DR. ARZU ERENER

Hazine arazilerindeki işgallerin belirlenmesinde ve satışa esas hazine arazilerinin kıymetlendirilmesinde bilgi teknolojilerinin kullanımı

Gelişen uzaktan algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknolojileri ile, hazine taşınmazlarındaki işgaller, zamansal analizlerle daha hızlı, verimli ve ekonomik şekilde belirlenirken, güncelleme imkanı sunması, kolay ulaşılabilir, analiz edilebilir, hızlı, doğru ve etkin karar verme odaklı çözüm olanakları sunması ile, CBS, taşınmaz değeri saptanmasında etkin şekilde kullanılabilmektedir. Yeteri kadar personel, araç, gereç, ve donanım eksikliğinden dolayı tespit edilemeyen büyük alanlardaki işgaller, UA ve CBS ile oldukça ekonomik ve hızlı olarak belirlenebilmekte ve güncellenebilmektedir. Taşınmazlarla ilgili temel bilgilerin doğruluğunun belirlenmesi ve bunların bir veri altyapısı olarak hazırlanması başlangıçta uzun ve zahmetli bir çalışma gerektirebilir. Ancak bu bilgilerin bir CBS içinde yer alması, daha fazla parametrenin dikkate alınabilmesi olanağını sunmaktadır, buda, subjektiviteden uzak daha kısa sürede, daha gerçekçi rakamların ele edilmesini sağlamaktadır. Bu amaçla, bu çalışma kapsamında, dijital görüntüler ve coğrafi bilgi teknolojileri kullanılarak, hazineye ait taşınmazlar üzerindeki işgallerin belirlenmesi ve satışa esas hazine taşınmazlarının tahmini bedelinin belirlenmesinde altlık olarak kullanılacak taşınmaz değer haritasının oluşturulması amaçlanmıştır. Uygulama alanı olarak, işgallerin olduğu ve taşınmaz satışları yapılan Konya ili, Meram ilçesi, Dere mahallesi seçilmiştir. Hazineye ait taşınmazlar üzerindeki işgallerin belirlenmesi için hava fotoğrafları dijital görüntü işleme yöntemleri ile sınıflandırılarak, elde edilen sonuç görüntülerindeki taşınmazlar, CBS ortamında hazine sınırları ile çakıştırılarak işgaller belirlenmiştir. Taşınmaz değer haritalamasını etkileyebilecek 7 farklı parametre dikkate alınmıştır. Bunlar: eğim, bakı, jeolojik durum, sosyal donatıya yakınlık, su ağına yakınlık, kanalizasyon ağına yakınlık, ulaşım ağına yakınlıktır. Taşınmaz değer haritalaması için, bu parametreler dikkate alınarak, CBS ortamında Çok Kriterli Karar Verme Analizi ve Analitik Hiyerarşi Yöntemi uygulanmıştır. Parametre ağırlıkları ise puanlama yöntemi ve karşılaştırma yöntemine göre bulunmuştur. Bu iki yönteme göre elde edilen değer haritaları CBS ortamında karşılaştırılmıştır. Ayrıca bu sonuç değer haritaları çalışma alanında satışı yapılan taşınmazlarla karşılaştırılarakta değerlendirilmiştir. Sonuç olarak yüksek çözünürlüklü dijital görüntüler ve CBS teknikleri kullanılarak yapılan bu çalışmada, hazine taşınmazlarındaki işgaller ve taşınmaz değerleri daha hızlı, verimli, ekonomik ve objektif olarak belirlenmiştir. Klasik yöntemlere göre oldukça avantajlı olan bu tür çalışmalar ileriki çalışmalara altlık ve örnek nitelikte olduğu için oldukça önem taşımaktadır.