisyonlar için prosesler belirlenmiştir. Homojenleştirme tavının azot veya argon gibi koruyucu bir atmosferde yapılması gerektiği, aksi takdirde yüksek Mg içeren yapının yüzeyinde oksitlenmeye bağlı olarak kararmalar oluştuğu tespit edilmiştir.

Türkiye’de AOD konverteri ile paslanmaz çelik üretiminde proses parametrelerinin malzeme özelliklerine etkisi Effects of the process parameters on the material properties during stainless steels production in AOD converter in Turkey

Türkiye’de halen üretimi yapılamayan paslanmaz çeliklerin üretimi dünyada %75 oranında AOD Konverterlerinde yapılmaktadır. AOD paslanmaz çelik üretiminin temel adımıdır. Bu süreç, Elektrik Ark Ocağı veya İndüksiyon Ocağında elde edilen sıvı çeliğin, AOD Konverterinde, kalite iyileştirilmesi amacıyla işlem görmesinden ibarettir. Tüyerlerden kontrollü bir şekilde sıvı çeliğe üflenen Argon, Azot ve Oksijen gazları ile çok etkin bir dekarbürizasyon gerçekleştirilerek, en az krom kaybı ile karbon oranının önemli ölçüde düşürülmesi gerçekleştirilmiş olur. Firmamızda üretimi tamamlanmak üzere olan konverter ile Türkiye’de ilk defa paslanmaz çelik üretimi gerçekleştirilerek Türkiye Sanayisi için önemli bir adım atılmış olacaktır. Bu çalışmada, konverterin özellikleri hakkında bilgi verilerek, çalışma prensipleri ve Türkiye’de paslanmaz çelik üretiminin gerçekleştirilmesi konusunda yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilmiş ve süreç parametrelerinin, malzeme özellikleri üzerindeki etkileri irdelenmiştir.

Uçaklarda kullanılan metal malzemelere uygulanan tahribatsız muayeneler

Sivil havacılık endüstrisindeki uçak yapıları ve malzeme teknolojisi incelenmiş, farklı tahribatsız muayene teknikleri ile bu yapıların muayenesi gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmaların ardından tahribatsız muayene uygulamaları yöntem, malzeme bilimi ve dizayn açılarından irdelenmiş, uygulanabilecek farklı seçenekler varsa bu teknikler önerilmiştir. Tahribatsız muayene uygulamalarına geçilmeden önce uçak yapılarında kullanılan metalik malzemeler tanıtılmıştır. Özellikle alüminyum alaşımlarının hafiflik ve yüksek korozyon direnci gibi özelliklerinden dolayı uçak yapılarında tercih edilen malzeme olması üzerinde durulmuştur. Ayrıca tahribatsız muayene metotlarından girdap akımları tekniği, ultrasonik muayene, radyografi, sıvı penetrant ve manyetik parçacık kontrolü detaylı bir şekilde anlatılmış ve deneysel çalışmalarda kullanılan bu yöntemler yine malzeme bilimi açısından irdelenmiştir. Deneysel çalışmalar uluslararası standartlar ve uçak üretici firmaların prosedürleri göz önünde bulundurularak uçak yapıları üzerinde ve laboratuvar şartlarında gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalarda çelik ve alüminyum alaşımı malzemeler kullanılmıştır. Uçak üzerinde gerçekleştirilen uygulamalar laboratuvarda detaylı bir biçimde irdelenmiş ve işlem adımları anlatılmıştır. Anahtar Kelimeler: Tahribatsız muayene, havacılık, uçak malzemeleri