DOÇ.DR. ZUHAL TURGUT

Doymamış trisiklit anhidrid bileşiğinin Heck tipi hidroarilasyon reaksiyonları The Heck type hydroarylation reactions of the unsaturated tricyclic anhydride compound

ÖZET Günümüzde yapılmakta olan kimyasal araştırmaların bir çoğu, biyolojik aktivite gösterebilecek yeni bileşiklerin sentezlenmesi ve aktivitelerinin saptanarak ölçülmesine yöneliktir. Yapılan çalışmalar ile substitue bisiklik anhidrid bileşiklerinin polimer ürünler oluşturma dışında antibiyotik, diüretik, anti-kanser gibi birçok biyolojik aktivite gösterdikleri saptanmıştır (Bremer,R.E., 2000). Bunun yanı sıra, Heck reaksiyonu olarak bilinen alkenlerin paladyum katalizörlü arilasyonu ve alkenizasyonu organik sentezlerde yeni bir karbon-karbon bağ oluşumu ile sonuçlandığı için çok etkili katalitik metodlardan biri olarak güncelliğini korumaktadır. Son yıllarda ise alkenlerin özellikle bisiklik halka sistemlerinin asimetrik Heck-tipi hidroarilasyonları, hem reaksiyon kolaylığı ve hem de stereoselektif sonuçlar vermesi nedeniyle yoğun bir şekilde incelenmektedir (Namyslo ve Kaufmann, 1997,1999). Yapılan kaynak araştırmalardan sonra hazırlanan bu çalışma başlıca üç aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşama, başlangıç maddeleri olarak kullanılacak bisiklo[2.2.1]hept-5-en- 2,3-dikarboksilik anhidrid ve 2,3-dimetoksikarbonil-7-okzabisiklo[2.2.1]hept-5-en’in hazırlanmasını, ikinci aşama ise bu bileşiklerin aril halojenürlerle Heck-tipi hidroarilasyon reaksiyonlarım içermektedir. Son aşamada sentezlenen tüm yeni bileşiklerin yapılan IR, ıH NMR, 13C NMR, HETCOR ve MS spektrofotometrik yöntemleriyle aydınlatılmıştır. Anahtar Kelimeler : Biyolojik aktivite, Bisiklik anhidridler, Bisiklik esterler, Heck-tipi Hidroarilasyon Reaksiyonları. vi

Disübstitüe-dihidro-[1,3]-oksazin bileşiklerinin sentezi

ÖZET Heterohalkalı bileşikler sınıfından olan 1,3-oksazinler üzerine yapılmış olan bütün çalışmalar; biyolojik aktiviteye sahip olduklarını, endüstride deterjan, antikorozyon kimyasalları, boyar madde, antioksidant ve polimerizasyon önleyici olarak kullanıldıklarını göstermektedir. Ayrıca bu bileşikler N-sübstitüe amino alkoller veya azot-köprülü heterohalkalı sistemlerin sentezlerinde araürün olarak kullanılabilirler ve karbon transfer reaksiyanlarında aldehid kaynağı görevini üstlenirler. İlgili literatür taramaları yapıldıktan sonra oluşturulan bu çalışmada, 2-naftol ile çeşitli aromatik aldehidlerin susuz metanolik amonyak çözeltisi varlığında halka kapanma reaksiyonlarının gerçekleştirilmesine çalışılmış ve naft-1,3-oksazin türevleri elde edilmiştir. Sentezlenmiş olan yeni bileşiklerin yapıları IR, 1H NMR, 13 C NMR spektrofotometrik yöntemlerinden yararlanılarak aydınlatılmış ve elementel analiz sonuçlarıyla kesinlik kazandırılmıştır. Anahtar kelimeler: Biyolojik aktivite, halka kapanma reaksiyonları, aromatik aldehidler, naft-1,3-oksazinler.

Çeşitli schiff bazlarından 4-tiyazolidonların eldesi The Preparation of 4-tiyazolidinones from different species of schiff bases

ÖZET Son yıllarda yapılmakta olan biyokimyasal ve farmasötik amaçlı araştırmalar, fonksiyonlu guruplarının ve içerdikleri substituentlerin etkileri de göz önünde bulundurularak özellikle konjuge ve heteroatom içeren sistemler üzerinde yoğunlaştırılmaktadır. Yapılan kaynak çalışmaları sonucunda, azot ve kükürt içeren heterohalkalı bileşiklerin antibiyotik, diüretik, organoleptik, tuberkulostik, antileukemik, antimalaryal, antibakteriyeL, antiparasitikal, antifungal ve ağrı kesici gibi tıbbi açıdan önemli kimyasal maddelerin hazırlanmasında kullanılan yararlı bileşikler olduğu saptanmıştır. Gerekli literatür araştırmaları tamamlandıktan sonra hazırlanan bu çalışmalarda 3,4,5- trimetoksibenzaldebid’den, hazırlanan çeşitli schiff bazları ile kükürt içeren uygun reaktiflerle vereceği halka kapanması reaksiyonları sonucunda, düşünülen tiyazolidinon türevlerinin elde edilmesine çalışılmıştır. Sentezlenen bileşiklerin NMR ve İR verilerinden yararlanılarak yapılan aydınlatılmıştır. Anahtar Sözcükler: Bryolojik Aktivite, Halka Kapanması Reaksiyonları, 3,4,5- Trimetoksİbenzaldehid, Schiff Bazları, 4-Tiyazolidinonlar. in