DR. GEYVAN MCMİLLEN

Çağdaş dans sanatında koreografi sürecinin üretici unsurlarına ve yaratıcı yönünde kavramsal yaklaşım A conceptual approach to the fundamental elements and the creative aspect of the choreography process in contemporary dance

ÖZET ÇAĞDAŞ DANS SANATINDA KOREOGRAFI SURECİNİN ÜRETİCİ UNSURLARINA VE YARATICI YÖNÜNE KAVRAMSAL YAKLAŞIM Aylin Ersöz Sanat ve Tasarım, Yüksek Lisans Tezi Çağdaş dans sanatında temel üretici unsurlar, dansçı bedenin hareketleri ve bu hareketlerin mekan, zaman ve enerji bileşenleridir. Birinci bölümde, tezin gerekçe, amaç ve yöntemleri tartışıldıktan sonra ikinci bölümde bu unsurlar ele alınarak dansçı bedenin fiziksel ve somatik nitelikleri, hareket çözümlemeleri, hareketin bileşenlerinden mekan, zaman ve enerji unsurlarının özellikleri ve dansta kullanılması etraflıca tanımlanmış, hareket araştırması ve doğaçlama yöntemleri, koreografîk biçimlendirme araçları, dansta kompozisyonun yapısal unsurları ve kompozisyon yapılan tartışılmıştır. Koreografîk biçimlendirme süreci, sanatsal bir etkinlik olduğundan yaratıcılık içerir. Bu nedenle üçüncü bölümde yaratıcı deha kavramından, yaratıcı öznenin reddedilmesine kadar sanatsal etkinliğe farklı bakışlar içeren felsefi görüşler, yaratıcı etkinliği inceleyen antropolojik ve ruhbilimsel yaklaşımlar araştırılmıştır. Bu görüş ve yaklaşımların ışığında koreograf! sürecinin yaratıcı yönü tartışılmış ve bu sürecin işleyişinin çözümlemesi yapılmıştır. Bu bölümün sonunda çağdaş dans sanatında gerçekleşen yaratıcı yenilikler ele alınmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde, Merce Cunningham ve Pina Bausch, etkilendikleri ortam ve kaynaklar, koreografîk sürecin mekan ve zaman gibi üretici unsurlarım kullanma şekilleri, dansçı bedenin hareketlerine bakışları, yaratıcı süreci yönetmek için başvurdukları ilkeler ve yöntemler, dansı biçimlendirme ve kompozisyon anlayışları, dans sanatına getirdikleri yaratıcı yenilikler ve bunları gerçekleştirdikleri koreografı çalışmaları bakımından karşılaştırılmış ve tartışılmıştır. Son bölümde tezin araştırma ve tartışmalarının değerlendirilmesinden çıkan sonuçlar ele alınmıştır. Anahtar Kelimeler: Dansçı beden, hareket, koreografı süreci, biçimlendirme, yaratıcılık.