ÖĞR.GÖR. BURÇAK MADRAN

İstanbul Kent Müzesi için yeni yaklaşımlar

Yerellik kavramı ve müzeler Local museums

ÖZET Bu tez kapsamında, “Yerellik” kavramı ve bizi bu gün yerelliğe götüren süreçler incelenerek, alternatif bir müze yapılanmasına kazandırdığı farklı yaklaşımların ortaya konulması amaçlanmaktadır. Yerel kültürlerin üzerini örten ve farklılıklarını kaybetmelerine neden olan olgular olarak ulusallaşma ve küreselleşme süreçleri incelenmiş ve bu süreçlerin çok kültürlü toplumlar, yerel kimlikler üzerindeki etkileri ortaya konulmuştur. Kimlik kavramı da, birey, toplum ve müze ilişkisi bağlamında, kolektif kimlik biçimlerine ağırlık verilerek açıklanmıştır. Tüm bu süreçler ve kavramsal ilişkiler bizi, çalışmada saptanan sorunlara bir çözüm olarak “yerel müze” kavramı önerilerine götürmektedir. Bu aşamada öncelikle yerel müze türleri olarak; kent müzeleri, bölgesel müzeler ve eko müzeler, yurtdışındaki örnekleriyle birlikte anlatılmış ve yerel müze kavramıyla örtüşen ve örtüşmeyen yönleri araştırılmıştır. Ayrıca Türkiye’de yapılan yerel tarih çalışmaları ve yerel özellik gösteren yeni müze oluşumlarına değinilmiş ve yine yerel müze ile ilişkisi çerçevesinde değerlendirilmiştir. Son olarak yerel müze, hizmet alanını bütünlük arz eden bir toplumsal yaşam alanıyla sınırlayarak, yerel kimliği ve onun yaşadığı coğrafyayı bütünüyle ele alan, yeni bir müze yapılanması olarak önerilmiştir. Bu öneri, yerel müzenin tanımını, kavramsal içeriğini, amaç ve görevlerini, disiplinler arası çalışma alanlarını içermektedir. Anahtar Kelimeler: Yerel müze, yerel kimlik, kent müzeleri, eko müzeler, bölgesel müzeler. vıı

Türkiye’de 1950-1960 arasında kültür politikaları ve müzelere etkileri

ÖZET 1950-1960 arası Türkiye’de uygulanan kültür politikaları ve bu politikaların müzelere ve müzeciliğe olan etkileri incelenmiştir. Bu dönemde uygulanan kültür politikalarının daha iyi anlaşılması ve analizinin yapılabilmesi için, ayrıca 1950 öncesi Cumhuriyet dönemi uygulanan kültür politikaları da genel hatlarıyla incelenmiş ve bir karşılaştırma imkanı yaratılmıştır. Dönemlerin kültür politikaları, siyasi ve ekonomik arka plandan bağımsız olarak düşünülemez. Bu nedenle kültür politikalarının hangi dinamiklerden etkilenerek oluştuğu, bu arka plan gözetilerek araştırılmıştır. Araştırma yapılırken, tez konusunun kapsadığı döneme ait birincil yazılı kaynaklar taranmış ve dönemin belli başlı olaylarını konu alan eserler incelenmiştir. Bu kaynaklardan yola çıkılarak dönemin müzelerle ilgili verileri ortaya konmuştur. Bu veriler, daha önceki dönem verileriyle karşılaştırılarak yorumlanmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda 1950-1960 yılları arasında, 1950 öncesindeki durumun aksine, devletin kültür politikaları üretimine önem vermediği ve buna bağlı olarak da müzecilik çalışmalarının hükümetler tarafından programlanmadığı bulgulanmıştır. Ancak buna rağmen, 1950 öncesinde yetişen müzeci kuşağının çabaları ve UNESCO ile ICOM’a üye olunması sayesinde, müzecilik çalışmalarının devam ettiği gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler Kültür Politikaları, Müze Teşkilatı, Uluslararası Kültürel lişki, Anıtlar, Arkeolojik Kazılar, Siyasi ktisadi Ortam – Kültür Yapısı lişkisi, Erken Cumhuriyet, DP ktidarı.